Uitspraak Nº 200.117.289/01. Gerechtshof Den Haag, 2015-09-30

• ECLI: ECLI:NL:GHDHA:2015:3883
• Docket Number: 200.117.289/01
• Date: 30 Septiembre 2015
• Court: Gerechtshof Den Haag (Nederland)

GERECHTSHOF DEN HAAG

Afdeling Civiel recht

Uitspraak : 30 september 2015

Zaaknummer : 200.128.628/01

Rekestnummer rechtbank : F1 RK 10-2745 & F1 RK 11-814

Zaaknummer rechtbank : 364947 & 374590

[verzoekster] ,

wonende te [woonplaats] ,

verzoekster, tevens incidenteel verweerster, in hoger beroep,

hierna te noemen: de vrouw,

advocaat mr. T.A.M. Drubbel te Almere, voorheen mr. M.C. Carli-Lodder te Den Haag,

tegen

[verweerder] ,

wonende te [woonplaats] ,

verweerder, tevens incidenteel verzoeker, in hoger beroep,

hierna te noemen: de man,

advocaat mr. W.M. Smeets te Hellevoetsluis.

PROCESVERLOOP IN HOGER BEROEP

Voor de verloop van het geding in hoger beroep verwijst het hof naar zijn tussenarrest van 11 december 2013, waarvan de inhoud als hier herhaald en ingelast wordt beschouwd.

Bij dit tussenarrest heeft het hof de zaak pro forma aangehouden tot 29 maart 2014 omdat het hof zich onvoldoende voorgelicht achtte om reeds een beslissing te nemen. Het hof heeft vervolgens prof. mr. T. Mellema-Kranenburg benoemd als deskundige (hierna te noemen: de deskundige), zodat het hof zou kunnen worden voorgelicht omtrent de omvang, de samenstelling en de waarde van goederen die deel uitmaken van de ontbonden gemeenschap.

Bij het hof is van de zijde van de deskundige op 9 maart 2015 bij brief van diezelfde datum de door het hof verzochte boedelbeschrijving ingekomen. Echter deze boedelbeschrijving is in de visie van het hof nog niet compleet, aangezien nog niet alle waarden van de goederen zijn ingevuld als gevolg van het feit dat partijen geen overeenstemming konden bereiken. Het hof is derhalve genoodzaakt om thans ter zake ieder geschilpunt met betrekking tot de ontbonden huwelijksgemeenschap een beslissing te nemen.

Bij het hof zijn voorts nog de volgende stukken ingekomen:

van de zijde van de vrouw:

• -

  op 16 maart 2015 een fax van diezelfde datum met een V-formulier van diezelfde datum met een bijlage;

• -

  op 30 juni 2015 een faxbericht van diezelfde datum;

• -

  op 7 juli 2015 een faxbericht van diezelfde datum;

• -

  op 20 juli 2015 een brief van 19 juli 2015 met een V-formulier van diezelfde datum met bijlagen;

van de zijde van de man:

• -

  op 19 februari 2015 een brief van 18 februari 2015 met bijlagen;

• -

  op 9 maart 2015 een brief van diezelfde datum met een V-formulier van diezelfde datum met een bijlage (vermeerdering verzoek);

• -

  op 9 juli 2015 een brief van diezelfde datum met een V-formulier van diezelfde datum met bijlagen.

De mondelinge behandeling is op 31 juli 2015 voortgezet. Ter zitting waren aanwezig:

• -

  de vrouw, bijgestaan door haar advocaat;

• -

  de man, bijgestaan door zijn advocaat.

DE VERDERE BEOORDELING VAN HET PRINCIPALE EN HET INCIDENTELE HOGER BEROEP

1. Het hof verwijst voor de omvang van het geschil en de petita van de vrouw en de man naar zijn tussenbeschikking van 11 december 2013.

2. De man heeft bij brief van 9 maart 2015 zijn verzoek gewijzigd en aangevuld in die zin dat hij het hof – onder handhaving van zijn petitum zoals weergegeven in de tussenbeschikking van 11 december 2013 – aanvullend verzoekt:

de vrouw te veroordelen om met ingang van 3 april 2012 en zolang de echtelijke woning niet is verkocht en geleverd aan de vrouw respectievelijk een derde, aan de man te voldoen een gebruiksvergoeding:

• -

  primair van 4% per jaar over de helft van de overwaarde, derhalve van 4% x (€ 725.000,- : 2) = € 14.500,- per jaar;

• -

  subsidiair van 2,5% per jaar over de helft van de overwaarde, derhalve van 2,5% x (€ 725.000,- : 2) = € 9.062,50 per jaar;

• -

  meer subsidiair van € 620,- per maand;

• -

  althans meer meer subsidiair een door het hof in goede justitie te bepalen gebruiksvergoeding.

3. De vrouw verweert zich hiertegen en verzoekt het hof de man in zijn eisvermeerdering niet ontvankelijk te verklaren, dan wel deze eisvermeerdering af te wijzen.

Vermeerdering van het verzoek

4. De vrouw verzet zich tegen de bovengenoemde eisvermeerdering van de man. De vrouw stelt dat in dit stadium van de procedure een aanvullend verzoek dat betrekking heeft op een onderwerp dat geen onderwerp van het appel is, in strijd is met de goede procesorde. Zelfs als een eisvermeerdering in dit stadium van de procedure toelaatbaar moet worden geacht, gaat dat voor deze eiswijziging niet op, nu deze een onderwerp omvat dat geen onderdeel is van het onderhavige geschil.

5. Het hof overweegt als volgt. In beginsel kan een partij zijn verzoek wijzigen en/of vermeerderen tot aan de eindbeschikking, tenzij een zodanige wijziging en/of vermeerdering van eis in strijd is met de goede procesorde. Naar het oordeel van het hof is dit niet het geval, aangezien de vrouw vanaf 9 maart 2015 op de hoogte was van het verzoek van de man en de vrouw meer dan voldoende tijd en gelegenheid heeft gehad om verweer te voeren.

Gebruiksvergoeding echtelijke woning

6. De man stelt dat de vrouw aan hem een redelijke gebruiksvergoeding verschuldigd is, nu de vrouw ongeveer zeven jaar lang gebruik maakt van de echtelijke woning, terwijl de man is verstoken van het gebruik en genot waarop hij als deelgenoot recht heeft.

7. De vrouw is van mening dat het verzoek van de man een verkapt rechtsmiddel is tegen de toekenning van partneralimentatie. De man had in cassatie kunnen komen tegen de beslissing van het hof over de behoefte van de vrouw en de woonlasten die daarbij in aanmerking zijn genomen. De man betaalt namelijk zelf ook geen vergoeding voor zijn woning, waardoor hij de vrouw (indirect) benadeelt. Ook is de gewenste vergoeding buiten proportie.

8. Het hof overweegt als volgt. Gedurende het huwelijk kunnen partijen over en weer geen aanspraak maken op een gebruiksvergoeding. Partijen dienen elkaar namelijk het nodige te verschaffen en onder het nodige te verschaffen wordt eveneens verstaan het verschaffen van woongenot. Vanaf de periode van ontbinding van het huwelijk tot zes maanden daarna kan een partij het uitsluitend gebruik hebben van de echtelijke woning aan welk gebruik in redelijkheid verbonden kan worden dat degene die gebruik maakt van de woning de kosten voldoet alsmede een vergoeding betaalt gerelateerd aan de overwaarde van de woning. Na afloop van de periode van zes maanden kan op basis van artikel 3:172, van het Burgerlijk Wetboek (BW) een gebruiksvergoeding worden toegekend. Deze gebruiksvergoeding staat in de visie van het hof los van de partneralimentatie aangezien een gebruiksvergoeding is gebaseerd op het gebruik kunnen maken van een boedelbestanddeel na de ontbinding van de gemeenschap. Indien deze gebruiksvergoeding van invloed is op de behoefte van de onderhoudsgerechtigde dient zij zelfstandig een verzoek tot herziening van de partneralimentatie in te dienen. Partneralimentatie en verdeling zijn verschillende leerstukken die niet door elkaar gehaald moeten worden.

9. Uit de gewisselde stukken is het hof gebleken dat op 19 september 2011 de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in het register van de burgerlijke stand. Dat partijen over en weer enige tijd nodig hebben om te komen tot een verdeling acht het hof normaal. In het onderhavige geval is echter na een periode van bijna vijf jaar na datum ontbinding huwelijk de gemeenschap nog niet verdeeld. Als gevolg hiervan kan de man zijn aandeel in de overwaarde van de echtelijke woning niet herbeleggen en mist hij een vrucht van de ontbonden gemeenschap. De vrouw heeft van het begin af aan het standpunt ingenomen dat de echtelijke woning aan haar moest worden toegedeeld . Gezien haar financiële positie had zij zelf alsmede haar adviseur kunnen weten dat zij de financiering van de verkrijging van een pand van bijna € 725.000,- bezwaarlijk zou kunnen realiseren. Gezien het vorenstaande is het hof van oordeel dat het redelijk en billijk is dat de man vanaf een jaar na datum ontbinding van het huwelijk tot aan de datum van de verkoop van de woning aan een derde een gebruiksvergoeding krijgt van 2,5 % te rekenen over de helft van de overwaarde.

Verdeling van de huwelijksgemeenschap Peildatum omvang en peildatum waardering

10. Voor de bepaling van de omvang van de huwelijksgemeenschap dient uitgegaan te worden van de datum van de inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in het register van de burgerlijke stand, te weten 19 september 2011.

11. Als peildatum voor de waardering van tot de huwelijksgemeenschap behorende goederen geldt als hoofdregel het tijdstip van de verdeling, tenzij uit een overeenkomst tussen partijen of de eisen van redelijkheid en billijkheid voortvloeit dat hiervan moet worden afgeweken. Uit de bestreden beschikking volgt dat partijen zijn overeenkomen dat de waardering zoveel mogelijk dient te gelden de datum waarop de verdeling feitelijk plaatsvindt. Partijen hebben dus aangesloten bij de door de Hoge Raad geformuleerde uitgangspunten.

Kleding, lijfsieraden en zaken ter persoonlijke verzorging

12. Over de verdeling van kleding, lijfsieraden en zaken ter persoonlijke verzorging bestaat tussen partijen geen geschil.

Woning [woning A]

13. De rechtbank heeft de echtelijke woning aan [adres woning A] (verder: de echtelijke woning) toegedeeld aan de vrouw voor een waarde van € 725.000,-, onder verrekening van de helft van de overwaarde met de man.

14. In grief I stelt de vrouw zich op het standpunt dat de rechtbank bij de verdeling van de echtelijke woning ten onrechte geen rekening heeft gehouden met de financiële situatie van de vrouw. In punt 9 van haar appelschrift stelt de vrouw dat zij als gevolg van het door de banken aangescherpte beleid geen hypothecaire geldlening meer kan verkrijgen. De vrouw wenst dat de woning wordt verkocht aan een derde en dat de verkoopopbrengst bij helfte wordt gedeeld.

15. De man verweert zich daartegen als volgt. De man is het eens met de beslissing van de rechtbank aangaande de toedeling van de...