Uitspraak Nº 200.259.696. Gerechtshof Den Haag, 2020-12-15
| ECLI | ECLI:NL:GHDHA:2020:2274 |
| Date | 15 Diciembre 2020 |
| Docket Number | 200.259.696 |
| Court | Gerechtshof Den Haag (Nederland) |
Afdeling Civiel recht
Zaaknummer : 200.259.696
Zaaknummer rechtbank : C/09/536281 / HA ZA 17/758
inzake
gevestigd te Rotterdam,
appellante in het principaal appel,
geïntimeerde in het incidenteel appel,
verweerster in het incident ex art. 223 Rv,
hierna te noemen: KPN,
advocaat: mr. M.F. Mesu-Abbekerk te Den Haag,
tegen
gevestigd te Amsterdam,
geïntimeerde in het principaal appel,
appellante in het incidenteel appel,
eiseres in het incident ex art. 223 Rv,
hierna te noemen: Telecom Vastgoed,
advocaat: mr. J.H. Lemstra te Amsterdam.
Bij exploot van 3 mei 2019 is KPN in hoger beroep gekomen van een door de rechtbank Den Haag, team handel, tussen partijen gewezen vonnis van 6 februari 2019 (ECLI:NL:RBDHA:2019:1065). Telecom Vastgoed heeft een anticipatie-exploot uitgebracht. Bij memorie van grieven (met producties) heeft KPN zeven grieven aangevoerd. Bij "memorie van antwoord, tevens houdende grieven in incidenteel appel, tevens houdende incidentele vordering tot treffen voorlopige voorzieningen ex artikel 223 Rv" (met producties) heeft Telecom Vastgoed de grieven bestreden, twee incidentele grieven aangevoerd, haar eis gewijzigd, en een incidentele vordering tot het treffen van voorlopige voorzieningen ingesteld. KPN heeft de incidentele vordering bij memorie van antwoord in het incident (met producties) bestreden.
Op 2 juni 2020 hebben partijen (in verband met Corona via Skype) het incident – aan de hand van overgelegde pleitnotities – doen bepleiten. Beide partijen hebben bij die gelegenheid bij akte aanvullende producties in het geding gebracht. De akte van Telecom Vastgoed bevat tevens een eiswijziging in het incident. Van de pleitzitting is proces-verbaal opgemaakt. Ter zitting zijn partijen overeengekomen dat zij – kort gezegd – voortvarend door zouden procederen, waarna het hof heeft toegezegd ernaar te streven nog in 2020 uitspraak te doen in de hoofdzaak en – voor zover nog aan de orde – het incident.
Conform afspraak heeft KPN vervolgens een memorie van antwoord in incidenteel appel (met producties) genomen. Bij ‘akte overlegging productie, tevens houdende eisvermindering in hoofdzaak’ heeft Telecom Vastgoed een productie overgelegd en haar eis verminderd. Hierna hebben partijen schriftelijk gepleit.
Ten slotte hebben partijen arrest gevraagd in de hoofdzaak en – voor zover nog aan de orde – het incident.
1. De door de rechtbank in het bestreden vonnis vastgestelde feiten zijn door partijen niet bestreden, zodat ook het hof daarvan zal uitgaan.
2. Met inachtneming van hetgeen verder in hoger beroep is komen vast te staan gaat het in deze zaak om het volgende.
KPN is een leverancier van telecommunicatiediensten in Nederland. Om een landelijk dekkend netwerk te kunnen exploiteren, heeft KPN verspreid over heel Nederland antennelocaties nodig voor haar telecommunicatiemasten. Deze masten met bijbehorende antennesystemen (antennes en schotels), apparatuurkasten en apparatuurhuisjes,
kabel- en wandgoten, doorvoeren en stijgpunten en dergelijke worden geplaatst op
en in percelen grond maar ook aan, in en op gebouwen (hierna: antennelocaties).
Om te beschikken over voldoende antennelocaties sluit KPN met grond- en gebouweigenaren (hierna: Landlords) huurovereenkomsten of overeenkomsten tot het vestigen van een opstalrecht met gebruiksrecht, op grond waarvan KPN huurpenningen of retributies betaalt aan de Landlords (hierna ook: de Overeenkomsten). Op basis van de meeste Overeenkomsten die KPN met de Landlords heeft gesloten, is het de Landlords – kort gezegd – niet toegestaan met derden verplichtingen aan te gaan met betrekking tot de antennelocatie.
KPN heeft als beleid dat zij altijd rechtstreeks contracteert met de eigenaar van de antennelocatie en niet met bijvoorbeeld een economisch gerechtigde, om ervan verzekerd te zijn dat bij een overdracht van de antennelocatie haar huur- of opstalrechten van rechtswege mee overgaan op, respectievelijk moeten worden gerespecteerd door de nieuwe eigenaar. KPN wenst verder een gevarieerd aanbod van Landlords (verhuurders en opstalgevers) en antennelocaties, en stelt ervoor te zorgen dat zij voor haar antennelocaties niet afhankelijk wordt van enkele (grote) spelers, tenzij zij vooraf met die grote spelers strikte afspraken kan maken.
Telecom Vastgoed is een Nederlandse dochtervennootschap van APWireless
Infrastructure Partners LLC, een Amerikaanse vennootschap gevestigd in Philadelphia en
San Diego, Verenigde Staten (hierna: APWireless). Laatstgenoemde vennootschap drijft een
beleggingsonderneming die wereldwijd investeert in kasstromen in verband met
antennelocaties. Met een geïnvesteerd vermogen van ca. USD 680 miljoen is zij de grootste investeerder ter wereld in kasstromen als hier aan de orde. Dit doet zij (althans een van haar dochtermaatschappijen) door, in de regel, met een eigenaar van een antennelocatie af te spreken dat APWireless gedurende een bepaalde periode gerechtigd is tot alle kasstromen in verband met de antennelocatie in ruil voor betaling door APWireless van een afkoopsom, die
ineens of in termijnen wordt voldaan. Economisch gezien is dit een non-recourse loan (APWireless leent een bepaald bedrag aan een eigenaar, de eigenaar betaalt aflossingen vermeerderd met rente aan APWireless door vorderingen aan haar te cederen en APWireless en de eigenaar spreken af dat APWireless zich niet op andere goederen van de eigenaar kan verhalen dan op – ten onrechte – door het betreffende telecombedrijf aan de eigenaar voldane vorderingen). APWireless maakt winst als er een positief verschil bestaat tussen enerzijds de kasstromen die zij op de lange termijn ontvangt en anderzijds de afkoopsommen die zij (per direct) investeert. APWireless heeft er belang bij dat haar investeringen worden terugbetaald door een paar grote kapitaalkrachtige bedrijven, en niet door een grote hoeveelheid particulieren of kleinere bedrijven (zoals het gros van de Landlords). Om dat te bereiken bepaalt zij voor ieder land haar lokale investeringsstructuur op basis van lokaal geldend recht.
In het kader van bovengenoemde beleggingsdoelstelling van APWireless benadert Telecom Vastgoed in Nederland actief Landlords die met een telecomaanbieder hebben gecontracteerd. Op haar website staat onder meer het volgende:
"Wat is een huurvooruitbetaling?
(…)
Een huurvooruitbetaling is simpelweg een afkoopsom gegeven in ruil voor het recht om de huur van de provider te ontvangen. Het heeft geen enkele invloed op het eigendom van het vastgoed of de rechten die de provider heeft in de huurovereenkomst.
Net zoals een vastgoedtransactie worden specifieke voorwaarden van een huur vooruitbetaling vastgelegd in een overeenkomst welke wordt opgenomen in het Kadaster. Dit zorgt ervoor dat zelfs als het pand of perceel verander(t) van eigenaar of als de provider besluit de apparatuur te ontmantelen, ieders rechten zijn beschermd.
(…)
Waarom Verkopen
(...) Het antwoord is: omdat u uw huur kan omzetten in iets beters. Een huurafkoop geeft u de mogelijkheid verzekerd te zijn van een substantieel, gegarandeerd geldbedrag (…)
Speel op safe
Mobiele netwerken zijn uiterst ingewikkeld en veranderen voortdurend als
gevolg van technologische ontwikkelingen en veranderde operationele
verplichtingen. Hoewel er voortdurend nieuwe antennes worden opgebouwd,
worden deze elders ook verwijderd. Die grond- of gebouw eigenaren blijven
met lege handen staan. Een vooruitbetaling van de huur elimineert het
financiële risico van eventuele opzeggingen en huurverlagingen volledig.
(…)
Speel op safe
De huurovereenkomst van uw antenne-opstelpunt is niet zo betrouwbaar als u
zou denken. De overeenkomst kan om verschillende redenen beëindigd
worden, de meesten van hen volledig uit uw controle: Fusies of overnames
binnen de telecom (denk aan Telfort/KPN), toenemende vraag en daar uit voortvloeiende technologische ontwikkelingen kunnen een rol spelen in de beslissing van een provider om een huurovereenkomst te beëindigen. (…)
Neem de regie over met een huur vooruitbetaling
(…)
Door te kiezen voor een huur vooruitbetaling heeft u de controle. Bovendien als u ooit uw eigendom verkoopt, kunt u uw toekomstige huuropbrengsten in wezen met u meenemen in plaats van het vastgebonden te laten aan het eigendom dat u hebt verkocht. (…)"
Met (voor zover in de eerste aanleg van belang) elf Landlords die met KPN onder 2.2 bedoelde huurovereenkomsten hebben gesloten, heeft Telecom Vastgoed een overeenkomst gesloten, op grond waarvan notariële akten zijn verleden met als kop "akte houdende de overeenkomst tot en de vestiging van een kwalitatieve verplichting en de vestiging van vruchtgebruik op huurpenningen". In deze akten (hierna: de Akten) is de Landlord aangeduid als "Eigenaar". De Akten vermelden, voor zover thans van belang, tenminste (in essentie, de bewoordingen wijken soms af) het volgende:
" Considerans
(...)
Telecom Vastgoed wenst de huurpenningen te verkrijgen die voortvloeien uit de Huurovereenkomst, met ingang van vandaag voor een duur van (...) jaren, omvattende de looptijd van de Huurovereenkomst, alsmede eventuele wijzigingen en verlengingen daarvan. Ter verkrijging van de huurpenningen zijn Partijen overeengekomen dat Eigenaar daartoe een vruchtgebruik op de huurpenningen zal vestigen ten behoeve van Telecom Vastgoed.
(...)
Vestiging vruchtgebruik
Artikel 2
Eigenaar verklaart door middel van deze akte, ter uitvoering van vermelde overeenkomst, te vestigen ten behoeve van Telecom Vastgoed, die verklaart deze vestiging te aanvaarden, het recht van vruchtgebruik met betrekking tot de...
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT