Uitspraak Nº 200.271.428. Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 2020-02-25
| ECLI | ECLI:NL:GHARL:2020:1528 |
| Docket Number | 200.271.428 |
| Date | 25 Febrero 2020 |
| Court | Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (Nederland) |
locatie Arnhem
afdeling civiel recht,
zaaknummer gerechtshof 200.271.428
(zaaknummer rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht: 492265)
arrest in kort geding van 25 februari 2020
in de zaak van
de besloten vennootschap
DPG MEDIA B.V.
gevestigd te Amsterdam,
appellante,
in eerste aanleg: eiseres,
hierna: DPG,
advocaten: mrs. E.W. Jurjens en A.E.M. van den Berg,
tegen:
de publiekrechtelijke rechtspersoon
GEMEENTE UTRECHT
zetelend te Utrecht,
geïntimeerde,
in eerste aanleg: gedaagde,
hierna: de gemeente,
advocaten: mrs. D. van Tilborg en S.A.L. van de Sande.
Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar de inhoud van het vonnis van 13 december 2019 dat de voorzieningenrechter van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht (hierna: de voorzieningenrechter) heeft gewezen.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding in hoger beroep van 23 december 2019, met grieven,
- een akte van DPG met producties, genomen op de rolzitting van 31 december 2019;
- de memorie van grieven van 31 december 2019;
- de memorie van antwoord van 14 januari 2020 met producties,
- de pleidooien gehouden op 27 januari 2020 overeenkomstig de pleitnotities van beide partijen. Hierbij is akte verleend van de stukken die bij bericht van 23 januari 2020 namens DPG zijn ingebracht.
Na afloop van de pleidooien heeft het hof arrest bepaald.
Het hof gaat in hoger beroep uit van de feiten zoals beschreven in de rechtsoverwegingen 2.1 tot en met 2.4 van het vonnis van de voorzieningenrechter en de navolgende aanvullende feiten.
Binnen de gemeente Utrecht verschijnt al gedurende enige decennia het gratis huis-aan-huisblad “Stadsblad Utrecht” (verder: het Stadsblad), een uitgave van DPG. Naast een hoeveelheid advertenties bevat het Stadsblad redactionele inhoud. Dit blad wordt bij alle adressen binnen de gemeente Utrecht bezorgd, behalve indien het adres is voorzien van een zogenoemde NEE/NEE sticker.
Op 30 juni 2016 is door de gemeenteraad van Utrecht (verder: de gemeenteraad) een motie aangenomen, waarin het College van B&W (verder: het college) wordt verzocht om te onderzoeken of het juridisch mogelijk is om over te gaan tot een zogenoemd opt-in systeem, waarbij ongeadresseerd drukwerk nog uitsluitend mag worden bezorgd bij adressen die voorzien zijn van een JA/JA sticker. Onderdeel van de motie was een verzoek om de verwachte economische en milieueffecten in het onderzoek te betrekken.
Bij brief van 22 december 2017 informeert het college de gemeenteraad over de stand van zaken naar aanleiding van de motie. In de brief gaat het college uitgebreid in op de mogelijkheid om ongeadresseerd reclamedrukwerk te reguleren in de door de motie beoogde richting. Hierbij is door het college ook gekeken naar de aanpak in de gemeente Amsterdam, waar op 1 januari 2018 regulering heeft plaatsgevonden van het ongeadresseerde reclamedrukwerk.
In een brief van 6 september 2018, waarin het college de gemeenteraad opnieuw informeert, is opgenomen dat de gemeente inmiddels het bewonerspanel van bijna 5.900 inwoners heeft bevraagd naar de wenselijkheid van een opt-in systeem. De resultaten zijn als volgt samengevat: “Hieruit bleek dat 45% van de huishoudens die op dit moment geen sticker heeft (en dus drukwerk ontvangt) ook geen Ja(/Ja)-sticker zal plaatsen. 39% van de respondenten geeft aan ongeadresseerde reclame ongelezen weg te gooien. Een meerderheid van de respondenten gaf aan wel graag huis-aan-huis bladen te ontvangen”. Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat dit 59% was. Indien wordt onderscheiden naar leeftijdscategorie blijkt uit het onderzoek dat 91% van de mensen ouder dan 65 jaar prijs stelt op een huis-aan-huisblad, voor de leeftijdscategorie tussen de 55 en 65 jaar is dit 81%.
In de brief is voorts opgenomen dat overleg is geweest met de branchevereniging voor verspreiding van ongeadresseerd reclamedrukwerk en er wordt een verdere evaluatie gedaan van de ontwikkelingen in Amsterdam. Ten aanzien van de effecten van de invoering van een opt-in systeem is onder meer opgenomen: “Op basis van de eerdergenoemde onderzoeken gaan wij ervan uit dat een opt-in systeem leidt tot een afname van gemiddeld 8 kilo papier per huishouden per jaar over de hele gemeente”.
Op 7 mei 2019 heeft het college aan de gemeenteraad een voorstel gedaan tot wijziging van de Afvalstoffenverordening en de APV wegens het invoeren van een opt-in systeem voor ongeadresseerd drukwerk. Het voorstel is voorzien van een handhavings- en sanctiebeleid, onder meer bestaande uit het geven van een last onder dwangsom.
Uit het voorstel blijkt dat dit ook betrekking had op huis-aan-huis bladen, waaronder het Stadsblad. In de toelichting op het raadsvoorstel is onder meer opgenomen: Uit onderzoek blijkt dat alle huishoudens zonder sticker op dit moment gemiddeld 32 reclamefolders per week ontvangen. Huishoudens die geen ongeadresseerde reclamefolders ontvangen besparen hiermee circa 34 kg papier per jaar. Geen wekelijkse huis-aan-huiskrant(en) ontvangen zorgt voor nog eens 36 kg minder papier per jaar (bron: Milieu Centraal 2013 en 2018). Dit betekent dat de 48% huishoudens die nu geen sticker hebben jaarlijks tot 70 kg papier kunnen uitsparen indien zij straks niets meer (willen) ontvangen. Op basis van de huidige hoeveelheden ongeadresseerd reclamedrukwerk, eigen onderzoek en de verdeling van NEE/NEE en NEE/JA stickers wordt een vermindering van ruim 1200 ton papier verwacht, ofwel 8 kg per huishouden per jaar. Door ook de huis-aan-huiskranten bij het opt-in systeem te betrekken stijgt de verwachte besparing naar circa 2000 ton, ofwel 13 kg per huishouden per jaar.
Na indiening van het voorstel heeft het college informatiebijeenkomsten gehouden met de uitgevers van huis-aan-huisbladen.
Voor de behandeling van het voorstel van het college in de gemeenteraad heeft DPG een zienswijze ingeleverd. Daarin heeft zij gewezen op het belang van lokale nieuwsvoorziening en op het feit dat als gevolg van de invoering van het voorstel het Stadsblad mogelijk niet langer zal kunnen blijven verschijnen.
In de vergadering van de gemeenteraad van 18 juli 2019 is het voorstel van het college door de gemeenteraad aanvaard. In het besluit is een uitzondering opgenomen voor wijkkranten en andere uitgaven die op niet commerciële basis en slechts enkele malen per jaar “sublokaal” worden verspreid. Blijkens een brief van de gemeente aan DPG van 18 september 2019 gaat het om “ongeadresseerde huis-aan-huisbladen …die enkele...
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT