Uitspraak Nº 200.244.724/01. Gerechtshof Amsterdam, 2019-07-16

• ECLI: ECLI:NL:GHAMS:2019:2601
• Docket Number: 200.244.724/01
• Date: 16 Julio 2019
• Court: Gerechtshof Amsterdam (Nederland)

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht, team I

zaaknummer: 200.244.724/01

zaak-/rolnummer rechtbank Amsterdam: C/13/627280 / HA ZA 17-386

arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 16 juli 2019

inzake

SO NATURAL B.V.,

gevestigd te Bleiswijk,

appellante,

advocaat: mr. A.J. van Steenderen te Rotterdam,

tegen:

1. de rechtspersoon naar Duits recht

GARTENBAU-VERSICHERUNG VVAG,

gevestigd te Wiesbaden, Duitsland,

2. DELTA LLOYD SCHADEVERZEKERING N.V.,

gevestigd te Amsterdam,

geïntimeerden,

advocaat: mr. R. Evers te Zwolle.

1 Het geding in hoger beroep

Partijen worden hierna SO, Gartenbau en Delta Lloyd genoemd.

SO is bij dagvaarding van 8 juni 2018 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de rechtbank Amsterdam van 14 maart 2018, gewezen tussen haar als eiseres en geïntimeerden als gedaagden.

Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:

- memorie van grieven, met producties;

- memorie van antwoord, met producties.

Partijen hebben de zaak ter zitting van 13 mei 2019 doen bepleiten, SO door mrs. M.S. Smit en A. Stendahl, beiden advocaat te Rotterdam, en geïntimeerden door mr. Evers, voornoemd, ieder aan de hand van pleitnotities die zijn overgelegd.

SO heeft nog producties in het geding gebracht, genummerd 21 tot en met 24.

Ten slotte is arrest gevraagd.

SO heeft geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en – uitvoerbaar bij voorraad – alsnog haar vorderingen zal toewijzen, met beslissing over de proceskosten, met nakosten.

Geïntimeerden hebben geconcludeerd tot bekrachtiging van het bestreden vonnis, met – uitvoerbaar bij voorraad – beslissing over de proceskosten, met nakosten en vermeerderd met wettelijke rente.

Partijen hebben in hoger beroep bewijs van hun stellingen aangeboden.

2 Feiten

De rechtbank heeft in het bestreden vonnis onder 2.1 tot en met 2.4 feiten opgesomd die tussen partijen vaststaan. Deze feiten zijn in hoger beroep niet in geschil, zodat het hof daarvan als vaststaand zal uitgaan. Aangevuld met andere feiten die tussen partijen vaststaan, gaat het gaat in deze zaak om het volgende.

2.1.

SO teelt bedrijfsmatig op verschillende locaties orchideeën (phalaenopsis). De phalaenopsis groeit in omstreeks 65 weken uit tot een volwaardige plant en wordt om de vier tot zes dagen voorzien van water. SO heeft tot medio 2015 chloordioxide(gas) toegevoegd aan het water. Chloordioxide wordt gevormd door het mengen van natriumchloriet (merknaam Purogene) en zoutzuur.

2.2.

SO heeft een verzekeringsovereenkomst (hierna: de verzekering) gesloten met Gartenbau, een in de glastuinbouw gespecialiseerde verzekeraar, ter verzekering van onder meer de planten die zich op locaties van SO Natural bevonden. Bij het tot stand komen van de verzekering is SO bijgestaan door LTO Noord als assurantiebemiddelaar. De verzekering is gesloten door tussenkomst van Delta Lloyd Schadeverzekering Volmachtbedrijf B.V. als gevolmachtigde van Gartenbau.

2.3.

Op de verzekering zijn de Voorwaarden Teelt-Opbrengst-Plan gewassen glastuinbouwbedrijven van Delta Lloyd Schadeverzekering N.V. van toepassing verklaard volgens het model LE 03.2.11 D (hierna: de algemene voorwaarden). Voor de locaties van SO waar het in dit geschil om gaat, zijn de rubrieken B, C, D en F verzekerd.

2.4.

In de algemene voorwaarden is onder meer het volgende bepaald:

“artikel 2

BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN

(…)

artikel 2.13

VOEDINGSUNIT

Het digitaal (computer-) gestuurde doseersysteem van voedingsstoffen, o.a. bestaande uit computer, pompen, elektromotoren, mengmestbakken, kranen, leidingen en druppelaars, inclusief de hierop aangesloten meet- en regelapparatuur.

(…)

artikel 3

OMSCHRIJVING VAN DE DEKKING

(…)

Gedekte gebeurtenissen

Uit de omschrijving in de polis blijkt dat de verzekering geschiedt naar één of meer van de navolgende rubrieken.

(…)

Rubriek F

Indien meeverzekerd en in de polis vermeld

Schade veroorzaakt door een afwijking van de gewenste hoeveelheid, samenstelling en/of temperatuur van het voedingswater door een hierna vermelde gebeurtenis.

artikel 3.22

UITVALLEN VAN DE VOEDINGSUNIT EN/OF STROOMVOORZIENING

Het plotseling en onvoorzien uitvallen of onjuist functioneren door een materiële beschadiging van:

- de voedingsunit, ook als gevolg van doorbranden en/of oververhitten van de elektromotoren;

- de elektrische stroomvoorziening.

(…)

artikel 3.32

AANVULLENDE VERPLICHTINGEN RUBRIEKEN D T/M F

Voor zover de Rubrieken D, E en/of F zijn meeverzekerd is verzekerde tevens verplicht te zorgen dat:

- alle afwijkingen van ingestelde- of vaste waarden of niveaus waarvoor de dekking geldt worden gedetecteerd, gealarmeerd en geregistreerd;

- de beveiligingsapparatuur en alarminstallatie ingeschakeld blijft en deze regelmatig, minimaal 1x per week, op bedrijfszekerheid wordt beproefd;

- alarmsignalen terstond door minimaal 1 persoon worden ontvangen, om vervolgens adequaat te kunnen handelen;

(…)

en met betrekking tot Rubrieken E en F te zorgen dat:

- na inbedrijfstelling van, reparatie, onderhouds- of servicebeurt aan de belichtings- en/of verduisteringsinstallatie (Rubriek E) en aan de voedingsunit (Rubriek F) alle door de gebruiker ingestelde waarden worden vastgelegd en er daarna ten aanzien van de voedingsunit (Rubriek F) gedurende 3 uren extra controle wordt gehouden op de juiste werking;

en met betrekking tot Rubriek F te zorgen dat de volgende gegevens automatisch worden vastgelegd:

1. alle door de gebruiker ingestelde waarden en ook wijzigingen met datum en tijdstip;

2 alle gemeten waarden van pH, EC en totale hoeveelheid toegediend voedingswater over een periode van minimaal 24 uur voorafgaande aan de schadegebeurtenis;

3 de berekende (streef-) en gemeten waarden, de reden en het tijdstip op het moment van een storing en/of alarmering.

(…)

artikel 4

UITSLUITINGEN EN BEPERKINGEN

(…)

artikel 4.11

FALEN ALARMINSTALLATIE

Schade ontstaan doordat de stroom-, warmte- en watervoorziening en/of onderbemalingsapparatuur (Rubriek D), de teelttechnische belichtings- en/of verduisteringsinstallatie (Rubriek E) en/of voedingsunit (rubriek F) niet is/zijn aangesloten op een alarminstallatie.

Deze uitsluiting geldt niet:

1. indien verzekerde kan aantonen dat dit geen invloed op de oorzaak en/of omvang van de schade kan hebben gehad, of;

2 indien het niet in werking treden van de alarminstallatie het gevolg is van:

- dezelfde gebeurtenis waardoor ook de voornoemde installaties en apparatuur zijn beschadigd;

- een zichtbare plotselinge en onvoorziene beschadiging van de alarminstallatie, veroorzaakt door van buiten komende weersinvloeden (storm, hagel, bliksem e.d.);

- een plotseling en onvoorziene storing in het communicatienet, mits de in gebruik zijnde apparatuur voor de alarmoverdracht van een door de exploitant van het communicatienet toegelaten soort en type is.

(…)

artikel 5

SCHADE

artikel 5.1

VERPLICHTINGEN

1. Schademeldingsplicht

Zodra verzekeringnemer of de tot uitkering gerechtigde op de hoogte is of behoort te zijn van een gebeurtenis die voor de maatschappij tot een uitkeringsplicht kan leiden, is hij verplicht die gebeurtenis zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk is te melden.

(…)

artikel 5.2

VERLIES VAN RECHTEN EN VERJARING

1 Sanctie bij niet nakomen verplichtingen

Aan deze verzekering kunnen geen rechten worden ontleend indien verzekeringnemer of de tot uitkering gerechtigde een of meer van de hierboven en / of elders in deze voorwaarden genoemde verplichtingen niet is nagekomen en daardoor de belangen van de maatschappij heeft benadeeld.

(…)”

2.5.

Op 31 juli 2015 heeft SO schade gemeld bij Gartenbau. Planten bleven achter in de groei, hadden minder wortels en hadden rode bladpunten. Gartenbau heeft Agro Expertiseburo (hierna: Agro) een onderzoek laten uitvoeren. Agro heeft twee rapporten opgesteld van respectievelijk 14 september 2015 en 8 december 2015. Bij brief van 30 november 2015 heeft (de vertegenwoordiger van) de verzekeraar de dekking voor deze schade afgewezen.

2.6.

Tussen partijen is gedebatteerd over de dekkingsvraag en de oorzaak van de schade. In opdracht van SO heeft Troostwijk Expertises een rapport opgesteld. Dat rapport van 11 mei 2016 houdt – voor zover voor dit geschil relevant – in:

“Ontsmetting chloordioxide

In alle bedrijven wordt chloordioxide aan het gietwater toegevoegd voor het ontsmetten van de beregeningsinstallatie. Dit ontsmetten is noodzakelijk voor het voorkomen van algengroei en bacteriegroei in de leidingen. Een en ander ter voorkoming van bacterie en schimmelziekten in het gewas. Tevens moeten de leidingen worden schoon gehouden ten behoeve van een gelijkmatige toediening van de voedingsstoffen.

De ontsmetting met chloordioxide wordt algemeen toegepast in de teelt van phalaenopsis. Het ontsmettingsmiddel wordt separaat aangeleverd als natriumchloriet NaClo2 en zoutzuur (Hcl). Een kant en klaar product leveren is niet mogelijk vanwege ontploffingsgevaar.

Het natriumchloriet (merknaam in het onderhavige geval Purogene) en het zoutzuur worden door middel van afzonderlijke pompjes met een pulserende werking in een...