Uitspraak Nº 200.280.826. Gerechtshof Den Haag, 2022-03-08

• ECLI: ECLI:NL:GHDHA:2022:399
• Date: 08 March 2022
• Docket Number: 200.280.826
• Court: Gerechtshof Den Haag (Nederland)
• Issuer: Gerechtshof Den Haag (Nederland)

GERECHTSHOF DEN HAAG

Afdeling Civiel recht

Zaaknummer : 200.280.826/01

Zaak-/rolnummer rechtbank : C/09/560097 / HA ZA 18-986

Arrest van 8 maart 2022in de zaak met bovenvermeld zaaknummer van:Stichting Administratiekantoor EBI,

gevestigd te Monster, gemeente Westland,

appellante in het principaal hoger beroep,

geïntimeerde in het incidenteel hoger beroep,

hierna te noemen: Stichting EBI,

advocaat: mr. M. Kupperman en mr. E.M. Boter te Amsterdam,

tegen:

1. [geïntimeerde 6] geschorst van rechtswege ex artikel 29 Fw),

wonende te [woonplaats],

hierna te noemen: [geïntimeerde 6],

2. All Account Adviesgroep C.V.,

gevestigd en kantoorhoudende te Monster, gemeente Westland,

hierna te noemen: AAA,

niet verschenen,

3. Green Desert Agro B.V.,

gevestigd te Monster, gemeente Westland,

hierna te noemen: Green Desert,

niet verschenen,

geïntimeerden in het principaal hoger beroep,

en

4. [geïntimeerde 4],

wonende te [woonplaats],

hierna te noemen: [geïntimeerde 4],

5. [geïntimeerde 5],

wonende te [woonplaats],

hierna te noemen: [geïntimeerde 5],

6. [geïntimeerde 6],

wonende te [woonplaats],

hierna te noemen: [geïntimeerde 6],

7. NGES Holding B.V.,

gevestigd te Nuenen, gemeente Eindhoven,

hierna te noemen: NGES,

geïntimeerden in het principaal hoger beroep,

appellanten in het incidenteel hoger beroep,

advocaat (voor geïntimeerden 4 t/m 7): mr. P.J.L.J. Duijsens te Den Haag.

Geïntimeerden 4 t/m 7 worden hierna gezamenlijk ook aangeduid als: Geïntimeerden.

Waar de zaak over gaat

Stichting EBI heeft geldbedragen ontvangen van investeerders ten behoeve van de ontwikkeling van vastgoed door EBI (zie 2.1 hierna) in Brazilië. De ontvangen gelden worden door Stichting EBI ten behoeve van de investeerders beheerd totdat deze, onder strikte voorwaarden opgenomen in een escrow-overeenkomst, mogen worden overgemaakt naar EBI. In strijd met de verplichtingen in de escrow-overeenkomst en de aan de investeerders verstrekte informatie zijn gelden door [geïntimeerde 6], enig statutair bestuurder van Stichting EBI, uitgeleend aan en/of overgemaakt naar aan [geïntimeerde 6] gelieerde partijen. Het geschil in hoger beroep betreft de vraag of Geïntimeerden (in het bijzonder [geïntimeerde 6]) uit hoofde van groepsaansprakelijkheid als bedoeld in artikel 6:166 BW hiervoor aansprakelijk gehouden kunnen worden jegens Stichting EBI.

Het verloop van de procedure in hoger beroep

1.1

Het verloop van de procedure blijkt uit de volgende stukken. Het hof heeft hiervan kennisgenomen:

• -

  het procesdossier van de eerste aanleg, waaronder het tussen partijen gewezen vonnis van de rechtbank Den Haag van 25 maart 2020 (hierna: het bestreden vonnis);

• -

  de dagvaarding in hoger beroep van 22 juni 2020;

• -

  de memorie van grieven tevens eisvermeerdering van Stichting EBI, met producties 109 t/m 116;

• -

  de memorie van antwoord tevens memorie van grieven in het incidenteel hoger beroep namens Geïntimeerden;

