Uitspraak Nº 200.285.077/01. Gerechtshof Den Haag, 2022-10-25
| ECLI | ECLI:NL:GHDHA:2022:2074 |
| Docket Number | 200.285.077/01 |
| Date | 25 Octubre 2022 |
| Court | Gerechtshof Den Haag (Nederland) |
Civiel recht
Zaaknummer hof : 200.285.077/01
Zaaknummer rechtbank : C/09/576138 HA ZA 19-698
Arrest van 25 oktober 2022
in de zaak van
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.,
gevestigd in Den Haag,
appellante,
advocaat: mr. T. Riyazi, kantoorhoudend in Den Haag,
tegen
[verweerder] ,
wonende in [woonplaats],
verweerder,
advocaat: mr. R. Sinke, kantoorhoudend in Rotterdam.
Het hof zal partijen hierna noemen NN en [verweerder].
Deze zaak gaat over de vraag of [verweerder] aanspraak kan maken op dekking onder een watersportverzekering bij NN voor schade die is ontstaan doordat zijn zeiljacht bij het aanlopen van de haven Porto Cervo in Sardinië op een rotspunt is gelopen. NN heeft dekking geweigerd met een beroep op de uitsluiting wegens ‘merkelijke schuld’. [verweerder] is een procedure begonnen tegen NN waarin hij een veroordeling van NN heeft gevorderd tot vergoeding van de schade. De rechtbank heeft die vordering toegewezen. Naar het oordeel van de rechtbank had het van zorgvuldigheid getuigd als de schipper van het zeiljacht, naast een applicatie van Navionics waarop de desbetreffende ondiepte niet was aangegeven, ook een papieren kaart had geraadpleegd, maar levert dit geen ‘merkelijke schuld’ op. NN is het met dat oordeel niet eens en heeft hoger beroep ingesteld.
Het hof komt in dit arrest tot hetzelfde oordeel als de rechtbank.
Het verloop van de procedure in hoger beroep blijkt uit de volgende stukken:
-
-
de dagvaarding van 1 oktober 2020, waarmee NN in hoger beroep is gekomen van het vonnis van de rechtbank Den Haag van 5 augustus 2020 (hierna ook te noemen: het vonnis);
-
-
de memorie van grieven van NN, met bijlagen;
-
-
de memorie van antwoord van [verweerder], met een bijlage.
[verweerder] is eigenaar van het zeiljacht “K-Force” van het type Swan 45, bouwjaar 2003 (hierna: het zeiljacht). Het zeiljacht heeft een lengte van 13,80 meter, een breedte van 3,85 meter en een diepgang van 2,8 meter (vgl. productie 1 bij dagvaarding in eerste aanleg, een certificaat van het zeiljacht uitgegeven door het Koninklijk Nederlands Watersport Verbond).
[verweerder] heeft bij een rechtsvoorgangster van NN een verzekering afgesloten
voor het schip. Het schip is volledig casco verzekerd tot een bedrag van € 215.000,-. In de
polisvoorwaarden is een uitsluiting opgenomen voor schade die is veroorzaakt of ontstaan door, onder meer, ‘merkelijke schuld’. Het begrip ‘merkelijke schuld’ is als volgt gedefinieerd in de polisvoorwaarden:
“U heeft bewust of onbewust schuld aan het ontstaan van de schade. U heeft ‘bewust
aanmerkelijke schuld’, als u weet dat er een aanmerkelijke kans is op schade, maar
u denkt dat die schade niet zal ontstaan. U heeft 'onbewust aanmerkelijke schuld',
als u er in het geheel niet bij stilstaat dat er een aanmerkelijke kans is op schade."
Het zeiljacht is in opdracht van [verweerder] in september 2018 vanuit Palma de Mallorca overgevaren naar Porto Cervo, Sardinië door een bemanning van vier personen. De schipper was [de schipper] (hierna te noemen: de schipper), een student die regelmatig bemanningslid is geweest op het zeiljacht, een vaarbewijs heeft, ervaring heeft met zeezeilen en vaker een schip op een bestemming heeft afgeleverd in opdracht van de eigenaar. De schipper ontving voor het overvaren van het zeiljacht een dagvergoeding van € 100,- van [verweerder].
Vóór aanvang van de overtocht heeft de schipper de route uitgestippeld door het
invoeren van waypoints in een applicatie van Navionics (een digitale kaart, hierna: de Navionics app) op een iPad. Hij heeft de Navionics app en de daarin ingevoerde route binnen Navionics gedeeld met zijn iPhone, zodat hij de digitale kaart ook op zijn iPhone kon raadplegen. Tijdens de overtocht heeft de schipper genavigeerd met behulp van een papieren kaart van het gebied en de Navionics app op zijn iPad en iPhone.
De Navionics app heeft, voor zover van belang in deze procedure, twee soorten kaarten: een Nautical Chart en een Sonar Chart. De Nautical Chart wordt in het algemeen gebruikt voor navigatiedoeleinden. De Sonar Chart wordt met name door vissers gebruikt. In de Nautical Chart zijn globale dieptelijnen opgenomen, en zijn diepten daarnaast aangegeven met cijfers. In de Sonar Chart zijn veel meer dieptelijnen opgenomen, waardoor nauwkeuriger dan op de Nautical Chart te zien is hoe dieptes toe- en afnemen. Hoe dichter de dieptelijnen op elkaar staan in de Sonar Chart, hoe ondieper het ter plaatse is. Daarnaast zijn ook in de Sonar Chart diepten aangegeven met cijfers, maar de Sonar Chart bevat minder vermeldingen van diepten in cijfers dan de Nautical Chart. Door de afbeelding van de dieptelijnen is de Sonar Chart minder overzichtelijk dan de Nautical Chart. De betonning van een vaargebied is zowel in de Nautical Chart als in de Sonar Chart opgenomen.
De schipper heeft de Sonar Chart gebruikt. Hieronder zijn naast elkaar afbeeldingen van de Sonar Chart en de Nautical Chart van het vaargebied vóór Porto Cervo opgenomen. Links staat de Sonar Chart en rechts de Nautical Chart. Op deze afbeeldingen is te zien dat de Sonar Chart als gevolg van de vele dieptelijnen “drukker” - en daardoor minder overzichtelijk - is dan de Nautical Chart, en dat in de Nautical Chart minder dieptelijnen staan, maar op meer plaatsen de diepte in cijfers is vermeld.
Op beide afbeeldingen is te zien dat het ter plaatse ondiep is. Verder is op beide afbeeldingen rechtsboven een ton aangegeven. Aan de kegels bovenop de ton is te zien dat het een zogenaamde oostcardinaal is (twee kegels op elkaar met de punten van elkaar af, die samen een O vormen). Door in te zoomen op de digitale kaart is dat beter te zien. Het is ook mogelijk om te klikken op de ton in de digitale kaart. Dan wordt in een pop-up in meer detail aangegeven wat de kenmerken van de ton zijn (die behalve aan de plaatsing van de kegels ook kunnen worden afgelezen aan de kleuren: een oostcardinaal is aan de bovenkant zwart, in het midden geel en aan de onderkant zwart). Naast oostcardinalen zijn er ook noord-, zuid- en westcardinalen, met andere kenmerken. Samen vormen zij een systeem van betonning waarmee obstakels zoals ondieptes worden aangegeven. Het systeem is vastgesteld door de International Association of Marine Aids to Navigation and Lighthouse Authorities en wordt wereldwijd toegepast. Een cardinale ton geeft aan waar het vaarwater veilig is ten opzichte van de ton. Zo markeert een oostcardinaal een obstakel dat zich ten westen van de ton bevindt. Het veilige vaarwater ligt dan ten oosten van de ton. Het door de desbetreffende oostcardinaal gemarkeerde obstakel (het Secche del Cervo, Italiaans voor: de ondiepte van Cervo) kan dus veilig worden gepasseerd door bij het invaren van de haven van Porto Cervo aan de oostzijde van de ton te blijven. Zo kan de ondiepte worden vermeden.
Op een digitale kaart zoals de Nautical Chart en de Sonar Chart is ook het schip te zien. Zo kan de gebruiker direct zien waar het schip zich op de kaart bevindt. Dat is anders op een papieren kaart. Daar moet de positie van het schip worden bepaald met behulp van de lengte- en breedtegraden aangegeven op de randen van de kaart. Daarbij zal overigens in het algemeen gebruik worden gemaakt van de positie volgens het G(lobal) P(ositioning) S(ystem), dat ook de basis vormt van de digitale kaarten. Hieronder is een kopie afgebeeld van de papieren kaart die zich aan boord bevond.
De hier opgenomen afbeelding is minder scherp dan de originele kaart. Op de grotere schaal van deze kaart is echter te zien hoe het zeiljacht naar Porto Cervo is gevaren. Porto Cervo bevindt zich binnen de blauwe cirkel. Het zeiljacht is om de punt boven Porto Cervo heen gevaren en komende vanuit het noorden naar de haven gevaren. Binnen de blauwe cirkel is dezelfde oostcardinaal te zien, met links ervan (ten westen) de Secche del Cervo. Aan de witte kleur is te zien dat het ter plaatse ondiep is. (Op deze papieren kaart geeft blauw diep water aan, en wit ondiep water.) Op de papieren kaart zijn ook de lokale (on)dieptes in cijfers aangegeven. Op de originele kaart zijn de ondiepte en deze cijfers beter zichtbaar. Ook op deze kaart is te zien dat de haven van Porto Cervo veilig kan worden bereikt door de oostcardinaal ten oosten te passeren en dan naar de haven te varen.
Op de afbeeldingen van alle drie de kaarten is schuin links onder de oostcardinaal de ondiepe plek te zien waar het zeiljacht op is gelopen. Op de Sonar Chart is op die plek een concentratie van de dieptelijnen te zien, en is de diepte op die plek met cijfers aangegeven. Op de afbeelding van de Sonar Chart staan de cijfers 6, 8 en 9, die aangeven dat het ter plaatse tenminste 6 meter diep is. Op de afbeelding van de Nautical Chart zijn op diezelfde plek andere diepten vermeld, van 2,3 meter en 5 meter. De ondiepe plek van 2,3 meter is ook te zien op de papieren kaart.
De oostcardinaal was niet aanwezig op het moment dat het zeiljacht naar Porto Cervo voer. Alleen de fundering waarop de oostcardinaal heeft gestaan was er nog. Deze stak ongeveer een meter boven het water uit.
Hieronder is een afbeelding opgenomen van de door de schipper met waypoints op de Sonar Chart uitgezette koers naar de haven van Porto Cervo (de blauwe lijn) en de koers die het zeiljacht werkelijk heeft gevaren (de gele lijn). De oostcardinaal is aangegeven met een rode pijl. De ondiepte van 2,3 meter is aangegeven met een rode cirkel. De uitgezette koers loopt ten westen van de oostcardinaal.
Op de kaart is te zien dat het zeiljacht aan is komen varen vanuit noordelijke richting...
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT