Uitspraak Nº 202101596/1/R3. Raad van State, 2022-10-26

• ECLI: ECLI:NL:RVS:2022:3090
• Docket Number: 202101596/1/R3
• Date: 26 Octubre 2022
• Court: Council of State (Netherlands)

202101596/1/R3.

Datum uitspraak: 26 oktober 2022

AFDELING

BESTUURSRECHTSPRAAK

Uitspraak in het geding tussen:

1. [appellant sub 1], wonend te Rotterdam,

2. [appellanten sub 2], wonend te Uitgeest en Rotterdam,

3. [appellanten sub 3] (hierna gezamenlijk en in enkelvoud: [appellant sub 3]), wonend te Rotterdam,

4. EG Services B.V. en NRGValue Tankstations Nederland B.V. (hierna gezamenlijk en in enkelvoud: EG Services), beide gevestigd te Breda,

5. [appellanten sub 5], beiden wonend te Rotterdam,

6. Thalassa Exploitatie B.V., gevestigd te Schoonhoven, en anderen,

7. Stichting Vrienden van De Kuip, gevestigd te Leiden, en anderen,

8. Van Herk Groep en Nationaal Grondbezit Imola B.V. (hierna gezamenlijk en in enkelvoud: Van Herk Groep), beide gevestigd te Rotterdam,

9. [appellant sub 9], wonend te Rotterdam,

10. Pathé Theatres B.V., gevestigd te Amsterdam,

11. H.E.M. de Kok Stadion-Boulevard B.V. (handelend onder de naam Kentucky Fried Chicken), nu haar rechtsopvolger Collins Foods Netherlands Operations B.V. (hierna: KFC), gevestigd te Amsterdam,

12. Evides N.V., gevestigd te Rotterdam,

13. Daka Rotterdam Zuid B.V., gevestigd te Rotterdam, en anderen,

appellanten,

en

1. de raad van de gemeente Rotterdam,

2. het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam (hierna: het college),

3. de minister van Infrastructuur en Waterstaat,

4. het college van dijkgraaf en heemraden van het waterschap Hollandse Delta (hierna: het waterschap),

verweerders.

Procesverloop

Bij besluit van 17 december 2020 heeft de raad het bestemmingsplan "Feyenoord City" vastgesteld.

Bij besluit van 17 december 2020 heeft de raad een deel van de Korte Stadionweg en zijstraten daarvan aan het openbaar verkeer onttrokken.

Bij besluit van 21 januari 2021 heeft het college een omgevingsvergunning verleend voor de bouw van het stadion Feyenoord City (hierna: het stadion), het uitvoeren van werk of werkzaamheden en het oprichten van een inrichting nabij de locatie Korte Stadionweg 111 te Rotterdam.

Bij besluit van 21 januari 2021 heeft het college ten behoeve van de bouw van het stadion een omgevingsvergunning verleend voor het realiseren van een langsdam en landaanwinning in de Nieuwe Maas nabij de locatie Klinkerstraat ter hoogte van kilometerraai 997.

Bij besluit van 21 januari 2021 heeft het college een omgevingsvergunning verleend voor tijdelijke landaanwinning ten behoeve van het stadion.

Bij besluit van 21 januari 2021 heeft het college een omgevingsvergunning verleend voor de bouw van een radarpost aan de Piet Smitkade ter hoogte van de Bertus Bulstraat (kadastraal perceelnummer 5290) te Rotterdam.

Bij besluit van 5 januari 2021 heeft de minister een vergunning krachtens de Waterwet verleend voor het gebruikmaken van het waterstaatswerk de Nieuwe Maas ten behoeve van het realiseren van een tijdelijke landaanwinning, een permanente landaanwinning en een langsdam te Rotterdam ten behoeve van het stadion (hierna: de waterwetvergunning).

Bij besluit van 18 januari 2021 heeft het waterschap een watervergunning verleend voor het realiseren van een stadion, een spooroverkapping en een wijziging van de primaire waterkering aan de Korte Stadionweg te Rotterdam (hierna: de watervergunning).

Voornoemde besluiten zijn gecoördineerd voorbereid en bekendgemaakt met toepassing van artikel 3.30 van de Wet ruimtelijke ordening (hierna: Wro).

Tegen één of meerdere van de voornoemde besluiten hebben [appellant sub 1], [appellanten sub 2], [appellant sub 3], EG Services, [appellanten sub 5], Thalassa en anderen, Stichting Vrienden van De Kuip en anderen, Van Herk Groep, [appellant sub 9], Pathé, KFC, Evides en Daka en anderen beroep ingesteld.

De raad en het college hebben een verweerschrift ingediend.

De minister heeft een verweerschrift ingediend.

De stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas, Nieuw Stadion B.V. en Stadion Feijenoord N.V. hebben schriftelijke uiteenzettingen gegeven.

Meerdere partijen hebben nadere stukken ingediend.

De Afdeling heeft de zaak ter zitting behandeld op 1 september 2022, waar meerdere partijen zijn verschenen en/of zich hebben laten vertegenwoordigen door hun gemachtigde.

Overwegingen

Inleiding

1. De bestreden besluiten maken de ontwikkeling mogelijk van Feyenoord City, een grote gebiedsontwikkeling rond sport, vrije tijd en wonen in Rotterdam-Zuid. Een belangrijk onderdeel van deze ontwikkeling vormt de bouw van een nieuw stadion aan de Nieuwe Maas voor de voetbalclub Feyenoord (hierna: BVO Feyenoord) en de herontwikkeling van de locatie van het huidige stadion De Kuip. Het bestemmingsplan voorziet daarbij in een nieuwe verbinding, genaamd de Strip, over de Stadionweg, waarbij de locaties van het nieuwe stadion en het gebied rondom de Kuip met elkaar worden verbonden. Het bestemmingsplan beoogt de Strip daarbij te ontwikkelen tot een fysieke verbinding met verschillende (sport)faciliteiten, woontorens, (sport)detailhandel en een bioscoop. Het bestemmingsplan maakt verder, onder meer, woningbouw mogelijk in de deelgebieden Waterfront, Rosestraat, Mallegat, Colosseumweg en De Veranda.

2. Het nieuwe voetbalstadion is een wezenlijk onderdeel van Feyenoord City: het is de ‘aanjager’ voor de beoogde brede (her)ontwikkeling van dit deel van Rotterdam-Zuid. Zoals ook blijkt uit de in het plan gehanteerde fasering wordt er bij de gewenste aanpassing van infrastructuur, herschikking van bedrijvigheid en ontwikkeling van woningbouw vanuit gegaan dat het nieuwe stadion wordt gerealiseerd. Uit de stukken blijkt - en de raad heeft op de zitting ook bevestigd - dat BVO Feyenoord, de beoogde (hoofd)gebruiker van het nieuwe stadion zou worden. Tegen deze achtergrond heeft de Afdeling, nadat eind 2021 berichten waren ontvangen dat BVO Feyenoord om financiële redenen niet langer bereid was in het nieuwe stadion te gaan spelen, de op 22 en 23 november 2021 geplande zitting niet laten doorgaan. De Afdeling heeft partijen toen in de gelegenheid gesteld te reageren op die nadere standpuntbepaling van BVO Feyenoord. Nadat partijen van die gelegenheid gebruik hadden gemaakt en kenbaar hadden gemaakt hoe volgens hen de beroepen verder behandeld zouden moeten worden, heeft de Afdeling hen uitgenodigd voor de zitting van 1 september 2022. Bij die uitnodiging heeft de Afdeling aangegeven dat er op deze zitting slechts een beperkt aantal onderwerpen aan de orde zou worden gesteld. Van die onderwerpen resteerden op de zitting van 1 september 2022 nog (i) de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan en - bij een negatief oordeel over die uitvoerbaarheid - (ii) de vraag of, en zo ja, over welke planonderdelen en onder welke voorwaarden de Afdeling een inhoudelijk eindoordeel zou kunnen geven, zoals de raad nadrukkelijk had gevraagd. Gelet hierop zal in deze uitspraak - naast de gestelde niet-ontvankelijkheid van enkele partijen - alleen aan de orde komen de beoordeling van de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan en het verzoek van de raad om een oordeel te geven over de gevolgen van een eventueel negatief oordeel over die uitvoerbaarheid.

Ontvankelijkheid

Belanghebbendheid van [appellant sub 9] bij zijn beroep tegen het plan en tegen de omgevingsvergunning voor de bouw van het stadion

3. De raad en het college stellen dat [appellant sub 9] geen belanghebbende is bij het besluit tot vaststelling van het plan en het besluit tot verlening van de omgevingsvergunning voor de bouw van het stadion. Volgens de raad en het college ondervindt [appellant sub 9] geen gevolgen van enige betekenis van die besluiten. Daarbij wijzen zij op de afstand tussen zijn woning en het plangebied, die ongeveer 1 km bedraagt.

3.1. Blijkens zijn beroepschrift heeft [appellant sub 9] beroep ingesteld tegen het plan en de omgevingsvergunning voor de bouw van het stadion. [appellant sub 9] heeft in zijn beroepschrift te kennen gegeven dat hij nadelige gevolgen zal ondervinden van die besluiten.

3.2. Bij uitspraak van 4 mei 2021, ECLI:NL:RVS:2021:953, onder 4.3 tot en met 4.8, heeft de Afdeling - tegen de achtergrond van het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 14 januari 2021, Stichting Varkens in Nood, ECLI:EU:2021:7 - overwogen dat aan degene die bij een besluit geen belanghebbende is, maar die wel een zienswijze heeft ingediend tegen het ontwerpbesluit op basis van de in het nationale omgevingsrecht gegeven mogelijkheid daartoe, in beroep niet zal worden tegengeworpen dat hij geen belanghebbende is.

3.3. De Afdeling stelt vast dat aan een ieder de mogelijkheid is geboden om over het ontwerpbestemmingsplan en de ontwerp omgevingsvergunning voor het stadion een zienswijze naar voren te brengen. [appellant sub 9] heeft zowel tegen het ontwerpbestemmingsplan als tegen de ontwerp omgevingsvergunning een zienswijze naar voren gebracht.

Gelet op wat hiervoor is overwogen, kan in het midden blijven of [appellant sub 9] als belanghebbende is aan te merken, omdat, ook als hij dit niet zou zijn, dit hem in beroep niet kan worden tegengeworpen. Er is daarom geen aanleiding om het beroep van [appellant sub 9], voor zover gericht tegen de onder 3 genoemde besluiten, niet-ontvankelijk te achten.

Belanghebbendheid van [appellanten sub 2] en Daka en anderen bij hun beroepen tegen de waterwetvergunning

4. De minister stelt dat de beroepen van [appellanten sub 2] en Daka en anderen gericht tegen het besluit tot verlening van de waterwetvergunning niet-ontvankelijk moeten worden verklaard. De minister wijst erop dat [appellanten sub 2] en Daka en anderen geen zienswijze naar voren hebben gebracht over het ontwerp van dat besluit. Ook ondervinden zij volgens de minister geen gevolgen van enige betekenis en kunnen zij dan ook niet als belanghebbende bij dat besluit worden aangemerkt.

4.1. In artikel 8:1 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) is bepaald dat een belanghebbende tegen een besluit beroep kan instellen bij de bestuursrechter.

Op grond van de artikelen 3:11, 3:15 en 3:16 van de Awb is het...