Eerste aanleg - meervoudig van Rechtbank Amsterdam, 27 de Agosto de 2003

Sprekergepubliceerd
Datum uitspraak27 de Agosto de 2003
Uitgevende instantie:Rechtbank Amsterdam

222879 / H 01.1705

27 augustus 2003

RECHTBANK IN HET ARRONDISSEMENT AMSTERDAM

DERDE MEERVOUDIGE CIVIELE KAMER

VONNIS

i n d e z a a k v a n :

[eiser]

wonende te [woonplaats]

e i s e r

procureur mr. L.P. Broekveldt

t e g e n :

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

NOORDNEDERLANDS EFFEKTENKANTOOR B.V.

gevestigd te Groningen

g e d a a g d e

procureur mr. A. van Hees

Partijen worden hierna [eiser] en NNEK genoemd.

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

De rechtbank is uitgegaan van de volgende processtukken en/of proceshandelingen:

- dagvaarding van 14 juni 2001,

- conclusie van eis, met bewijsstukken,

- conclusie van antwoord, met bewijsstukken,

- conclusie van repliek, tevens akte houdende eiswijziging, met bewijsstukken,

- conclusie van dupliek, met bewijsstuk,

- akte uitlating producties, tevens akte overlegging producties, met bewijsstuk,

- akte uitlating productie,

- pleidooi dat gehouden is op 19 mei 2003, het daarvan opgemaakte proces-verbaal, pleitnotities van de raadslieden van [eiser] en NNEKK en bij pleidooi door beide partijen bij akte ingebrachte bewijsstukken,[Toel. 1]

- verzoek vonnis wijzen.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

  1. Vaststaande feiten

    Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet (voldoende) betwist, alsmede op grond van de in zoverre niet bestreden inhoud van overgelegde bewijsstukken, staat het volgende vast.

    a. In het najaar van 1999 volgt [eiser] de cursus 'Premselaar Beleggingsmethode' (hierna: de cursus), verzorgd door H. Premselaar en R.S. Timmer (hierna respectievelijk: Premselaar en Timmer). De in de cursus uiteengezette beleggingsmethode (hierna: de Premselaar-methode) komt kort gezegd erop neer dat een belegger een effectenportefeuille opbouwt, bestaande uit een 'hoofd', waarin langlopende callopties worden geplaatst (ongeveer 14% van de portefeuille), een 'romp', waarin defensieve fondsen worden geplaatst (ongeveer 36%) en 'benen', waarin aandelen worden geplaatst (ongeveer 50%). De portefeuille wordt gefinancierd met 50% eigen vermogen en met 50% geleend vermogen, dat in rekening courant ter beschikking wordt gesteld door de naamloze vennootschap Kas-Associatie N.V. (hierna: Kass-Associatie).

    b. De syllabus van de cursus (hierna: het cursusmateriaal) bevat ondermeer de volgende opmerkingen over de risico's van de Premselaar-methode:

    Wel moet men er vanuit gaat dat er tijden bestaan waarbij de aandelen hoog genoteerd staan en perioden van lage koersen. Dit is onvermijdelijk. Gaat men er vanuit dat men net zo rijk of arm is als de waarde van de effecten, dan zullen perioden van welvaart en teruggang elkaar afwisselen. Deze wisseling van seizoenen is het leven zelf. (p. 60/61)

    Het vreemd vermogen heeft ten opzichte van het eigen vermogen een hefboomfunctie. Eventuele winsten of verliezen worden door dit mechanisme versterkt. (p. 62)

    Uit het voorgaande is gebleken dat het aantrekken van vreemd vermogen risico's met zich mee kan brengen. Dit is het gevolg van de hefboomwerking die in slechte tijden de winsten en het kapitaal kan aantasten. (p. 63)

    Hoe meer er met vreemd geld wordt gewerkt des te groter de hefboomfunctie van het vreemd vermogen ten opzichte van het eigen vermogen is. Deze hefboomfunctie kan zich zowel in positieve zin (winst) als in negatieve zin (verlies) ontwikkelen. Daarnaast is het goed te beseffen dat zonder een jaarlijkse rentabiliteit de continuÔteit van de onderneming in het geding kan komen. Om te overleven dient de onderneming rendabel te zijn en zonder de hefboom van het vreemd vermogen op basis van het eigen vermogen zal de rentabiliteit uitblijven. (p. 63)

    c. Het cursusmateriaal bevat daarnaast ondermeer de volgende passages:

    Het gros van de beursgangers is niet doordrongen van de gedachte dat zekerheid alleen kan worden verkregen wanneer men risico's neemt. Anders gesteld hoe meer risico's men wil en kan nemen des te groter de zekerheid is. (p. 56)

    In het geval van omgang met risicodragend kapitaal blijkt dat hoe geringer de solvabiliteit is, dus hoe meer vreemd vermogen, hoe groter de rentabiliteit.

    Samengevat: hoe groter het vreemd vermogen hoe meer er wordt verdiend en hoe groter de bescherming is. (p. 69)

    Een bestand dat met een groot deel aan 'vreemd' vermogen is gefinancierd betekent grotere schommelingen dan een belegging met louter eigen vermogen. Deze fluctuaties moeten worden aanvaard en getolereerd. De gedachte is dat hoe meer er wordt getolereerd, of hoe meert het daalt, des te meer het zaakje rendeert. Immers dalingen zijn in het model hanteerbaar, stijgingen in mindere mate. (p. 77)

    d. In het door NNEK overgelegde rapport 'Visie aangaande de beleggingsmethode "Premselaar"' van J.C. Buiter van 4 juni 2002 worden onder meer de risico's van de Premselaar-methode uiteengezet. Dit rapport luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

    De methode kent een aantal risico's. De belangrijkste zijn:

    - Er wordt gewerkt met vreemd vermogen, 50 % van de portefeuille wordt hiermee gefinancierd. Winsten zullen om die reden altijd twee maal zo groot zijn als winsten gehaald met een portefeuille van gelijke omvang gefinancierd met uitsluitend eigen vermogen. Verliezen zijn echter ook twee maal zo groot.

    - Door de aanwezigheid van de derivaten in "het hoofd" van de portefeuille worden winsten en verliezen verder vergroot.

    - Er wordt uitsluitend gewerkt met groeifondsen. De geschiedenis van de kapitaalmarkt heeft wel geleerd dat marktbewegingen extra hard worden gevolgd door aandelen die gekenmerkt worden als groeiaandelen.

    - Door het hanteren van strakke normen bij het gebruik van een debetstand (49 - 55 %) zal bij markten met een hoge volatiliteit mogelijk een relatief groot aantal transacties ontstaan. Dit kan het totale rendement negatief beÔnvloeden.

    - Indien de belegger er voor kiest om winsten niet te realiseren door middel van het opnemen van gelden uit de portefeuille, dan laat hij bewust een belangrijk aspect van de methode liggen. Niet gerealiseerde winsten kunnen na verloop van tijd vanzelfsprekend weer geheel verdwijnen.

    Het gevolg van het gebruik van deze methode is dat stijgingen sneller en verder gaan, maar dalingen ook!

    En:

    De risico's zijn evident hoog door het gebruik van (groei)aandelen, opties en vreemd vermogen.

    e. Op 11 februari 2000 komt tussen [eiser] en NNEK een vermogensbeheerovereenkomst (hierna: de overeenkomst) tot stand. De overeenkomst, waarin [eiser] is aangeduid als 'CliÎnt', luidt, voor zover hier van belang:

  2. Risico's belegging in opties en/of termijncontracten

    CliÎnt verklaart hierbij uitdrukkelijk zich ten volle bewust te zijn van de risico's verbonden aan het verrichten van beleggingstransacties met name in optie en/of termijntransacties en van de consequenties die aan het beheer van het vermogen zijn verbonden en deze te aanvaarden.

  3. Aansprakelijkheid

    NNEK zal deze overeenkomst te goeder trouw en naar beste kunnen uitvoeren. NNEK zal niet aansprakelijk zijn voor schade als gevolg van waardevermindering en/of door CliÎnt geleden verliezen of welke andere oorzaak dan ook, behalve indien en voor zover komt vast te staan dat de schade rechtstreeks gevolg is van een toerekenbare tekortkoming van NNEK bij de uitvoering van deze overeenkomst met Bijlagen.

    f. Bijlage 2 bij de overeenkomst luidt, voor zover hier van belang:

    Doelstelling is het behalen van een voor CliÎnt zo goed mogelijk resultaat met behoud van continuÔteit.

    Het centrale uitgangspunt bij het beheer van uw vermogen is het ondernemingsgewijs beleggen zoals dat oorspronkelijk ontwikkeld is door Harry Premselaar. In evenwichtstoestand betekent dit dat een debetstand wordt aangehouden van in principe 50% (49%-55%) van het totaal vermogen. Ter bepaling van het totaal vermogen wordt in plaats van de terugkoopwaarde van de geschreven opties van de totale waarde van het vermogen af te trekken, de intrinsieke waarde van de opties bij expiratie afgetrokken.

    Indien de debetstand lager wordt dan 50% dan is dit een koopsignaal voor het verder bijkopen van effecten. Indien de debetstand hoger wordt dan 50% dan is dit een verkoopsignaal. Bij hogere debetstanden dan 55% wordt op korte termijn door verkoop van effecten het debetpercentage gereduceerd. Als in het belang van de portefeuille een hoger debetstand gewenst is, dan zal daarover overleg gevoerd worden met cliÎnt.

    De volgende verhouding tussen de vermogensbestanddelen zal gelden als richtlijn voor het opbouwen en vormgeven van uw portefeuille:

  4. Langlopende callopties: (14%), (10-20%)

  5. Consolidatie (defensieve fondsen, converteerbare obligaties): 36%, (32%-42%)

  6. Aandelen: 50%, (40%-60%).

    g. In verband met de overeenkomst komt op 2 maart 2000 tussen [eiser], NNEK en Kass-Associatie een tripartieteovereenkomst (hierna: de tripartieteovereenkomst) tot stand. Artikel 23 van deze overeenkomst, waarin [eiser] is aangeduid als 'CliÎnt', luidt:

    De CliÎnt verklaart op de hoogte te zijn van de risico's die het beleggen in optiecontracten, termijncontracten en premieaffaires met zich meebrengt en staat er voor in mogelijke verliezen voortvloeiende uit deze beleggingen te kunnen dragen.

    h. Ten behoeve van de overeenkomst brengt [eiser] op 8 maart 2000 een bestaande portefeuille in, met een waarde van € 305.156,-. Aangevuld met € 35.000,- geleend kapitaal, bedraagt de totale waarde van de aldus gevormde portefeuille (hierna: de portefeuille) op die datum € 340.156,-,. Op 14 november 2000 stort [eiser] een aanvullend (bij OHRA geleend) bedrag van € 10.728,- ten behoeve van de portefeuille.

    Op 17 maart 2001 bedraagt het eigen vermogen in de portefeuille € 17.439,-.

    i. Op 30 juni 2000 komt tussen [eiser] en NNEK een vermogensbeheersovereenkomst tot stand ten behoeve van een consolidatierekening (hierna: de consolidatieovereenkomst). Bijlage 2 bij deze overeenkomst luidt, voor zover hier van belang:

    In de consolidatierekening zal alleen gewerkt worden met eigen vermogen. De consolidatierekening zal dekking bieden aan de bijbehorende effectenrekening waarin gewerkt wordt met de combinatie van eigen vermogen en...

Om verder te lezen

PROBEER HET UIT

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT