Hoger beroep van Court of Appeal of Arnhem (Netherlands), 17 de Noviembre de 2009

• Spreker: gepubliceerd
• Datum uitspraak: 17 de Noviembre de 2009
• Uitgevende instantie: Court of Appeal of Arnhem (Netherlands)

GERECHTSHOF ARNHEM

Sector civiel recht

zaaknummer gerechtshof 200.002.794

(zaaknummer rechtbank 155702/ HA ZA 07-819)

arrest van de eerste civiele kamer van 17 november 2009

inzake

1. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid De Nieuwe Heuvel B.V.,

   gevestigd te [Lunteren, gemeente Ede,

2. [appellant sub 2],

   wonende te [woonplaats],

3. [[appellant sub 3],

   wonende te [woonplaats],

   appellanten in het principaal hoger beroep,

   geïntimeerden in het voorwaardelijk incidenteel hoger beroep,

   advocaat: mr. A. de Freijter,

   tegen:

   de vereniging

   Koninklijke Vereniging ‘Het Friesch Paarden-Stamboek’,

   gevestigd te Drachten,

   geïntimeerde in het principaal hoger beroep,

   appellante in het voorwaardelijk incidenteel hoger beroep,

   advocaat: mr. F.J. Boom.

1. Het geding in eerste aanleg

   Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar de inhoud van de vonnissen van 12 september 2007 (tussenvonnis) en 30 januari 2008 (eindvonnis) die de rechtbank tussen (principaal) appellanten (hierna gezamenlijk te noemen: De Nieuwe Heuvel c.s. en afzonderlijk: De Nieuwe Heuvel, [appellant sub 2] en [appellant sub 3]) als gedaagden in conventie tevens, wat De Nieuwe Heuvel betreft, als eiseres in reconventie en (principaal) geïntimeerde (hierna ook te noemen: de Vereniging) als eiseres in conventie, tevens verweerster in reconventie heeft gewezen; van die vonnissen is een fotokopie aan dit arrest gehecht.

2. Het geding in hoger beroep

   2.1 De Nieuwe Heuvel c.s. hebben bij exploot van 29 februari 2008 aangezegd van het eindvonnis van 30 januari 2008 in hoger beroep te komen, met dagvaarding van de Vereniging voor dit hof.

   2.2 Bij memorie van grieven hebben De Nieuwe Heuvel c.s. zestien grieven tegen het bestreden eindvonnis aangevoerd en toegelicht, hebben zij bewijs aangeboden en nieuwe producties in het geding gebracht. Zij hebben gevorderd dat het hof bij arrest, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad het bestreden vonnis zal vernietigen en, opnieuw recht doende, de Vereniging alsnog niet-ontvankelijk zal verklaren in haar vorderingen althans haar deze vorderingen zal ontzeggen respectievelijk voor recht zal verklaren dat de door de Vereniging opgelegde dekbeperkingen in strijd zijn met het mededingingsrecht, in het bijzonder artikel 6 Mededingingswet (Mw) en artikel 81 EG-Verdrag, en derhalve nietig zijn, met veroordeling van de Vereniging in de kosten van beide instanties, subsidiair dat het hof de boete zal matigen zoals het hof zal vermenen te behoren, kosten rechtens.

   2.3 Bij memorie van antwoord heeft de Vereniging de grieven bestreden, heeft zij bewijs aangeboden en nieuwe producties in het geding gebracht. Tevens heeft zij daarbij voorwaardelijk incidenteel appel ingesteld tegen het eindvonnis van 30 januari 2008 en heeft zij bewijs aangeboden. Zij heeft geconcludeerd dat het hof bij arrest, uitvoerbaar bij voorraad voor zover de wet dat toelaat, het bestreden eindvonnis, zonodig onder verbetering van de gronden, zal bekrachtigen onder niet-ontvankelijk verklaring van De Nieuwe Heuvel c.s. in hun hoger beroep, althans dit beroep zal afwijzen onder veroordeling van De Nieuwe Heuvel in de kosten daarvan.

   2.4 Tegelijkertijd hebben De Nieuwe Heuvel c.s. akte verzocht van het overleggen van twee producties.

   2.5 Bij memorie van antwoord in het voorwaardelijk incidenteel appel hebben De Nieuwe Heuvel c.s. verweer gevoerd, bewijs aangeboden en geconcludeerd dat het hof bij arrest, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de Vereniging niet-ontvankelijk zal verklaren in het voorwaardelijk incidenteel appel, althans dit voorwaardelijk incidenteel appel zal afwijzen met veroordeling van de Vereniging in de kosten daarvan.

   2.6 Ter zitting van 28 mei 2009 hebben partijen de zaak doen bepleiten, De Nieuwe Heuvel c.s. door mrs. C. Dekker en A. de Feijter, advocaten te Zwolle, respectievelijk te Arnhem en de Vereniging door mr. W.M. Sturms, advocaat te Leeuwarden. Beide partijen hebben daarbij pleitnotities in het geding gebracht.

   Mr. Sturms voornoemd heeft voorafgaand aan de zitting aan de wederpartij en aan het hof de notitie van Bart Ducro van het Animal Breeding and Genomics Centre van de Wageningen Universiteit van april 2009 gezonden. Nu die notitie op 18 mei 2009 - derhalve tijdig- aan (de advocaten van) De Nieuwe Heuvel c.s. is gezonden en daartegen ook overigens geen bezwaar is gemaakt heeft het hof aan de Vereniging akte verleend van het overleggen van genoemde notitie.

   2.7 Vervolgens hebben partijen de stukken voor het wijzen van arrest aan het hof overgelegd, waarna het hof arrest heeft bepaald.

3. De vaststaande feiten

   De rechtbank heeft in het bestreden eindvonnis van 30 januari 2008 onder 3.1 tot en met 3.7 feiten vastgesteld. Aangezien daartegen geen grieven zijn aangevoerd of bezwaren zijn geuit, zal het hof in hoger beroep ook van die feiten uitgaan. Daaraan kunnen de volgende feiten worden toegevoegd.

   - Er zijn zo’n 90 – 100 dekhengsten in het door de Vereniging gehouden stamboek ingeschreven, waarvan er circa 60 op afstammelingen zijn goedgekeurd en circa 40 nog niet.

4. De motivering van de beslissing in hoger beroep

   4.1 Het gaat in deze zaak zakelijk weergeven en tegen de achtergrond van de vaststaande feiten om het volgende. De Vereniging houdt het stamboek voor Friese paarden bij. Er staan circa 40.000 Friese paarden in het stamboek ingeschreven, waarvan circa 90-10 dekhengsten. Circa 60 dekhengsten zijn op afstammelingen goedgekeurd, en circa 40 nog niet. De Vereniging heeft blijkens artikel 2 van haar statuten tot doel het behouden, verbeteren en promoten van het Friese paard met zijn karakteristieke exterieur, gangen en karakter. Zij tracht dat doel te bereiken op de in artikel 2 lid 2 sub a tot en met e en artikel 4 van de statuten beschreven wijze. De Vereniging heeft 12.000 tot 14.000 leden, waarvan circa 8.000 leden in Nederland. Het inteeltpercentage van Friese paarden ligt met 1,7% per generatie ruim boven de algemeen aanvaardbaar geachte norm van 1% per generatie. In de jaren ‘70 bereikte de populatie Friese paarden een dieptepunt wat betreft overlevingskansen voor het ras. Om die inteelt te bestrijden heeft het bestuur van de Vereniging in 1992 het besluit genomen om met ingang van dat jaar een deklimiet in te stellen van 200 dekkingen/inseminaties per jaar voor ‘op afstammelingen goedgekeurde hengsten’ en 150 dekkingen/inseminaties per jaar voor ‘nog niet op afstammelingen goedgekeurde hengsten’. In de algemene ledenvergadering van 26 april 2002 is vervolgens besloten vanaf 2003 deze deklimiet alleen nog te handhaven voor ‘nog niet op afstammelingen goedgekeurde hengsten’ en die limiet voor deze hengsten te stellen op 180 dekkingen per jaar. In de algemene ledenvergadering van 5 oktober 2004 is de boete op overtreding van de deklimiet verhoogd van € 700,00 naar € 2.000,00 per overtreding vanaf 1 januari 2005. Deze deklimiet geldt alleen voor hengsten waarvan de eigenaar binnen de Europese Unie (EU) woont. [appellant sub 2], [appellant sub 3] [A] (hierna: [A]) zijn leden van de Vereniging. [A] is tevens bestuurder en aandeelhouder van De Nieuwe Heuvel. De Nieuwe Heuvel exploiteert onder meer dekhengsten. De Nieuwe Heuvel en [appellant sub 2] zijn gezamenlijk eigenaar van de nog niet op afstammelingen goedgekeurde hengst ‘Felle 422’. Met Felle 422 is in 2006 232 keer gedekt, derhalve 52 keer meer dan de toegestane deklimiet. [appellant sub 3] is eigenaar van de nog niet op afstammelingen goedgekeurde hengst ‘Haitse 425’. In 2006 is met Haitse 425 in totaal 284 gedekt, derhalve 104 keer meer dan de toegestane deklimiet. Zowel Felle 422 als Haitse 425 worden geëxploiteerd door de Nieuwe Heuvel. De Vereniging vordert in deze procedure (na bij akte van 10 december 2007 (de grondslag van) haar eis te hebben gewijzigd) hoofdelijke veroordeling van De Nieuwe Heuvel en [appellant sub 2] tot...