Uitspraak Nº 200.138.052/01. Gerechtshof Amsterdam, 2015-12-01
| ECLI | ECLI:NL:GHAMS:2015:5073 |
| Date | 01 Diciembre 2015 |
| Docket Number | 200.138.052/01 |
| Court | Gerechtshof Amsterdam (Nederland) |
afdeling civiel recht en belastingrecht, team I AOF
zaaknummer : 200.138.052/01
zaak/rolnummer rechtbank Amsterdam: C/13/524525/HA ZA 12-1052
arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 1 december 2015
inzake
gevestigd te Bilthoven,
2. de vereniging KONINKLIJKE BOEKVERKOPERSBOND,
gevestigd te Bilthoven,
appellanten,
advocaat: mr. J.H. Lemstra te Amsterdam,
tegen
ING BANK N.V.,
gevestigd te Amsterdam,
geïntimeerde,
advocaat: mr. J. de Bie Leuveling Tjeenk te Amsterdam.
Appellanten worden hierna tezamen (in vrouwelijk enkelvoud) Boekenbon c.s. genoemd, geïntimeerde wordt ING of de bank genoemd. Als appellanten apart worden aangeduid worden zij Boekenbon en KBB genoemd.
Boekenbon c.s. is bij dagvaarding van 10 oktober 2013 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de rechtbank Amsterdam van 17 juli 2013, onder bovenvermeld zaak/rolnummer gewezen tussen Boekenbon c.s. als eiseres en de bank als gedaagde.
Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:
- memorie van grieven, met producties;
- memorie van antwoord, met producties.
Partijen hebben de zaak ter zitting van 29 oktober 2014 doen bepleiten, Boekenbon c.s. door mr. Lemstra voornoemd en mr. M.N. van Dam, advocaat te Amsterdam, en ING door mr. de Bie Leuveling Tjeenk voornoemd en mr. A.D. Josephus Jitta, advocaat te Amsterdam, ieder aan de hand van pleitnotities die zijn overgelegd.
Ten slotte is arrest gevraagd.
Boekenbon c.s. heeft geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en - uitvoerbaar bij voorraad - alsnog haar vorderingen zal toewijzen, met beslissing over de proceskosten.
ING heeft geconcludeerd tot bekrachtiging, met - uitvoerbaar bij voorraad - veroordeling van Boekenbon c.s. in de kosten van het geding in hoger beroep, te voldoen binnen 14 dagen na arrest.
Beide partijen hebben in hoger beroep bewijs van hun stellingen aangeboden.
De rechtbank heeft in het bestreden vonnis onder 2.1 tot en met 2.22 de feiten vastgesteld die zij tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn in hoger beroep niet in geschil en zal ook het hof als vaststaand aannemen. Rechtsoverweging 3.1 bevat een weergave daarvan, aangevuld met andere feiten die als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist zijn komen vast te staan.
Het betreft hier een beleggingsadviesgeschil. Kort samengevat gaat het om het volgende.
KBB is een vereniging die de belangen van boekhandelaren behartigt.
Boekenbon geeft onder dezelfde naam een cadeaubon uit.
Het systeem van de cadeaubon werkt als volgt. Boekenbon verkoopt een
cadeaubon tegen onmiddellijke betaling aan een aangesloten boekhandel. Deze
boekhandel verkoopt deze cadeaubon aan een consument. Deze consument gebruikt
de cadeaubon om bij een aangesloten boekhandel een aankoop te doen. Deze
boekhandel levert de ontvangen cadeaubon in bij Boekenbon en ontvangt uitbetaling van het nominale bedrag van de cadeaubon minus een bedrag aan kosten. De
omlooptijd van deze cyclus bedraagt elf tot twaalf maanden.
ING, de huisbankier van Boekenbon c.s., (vertegenwoordigd door [A] , senior beleggingsadviseur), heeft op 30 oktober 2000 aan [B] , destijds lid van de raad van bestuur van KBB en enig bestuurder van Boekenbon (hierna: [B] ), een concept beleggingsvoorstel gestuurd. Op 7 maart 2001 hebben [A] en [B] een bespreking gehad. Naar aanleiding van deze bespreking heeft [A] een beleggingsvoorstel opgesteld. In dit voorstel d.d. 12 maart 2001 staat, onder meer:
“Dit voorstel hebben wij samengesteld op basis van de beleggingscriteria welke
door de directie van de Nederlandse Boekenbon B.V. zijn geformuleerd. Het lijkt
ons zinvol om deze beleggingscriteria te vermelden:
• de beleggingsstrategie is vermogensgroei op lange termijn,
• dc beleggingshorizon bedraagt minimaal 5-8 jaar,
• de voor beleggen beschikbare liquiditeiten bedragen 8 tot 10 miljoen gulden,
• de voorkeur gaat uit naar vastrentende waarden zoals obligaties van degelijke
debiteuren.
De ING Bank onderscheidt een vijftal verschillende beleggingsprofielen, te
weten:
Risico/rendementsverwachting: Tijdshorizon: Vastrentend: Aandelen:
1. Beperkt Risico Portefeuille > 2 jaar 90% 10%
(.. .)