• -

  de memorie van antwoord in incidenteel appel van Stichting EBI;

• -

  het verzoek tot schorsing en oproeping ex artikel 28 Fw en akte vermindering eis ex artikel 129 jo 353 Rv van de zijde van Stichting EBI, met producties 117 en 118;

• -

  de akte overlegging nadere producties van de zijde van Stichting EBI, met producties 117 t/m 119;

• -

  de pleitnota van mr. Kupperman en mr. Boter;

• -

  de pleitnotities van mr. Duijsens;

• -

  het proces-verbaal van de mondelinge behandeling via een Skype-verbinding van 2 november 2021.

1.2

[geïntimeerde 6] is op 18 augustus 2020 in staat van faillissement verklaard. De procedure ten aanzien van [geïntimeerde 6] is vervolgens van rechtswege geschorst ex artikel 29 Fw.

AAA en Green Desert zijn niet verschenen. Tegen hen is verstek verleend. Blijkens de stukken zijn deze vennootschappen op 1 januari 2020 respectievelijk in augustus 2019 ontbonden.

De feiten

2. De rechtbank is in het bestreden vonnis onder 2.1 t/m 2.39 van een aantal feiten uitgegaan. Deze feiten zijn niet in geschil, zodat ook het hof deze feiten tot uitgangspunt zal nemen (voor zover relevant aangevuld met feiten die evenmin ter discussie staan). Het gaat in deze zaak – voor zover in hoger beroep van belang – om het volgende:

2.1

EBI Affordable Housing Incorporações LTDA (hierna: EBI) maakt deel uit van

Grupo EBI. Grupo EBI houdt zich bezig met de ontwikkeling van vastgoed in Latijns-

Amerika, vooral Brazilië, in het bijzonder met het verzorgen van betaalbare woningen voor

de opkomende middenklasse. EBI heeft hiervoor gelden aangetrokken op de Nederlandse

markt, door het aangaan van obligatieleningen. Het geld dat EBI van beleggers heeft

ontvangen tegen de uitgifte van de obligaties wordt, totdat het kan worden geïnvesteerd in Latijns-Amerika, beheerd door Stichting EBI, opgericht op 30 maart 2015.

2.2

Stichting EBI heeft blijkens artikel 3 van haar statuten het volgende doel:

“1. De Stichting heeft ten doel het controleren en faciliteren van toezicht op

waardepapieren en voorts al hetgeen in de ruimste zin met één en ander verband houdt, daartoe behoort en/of daartoe bevorderlijk kan zijn.

2. De Stichting tracht haar doel onder meer te bereiken door: het ontvangen en

beheren van gelden van derden.

3. De Stichting heeft niet ten doel het maken van winst.”

2.3

Vanaf de oprichting op 30 maart 2015 tot 19 juni 2018 is [geïntimeerde 6] enig bestuurder geweest van Stichting EBI.

2.4

Social Housing Investments Brazil I B.V. (hierna: SHIB) is opgericht om als

investeringsvehikel te fungeren voor (project-)investeringen in onroerend goed in Latijns-

Amerika. SHIB trekt gelden aan door de uitgifte van certificaten van aandelen, die worden

beheerd door Stichting Administratiekantoor Social Housing Investments Brazil I (hierna: StakSocialHousing). [geïntimeerde 6] is bestuurder van StakSocialHousing. Bestuurder van SHIB is Social Investments Beheer B.V., waarvan [geïntimeerde 6] enig bestuurder is.

2.5

Social Housing Land Development Brazil I B.V. (hierna: SHLD) is opgericht met

een soortgelijk doel als SHIB. Ook zij heeft gelden aangetrokken door de uitgifte van certificaten van aandelen. Deze worden beheerd door Stichting Administratiekantoor Social

Housing Land Development Brazil I (hierna: StakLand), waarvan [geïntimeerde 6] bestuurder is. Bestuurder van SHLD is eveneens Social Investments Beheer B.V.

2.6

[geïntimeerde 6] (via Jasje Beheer B.V.) en [geïntimeerde 4] zijn bestuurders van Qwestland Beheer B.V. (hierna: Qwestland). Qwestland is een onderneming die zich bezighoudt met innovatie en investeringen in ontwikkelingen, ideeën en technologieën in de tuinbouwsector. [geïntimeerde 5] is werkzaam bij Qwestland. Qwestland is op 14 mei 2019 failliet verklaard.

2.7

NGES is de moedermaatschappij van NGES B.V. NGES is eigenaar van de

intellectuele eigendomsrechten op het Clima Led 3-systeem, een belichtingssysteem voor

kassen. NGES B.V. en Qwestland hebben samengewerkt, waarbij kort gezegd Qwestland

zorgde voor financiering en NGES B.V. voor de (verdere) ontwikkeling van het

belichtingssysteem. Op termijn zou NGES B.V. een belang verkrijgen in Qwestland.

2.8

Het Public Investment Fund (hierna: PIF) van Saoedi-Arabië heeft interesse

getoond in een participatie in Qwestland (hierna: de PIF-transactie). [geïntimeerde 6] ging ervan uit dat de PIF-transactie op (uiterlijk) 1 juli 2018 zou plaatsvinden. Deze transactie is niet doorgegaan.

2.9

Op 31 augustus 2015 is het eerste obligatieprogramma gestart door EBI (hierna:

Obligatieprogramma I). Het Informatiememorandum houdt onder meer het volgende in:

“Stichting Administratiekantoor EBI

Op de bankrekening van de Nederlandse stichting, Stichting EBI, komen de gelden

binnen die door de obligatiehouders worden gestort ter verkrijging van obligaties

van EBI. Stichting EBI zorgt ervoor dat de middels de Obligaties aangetrokken

gelden worden beheerd ten behoeve van de obligatiehouders. Stichting EBI

fungeert feitelijk als een bankrekening van EBI. (...) Stichting EBI beheert de

ingelegde geldstroom en zal dit volgens de escrow overeenkomst overmaken naar

EBI in Brazilië. (...). Enig bestuurder van Stichting EBI is de heer A.C. van der

Ende (...). Onder zijn deskundige leiding zal Stichting EBI de onafhankelijke

controlefunctie uitoefenen.

(...)

Overzicht zekerheden en kwaliteitskenmerken door Nederlandse team

• Nederlandse Stichting: Stichting EBI is opgericht met een professioneel bestuur, dat toezicht houdt op de ingelegde gelden van de obligatiehouders;

• Escrow rekening: De inleg op de obligaties wordt door de

obligatiehouders overgeboekt naar een beveiligde Nederlandse escrow rekening op naam van Stichting EBI

• Escrow overeenkomst: Het bestuur van Stichting EBI maakt deze gelden uitsluitend en alleen over naar EBI en EBI Holland onder de strikte voorwaarden van de escrow overeenkomst ten aanzien van de besteding van de desbetreffende gelden (zie Bijlage 6).

(…)”

2.10

Als Bijlage 6 bij het Informatiememorandum is gevoegd de escrow-overeenkomst,

gesloten tussen - voor zover van belang - EBI, de inleggers van de obligatielening en

Stichting EBI (hierna: escrow-overeenkomst I). De escrow-overeenkomst I houdt onder

meer het volgende in:

“In aanmerking nemende:

dat in het kader van de overeenkomst van obligatielening, welke is uitgegeven door

partij 1 [EBI, toevoeging hof] en welke zal worden voldaan door partij 2 [de

inleggers van de obligatielening, toevoeging hof], een nadere invulling wordt gegeven aan de rechtszekerheid van de ingelegde gelden en de daarbij behorende verstrekte zekerheden door partij 1.

Komen overeen:

Partij 3 [Stichting EBI, toevoeging hof] houdt na ontvangst van de obligatiegelden van de inleggers van partij 2...