Cassatie van Supreme Court (Netherlands), 1 de Marzo de 2013

• Datum uitspraak: 1 de Marzo de 2013
• Uitgevende instantie: Supreme Court (Netherlands)

1 maart 2013

Nr. 11/05763

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van X te Z, Thailand (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch van 25 november 2011, nr. 11/00234, betreffende een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen.

1. Het geding in feitelijke instanties

   Aan belanghebbende is voor het jaar 2005 een aanslag in de inkomstenbelasting opgelegd, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.

   De Rechtbank te Breda (nr. AWB 09/866) heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep gegrond verklaard en de aanslag verminderd.

   De Inspecteur heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof. Belanghebbende heeft incidenteel hoger beroep ingesteld.

   Het Hof heeft de uitspraak van de Rechtbank vernietigd en het beroep tegen de uitspraak van de Inspecteur ongegrond verklaard. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie

   Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

   De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.

   De Advocaat-Generaal R.E.C.M. Niessen heeft op

   18 oktober 2012 geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het beroep in cassatie.

   Belanghebbende heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

3. Beoordeling van de klachten

   3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

   3.1.1. Belanghebbende heeft tot 27 december 2000 in Nederland gewoond. Sindsdien woont hij in Thailand.

   3.1.2. Belanghebbende is van 1 september 1968 tot en met 30 september 2002 werkzaam geweest bij Rijksuniversiteit A (hierna: A).

   3.1.3. Met ingang van 1 oktober 2002 is belanghebbende vervroegd met pensioen gegaan, gebruik makend van de regeling Flexibel Pensioen en Uittreden. In het onderhavige jaar - 2005 - ontving belanghebbende uitkeringen ingevolge die regeling (hierna: de FPU-uitkeringen). Deze uitkeringen werden, onder inhouding van loonbelasting, door de Stichting Pensioenfonds ABP aan belanghebbende betaald. De aanspraak op de FPU-uitkeringen is ontstaan na de inwerkingtreding van de Wet van 8 oktober 1992 houdende bepalingen met betrekking tot het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, Stb. 1992, 593 (hierna: de WHW).

   3.2.1. Voor het Hof was - onder meer - in geschil of Nederland gelet op artikel 19 van het Belastingverdrag Nederland-Thailand van 11 september 1975 (hierna: het Verdrag) de FPU-uitkeringen mag belasten.

   3.2.2. Artikel 19 van het Verdrag houdt, voor zover thans van belang, in dat pensioenen, betaald door of uit fondsen in het leven geroepen door Nederland ter zake van diensten bewezen aan Nederland in de uitoefening van overheidsfuncties, in Nederland mogen worden belast.

   3.2.3. Belanghebbende heeft voor het Hof betoogd dat zijn dienstbetrekking tot A als gevolg van de inwerkingtreding van de WHW niet langer kon worden beschouwd als een publiekrechtelijke dienstbetrekking, maar moest worden aangemerkt als een privaatrechtelijke dienstbetrekking. Dat brengt, aldus belanghebbende, mee dat de FPU-uitkeringen niet in Nederland kunnen worden belast omdat de aanspraak op die uitkeringen niet is verkregen in de uitoefening van een overheidsfunctie als bedoeld in artikel 19 van het Verdrag.

   3.2.4. Het Hof heeft het standpunt van belanghebbende afgewezen. Het heeft geoordeeld dat de inwerkingtreding van de WHW niet tot gevolg heeft gehad dat A is geprivatiseerd, dat belanghebbende ook sedert de inwerkingtreding van de WHW werkzaam is geweest in publiekrechtelijke dienstbetrekking bij een tot de centrale Nederlandse overheid behorende publiekrechtelijke instelling en dat die instelling een overheidstaak vervulde, namelijk het verzorgen van wetenschappelijk onderwijs en het verrichten van wetenschappelijk onderzoek. Belanghebbende is daarom, aldus het Hof, ook na de inwerkingtreding van de WHW in overheidsdienst werkzaam geweest. Zijn aanspraak op FPU-uitkeringen is derhalve opgebouwd in overheidsdienst. Daarom was Nederland, aldus het Hof, op grond van artikel 19 van het Verdrag bevoegd de FPU-uitkeringen te belasten.

   3.2.5. De klacht in cassatie herhaalt dat belanghebbendes dienstbetrekking tot A door de inwerkingtreding van de WHW niet meer kan worden beschouwd als een publiekrechtelijke dienstbetrekking en dat Nederland de FPU-uitkeringen daarom niet mag belasten.

   3.3.1. Zoals uiteen is gezet in de onderdelen 6.8, 6.9 en 6.10 van de conclusie van de Advocaat-Generaal, volgt uit artikel 1, lid 2, Boek 2 BW, en uit de artikelen 1.8, lid 2, en 1.9 van de WHW, gelezen in samenhang met letter a van de bijlage bij de WHW en bezien tegen de achtergrond van artikel 23 van de Grondwet, dat A ook na de inwerkingtreding van de WHW naar Nederlands recht moet worden beschouwd als een publiekrechtelijke rechtspersoon die een overheidstaak uitoefent.

   3.3.2. Ingevolge artikel 3, lid 2, van het Verdrag moet aan een in het Verdrag gebruikte uitdrukking waarvan de betekenis in het Verdrag niet nader is omschreven, zoals de in artikel 19, lid 1, van het Verdrag gebruikte uitdrukking 'overheidsfunctie', bij de toepassing van het Verdrag de betekenis worden toegekend welke die uitdrukking heeft volgens de wetgeving van de Staat die het Verdrag toepast.

   3.3.3. Zoals volgt uit de in onderdeel 4.6 van de conclusie van de Advocaat-Generaal geciteerde passage uit de Memorie van toelichting bij het ontwerp voor de WHW - de inhoud van die passage is in het verdere verloop van de parlementaire behandeling van het ontwerp voor de WHW niet weersproken - ging de wetgever ervan uit dat al het personeel van openbare instellingen zoals A zou worden aangesteld als ambtenaar en, zo begrijpt de Hoge Raad die passage, dat bestaande aanstellingen als ambtenaar in beginsel zouden worden gecontinueerd. Belanghebbende heeft voor de Rechtbank of het Hof geen feiten of omstandigheden aangevoerd die er op zouden kunnen wijzen dat de aard van zijn dienstbetrekking tot A, op grond van bijzondere omstandigheden van zijn geval, door de inwerkingtreding van de WHW wel is gewijzigd. Daarvan uitgaande moet er in cassatie van worden uitgegaan dat dergelijke bijzondere omstandigheden zich niet hebben voorgedaan en dat ook belanghebbendes dienstbetrekking tot A na de inwerkingtreding van de WHW haar publiekrechtelijke karakter heeft behouden.

   3.3.4. Het voorgaande brengt mee dat belanghebbendes functie bij A ook na de inwerkingtreding van de WHW moet worden aangemerkt als een overheidsfunctie in de hiervoor in 3.3.2 bedoelde zin. De hiervoor in 3.2.5 vermelde klacht faalt daarom.

   3.4. Ook de overige klachten kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien artikel 81, lid 1, van de Wet op de rechterlijke organisatie, geen nadere motivering, nu de klachten niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

4. Proceskosten

   De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

5. Beslissing

   De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie ongegrond.

   Dit arrest is gewezen door de vice-president J.W. van den Berge als voorzitter, en de raadsheren C. Schaap, M.W.C. Feteris, R.J. Koopman en Th. Groeneveld, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier A.I. Boussak-Leeksma, en in het openbaar uitgesproken op 1 maart 2013.

   Nr. 11/05763

   Nr. Rechtbank: 09/866

   Nr. Gerechtshof: 11/00234

   Derde Kamer B

   Inkomstenbelasting

   1 januari 2005 - 31 december 2005

   PROCUREUR-GENERAAL BIJ DE HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

   MR. R.E.C.M. NIESSEN

   ADVOCAAT-GENERAAL

   Conclusie van 18 oktober 2012 inzake:

   X

   tegen

   Staatssecretaris van Financiën

1. Inleiding

   1.1 Voor het jaar 2005 is aan X, wonende te Z (Thailand), (hierna: belanghebbende) een aanslag in de inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen (hierna: ib/pvv) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van nihil.

   1.2 Na daartegen gemaakt bezwaar is die aanslag ib/pvv, bij uitspraak van de Inspecteur(1), berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 25.582 onder verrekening van ingehouden loonheffingen ten bedrage van € 1.013. De verschuldigde ib/pvv bleef, na verrekening van de loonheffingen, vastgesteld op nihil.

   1.3 Van de uitspraak van de Inspecteur is belanghebbende in beroep gekomen bij rechtbank Breda (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft het beroep van belanghebbende gegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar vernietigd en de aanslag verminderd tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 18.056.(2)

   1.4 Tegen deze uitspraak heeft de Inspecteur hoger beroep ingesteld bij gerechtshof 's-Hertogenbosch (hierna: het Hof). Belanghebbende heeft incidenteel hoger beroep ingesteld. Het Hof heeft het hoger beroep van de Inspecteur gegrond verklaard, het incidentele hoger beroep van belanghebbende ongegrond verklaard, de uitspraak van de Rechtbank vernietigd en het tegen de uitspraak van de Inspecteur ingestelde beroep ongegrond verklaard.(3)

   1.5 Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van het Hof tijdig en ook overigens op regelmatige wijze beroep in cassatie ingesteld. De staatssecretaris van Financiën (hierna: de Staatssecretaris) heeft een verweerschrift ingediend. Van belanghebbende is geen conclusie van repliek ontvangen.

   1.6 Het geschil spitst zich toe op de vraag of de aan belanghebbende toekomende uitkeringen uit de regeling Flexibel Pensioen en Uittreden (hierna: FPU-uitkeringen), op grond van artikel 19 van de Overeenkomst Nederland-Thailand ter heffing zijn toegewezen aan Nederland.

2. De feiten en het geschil in feitelijke instanties

   2.1 De feiten zijn door het Hof in zijn in onderdeel 1.4 vermelde uitspraak als volgt weergegeven, van welke feiten in cassatie kan worden uitgegaan:

   2.1. Belanghebbende is geboren in 1944. Hij heeft tot 27 december 2000 in Nederland gewoond. Sindsdien woont hij in Thailand.

   2.2. Belanghebbende was van 1 september 1968 tot en met 30 september 2002 werkzaam bij A...