Zoals u kunt zien komt de door u gekozen asset allocation het meest overeen met
de Beperkt Risico Portefeuille (nr. 1).
Strategie
Zoals eerder in dit schrijven staat vermeld is het doel van de beleggingen
vermogensgroei met beperkt risico. (…)”
Vervolgens wordt in deze brief belegging voorgesteld in een aantal obligaties die zijn uitgegeven door de Nederlandse Staat, SNS Groep, Wolters Kluwer en ING, waarvan enkele een achtergesteld karakter hebben.
Boekenbon heeft naar aanleiding van voornoemd beleggingsvoorstel medio
maart 2001 ongeveer € 9,4 miljoen belegd in zes obligatieleningen die door SNS
groep, Wolters Kluwer en ING zijn uitgegeven en waarvan vijf een achtergesteld
karakter hebben. In 2001 was de portefeuille van KBB samengesteld uit ING obligaties met een nominale waarde van € 900.000,-.
Twee tot vier keer per jaar vonden besprekingen plaats, waarbij ING en Boekenbon c.s. de stand van de portefeuille in de afgelopen periode bespraken en ING voorstellen deed voor de komende periode. Daarnaast werden ook wel telefonisch of per e-mail voorstellen besproken.
Op 18 maart 2002 stuurde ING een beleggingsvoorstel aan Boekenbon
waarin onder meer een door ING Groep uitgegeven perpetuele obligatie met een
rentepercentage van 6,25% (hierna: de ING Perpetuals I) is opgenomen. Daarover
schreef ING onder andere:
“In principe hebben perpetuele obligaties geen aflossingsdatum. (...) Tegenover
een relatief hoog effectief rendement staat ook een risico dat iets hoger is dan bij
een reguliere obligatie. Dit risico blijkt uit het feit dat bij een faillissement van
ING Groep NV de rechten van de ING Perpetuals houders zijn achtergesteld bij die
van gewone obligatiehouders. Ook kan de couponrentebetaling worden uitgesteld
indien er op de gewone aandelen ING geen dividend wordt uitgekeerd.”
Boekenbon heeft aan dit voorstel van ING geen gevolg gegeven.
In het kader van een nieuwe uitgifte van perpetuele obligaties door ING
Groep (hierna: de ING Perpetuals II) heeft op 22 mei 2003 een bespreking
plaatsgevonden tussen [A] en [B] . In een brief van 23 mei 2003 van ING
aan Boekenbon werd Boekenbon uitgenodigd in te schrijven op de uitgifte. In een
meegezonden folder van ING met betrekking tot de ING Perpetuals II stond, onder
meer:
“(...) De ING Perpetuals II zijn eeuwigdurende obligaties rechtstreeks uitgegeven
door ING groep NV. U ontvangt ieder kwartaal een aantrekkelijke rente. Deze
rente wordt ieder kwartaal aangepast aan de marktrente. De ING Perpetuals II zijn
(...) direct verhandelbaar op de beurs. Door de variabele rente is de kans op
koersschommelingen gering. ING Perpetuals II passen uitstekend binnen een
gespreide beleggingsportefeuille. Ze hebben een lager risicoprofiel dan aandelen
en een iets hoger risicoprofiel dan gewone obligaties. Door dit hogere risico krijgt
u ook een hogere rente dan op gewone obligaties.
(… )
Welke risico’s loop ik met de ING Perpetuals?
• De beurskoers van de ING Perpetuals II kan fluctueren voornamelijk door
veranderingen in de kredietwaardigheid van ING Groep N.V. (...)
• De rente op de ING Perpetuals II staat niet vast. Als het rendement op 10
jarige Nederlandse staatsobligaties daalt, krijgt u ook minder rente. U krijgt
wel altijd een opslag (...) boven het rendement op de staatsobligaties.
• ING Groep N.V. kan besluiten de rentebetalingen op te schorten, maar de
rente blijft in alle omstandigheden verschuldigd. (.. .)”
Een e-mail van 24 juni 2005 met een beleggingsadvies van ING ( [A] ) aan Boekenbon c.s. ( [B] ) luidt voor zover van belang als volgt:
“doe ik u onderstaand een voorstel toekomen teneinde een deel van de ruime liquiditeiten te beleggen. (…) Omdat de ING bank verwacht dat de kapitaalmarktrente gaat stijgen is een belegging in gewone obligaties met een vaste coupon en einddatum nu niet interessant (…)
Concreet stel ik nu de volgende aankopen voor:
• Bijkopen: ING Perpetuals III. In het depot van (...) Boekenbon staat al een
positie van nominaal 287.100 in deze lening (. ..) De rating van deze lening
is A2. De ING Groep heeft een Aa3 rating. Enige weken geleden stond de
koers van deze lening nog op ongeveer 103%. Nu is deze lening aan te
kopen tegen een koers van ongeveer 99,50 %. Ik stel voor om deze positie te
verhogen tot nominaal 2.000.000 euro.
• Kopen: 6,25% Bank of Ireland, De perpetuele lening van de Bank of Ireland
(...) geeft de eerste twee jaar een vaste coupon van 6,25%. Daarna wordt de
coupon ieder jaar bepaald aan de hand van het 10-jaars interbancair tarief
(dit...
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT