Hoger beroep van Court of Appeal of 's-Gravenhage (Netherlands), 6 de Diciembre de 2005

• Spreker: gepubliceerd
• Datum uitspraak: 6 de Diciembre de 2005
• Uitgevende instantie: Court of Appeal of 's-Gravenhage (Netherlands)

Uitspraak: 6 december 2005

Rolnummer: 03/1536

Zaak-/rolnr. rb.: 168290 HAZA 01-3292

HET GERECHTSHOF ¥S-GRAVENHAGE, vierde civiele kamer, heeft het volgende arrest gewezen in de zaak van

de vereniging STAEDION,

gevestigd te 's-Gravenhage,

appellante,

hierna te noemen: Staedion,

procureur: mr. T.J.J. van Dijk,

tegen

1. de naamloze vennootschap

   ALLIANZ NEDERLAND SCHADEVERZEKERING N.V.,

   gevestigd te Rotterdam,

2. de naamloze vennootschap

   FORTIS CORPORATE INSURANCE N.V.,

   gevestigd te Amstelveen,

   geÔntimeerden,

   hierna gezamenlijk te noemen: verzekeraars,

   procureur: mr. P.J.M. von Schmidt auf Altenstadt.

   Het geding

   Bij exploot van 18 september 2003 is Staedion in hoger beroep gekomen van het vonnis van de rechtbank Rotterdam van 9 juli 2003, gewezen tussen Staedion als eiseres en verzekeraars als gedaagden. Bij memorie van grieven heeft Staedion, onder overlegging van ÈÈn productie, drie grieven tegen het vonnis aangevoerd, die door verzekeraars bij memorie van antwoord zijn bestreden.

   Partijen hebben hun zaak doen bepleiten, Staedion door mr. A.J.J.G. Schijns, advocaat te 's-Gravenhage en verzekeraars door mr. E.J.W.M. van Niekerk, advocaat te Rotterdam.

   Ten slotte hebben partijen de stukken overgelegd en arrest gevraagd.

   Beoordeling van het hoger beroep

1. Nu in hoger beroep niet is opgekomen tegen de feiten zoals in het bestreden vonnis vastgesteld onder 2, gaat ook het hof van die feiten uit.

2. Voor de inhoud van de grieven wordt verwezen naar de memorie van grieven.

3. Het gaat in deze zaak om het volgende. Tot het woningenbestand van Staedion behoren onder meer bijna 60 woningen aan de Strausslaan in Den Haag, die voorheen in bezit waren van AWV (ÈÈn van de rechtsvoorgangers van Staedion). In november 1999 werd bij metingen in die AWV-woningen een asbestverontreiniging aangetroffen die dermate ernstig was dat directe sanering was geboden. Die sanering is vervolgens uitgevoerd. Naar als enerzijds gesteld en anderzijds niet weersproken vaststaat, leidde ÈÈn en ander tot grote maatschappelijke onrust in de betrokken wijk en vormden deze gebeurtenissen aanleiding voor Staedion om, in overleg met de Gemeente 's-Gravenhage, ook bij andere woningen die zij in bezit had een risico-inventarisatie uit te doen voeren met betrekking tot asbest. Bij deze risico-inventarisatie zijn onder meer 360 woningen betrokken (de ten processe bedoelde woningen), die behoren tot het woningbezit van Patrimonium (ÈÈn van de rechtsvoorgangers van Staedion), gelegen aan de Puccinistraat (complex 21), Toscaninistraat, Rossinilaan en Paganinistraat (complex 22), en - wederom - de Strausslaan (complex 18) in Den Haag. Het in asbestonderzoek gespecialiseerde bureau BME Asbestconsult B.V. (hierna: BME) heeft in de drie hiervoor genoemde complexen risico-inventarisaties uitgevoerd conform de Nationale Beoordelingsrichtlijn BRL 5052, een (destijds) algemeen aanvaarde en in brede (asbest-)kring gehanteerde onderzoeksmethode. De betreffende rapporten zijn overgelegd als producties 4, 5 en 6 bij conclusie van repliek. BME heeft bij deze risico-inventarisaties aan de hand van steekproeven asbestbesmetting aangetroffen, waaraan zij prioriteit 1 heeft toegekend, hetgeen wil zeggen: "korte termijn, sanering of emissiebeperkende maatregelen dringend noodzakelijk". Op basis van dit advies heeft Staedion 309 van de hiervoor bedoelde 360 woningen doen saneren. Staedion stelt zich primair op het standpunt dat zij jegens verzekeraars recht heeft op vergoeding van de kosten van sanering, omdat naar haar mening sprake is van bereddingskosten ter voorkoming van personenschade, althans (verdere) zaakschade. Verzekeraars hebben dit bestreden en hebben op meerdere gronden uitkering geweigerd.

4. Het hof ziet aanleiding de grieven gezamenlijk te behandelen. Zij strekken onder meer ten betoge dat de vraag of de omstandigheden van het geval de door de verzekerde getroffen maatregelen rechtvaardigen, moet worden beoordeeld naar het moment waarop hij tot die maatregelen heeft besloten en dat, indien de verzekerde er geen verwijt van kan worden gemaakt dat hij op dat moment de situatie gevaarlijker heeft ingeschat dan deze (naar achteraf wellicht blijkt) in werkelijkheid is geweest, de verzekeraar haar niet kan tegenwerpen dat de getroffen maatregelen geheel of ten dele een overbodig karakter hebben gehad. Staedion stelt in dit verband kort gezegd het volgende. Na het ter beschikking komen van de onderzoeksresultaten van BME was Staedion op de hoogte van het potentieel zeer ernstige gevaar van asbestbesmetting. Gezien het dringende advies van BME om op korte termijn tot maatregelen over te gaan, diende Staedion ervan uit te gaan dat sprake was van een reÎle kans op (personen-)schade. Het was dan ook redelijkerwijs verantwoord om (direct) maatregelen te nemen. Hierbij is voorts van belang dat het onderhavige risico zich niet pas verwezenlijkt op het moment dat zich bij een slachtoffer een asbestziekte openbaart, maar al op het moment dat het slachtoffer de asbestdeeltjes binnenkrijgt, aldus Staedion.

5. Het hierboven weergegeven betoog van Staedion treft doel. Het hof overweegt hiertoe het volgende. Op zichzelf staat tussen partijen niet ter discussie dat zelfs een incidentele blootstelling aan asbest(deeltjes) kan leiden tot een asbestgerelateerde ziekte. In verband met de sanering van de (zwaar) met asbest verontreinigde AWV-woningen, waardoor grote maatschappelijke onrust in de betrokken wijk was ontstaan, heeft Staedion in overleg met de gemeente een drietal risico-inventarisaties met betrekking tot de ten processe bedoelde woningen laten uitvoeren door BME. BME, een gespecialiseerd bureau op het terrein van asbestonderzoek, is na onderzoek conform de algemene erkende methode BRL 5052, tot het advies gekomen dat...