Uitspraak Nº C/08/171991 / HA ZA 15-287. Rechtbank Overijssel, 2019-09-18

• ECLI: ECLI:NL:RBOVE:2019:3550
• Date: 18 Septiembre 2019
• Docket Number: C/08/171991 / HA ZA 15-287
• Court: Rechtbank Overijssel (Neederland)

vonnis

RECHTBANK OVERIJSSEL

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Zwolle

zaaknummer / rolnummer: C/08/171991 / HA ZA 15-287

Vonnis van 18 september 2019

in de zaak van

de vennootschap onder firma

BOUWCOMBINATIE BAM/HEIJMANS V.O.F.,

gevestigd te Amersfoort,

eiseres in conventie,

verweerster in reconventie,

advocaat mr. J.A.M. Smeekens te Breda,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

BEMOG PROJEKTONTWIKKELING B.V.,

gevestigd te Zwolle,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaat mr. A.M. Ubink te Zwolle.

Partijen zullen hierna de Bouwcombinatie en Bemog genoemd worden.

1 De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• -

  het tussenvonnis van 28 maart 2018

• -

  het deskundigenbericht van 16 oktober 2018

• -

  het tussenvonnis van 28 november 2018 ter nadere vaststelling van het voorschot

• -

  de conclusies na deskundigenbericht van de Bouwcombinatie en Bemog

• -

  de antwoordconclusies na deskundigenbericht van de Bouwcombinatie en Bemog.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2 De verdere beoordeling

in conventie en reconventie

Het geschil

2.1.

Het onderhavige geschil heeft betrekking op de realisatie van het bouwproject “De Citadel” te Assen en de met de bouwwerkzaamheden gepaard gaande schade en kosten. De rechtbank heeft in deze zaak meerdere tussenvonnissen gewezen. Voor de vaststaande feiten en de vorderingen verwijst de rechtbank naar het (eerste) tussenvonnis van 22 maart 2017. De rechtbank zal de vorderingen van partijen hierna kort herhalen en vervolgens per onderdeel bespreken:

2.1.1.

De - gewijzigde - vorderingen van de Bouwcombinatie op Bemog in conventie:

1. vertragingsschade € 2.158.186,00

2. gederfde onderdekking op “Algemene Kosten” € 172.325,00

3. meerwerk € 403.391,00

4. wettelijke handelsrente over te laat betaalde facturen € 159.451,46

5. schadevergoeding te late oplevering woningen blok 9 € 51.172,00

6. buitengerechtelijke kosten € 265.116,00

7. proceskosten PM

Totaal € 3.209.641,46 + PM

2.1.2.

De vorderingen van Bemog op de Bouwcombinatie in reconventie:

schadevergoeding (bestaande uit h1 t/m 8): € 3.378.468,00

1. te vroeg betaald meerwerk: € 141.519,00

2. te late oplevering deelprojecten € 1.664.971,00

3. extra kosten tijdige oplevering € 618.933,00

4. overig: kosten 1 juli-planning € 800.000,00

5. overig: kosten Arcadis € 50.000,00

6. overig: kosten Mediamarkt € 23.201,00

7. overig: kosten bankgarantie € 3.420,00

8. buitengerechtelijke kosten € 436.424,00

1. openstaand saldo meer- en minderwerk € 824.534,00

2. proceskosten PM

Totaal € 4.203.002,00 + PM

in conventie

Vertragingsschade (a) - bespreking deskundigenbericht

2.2.

De Bouwcombinatie heeft vertragingsschade gevorderd en zich op het standpunt gesteld dat de navolgende vertragingsoorzaken aan Bemog toerekenbaar zijn:

• -

  i) niet tijdig op tekeningen verwerkte bezuinigingen, op grond van artikel 36 jo 5 lid 1 UAV

• -

  ii) vertraging bouwput/start heiwerk, op grond van artikel 5 lid 1 UAV

• -

  iii) problemen uitvoeren heiwerk, op grond van artikel 5 lid 1 UAV

• -

  iv) wijzigingen planning werk (blokken 1 en 6), op grond van artikel 36 UAV

• -

  v) verkoopbevorderende maatregelen blokken 3 en 4, op grond van artikel 36 UAV

• -

  vi) zinkwerk blok 6 tot en met 12, op grond van artikel 36 UAV

• -

  vii) wijzigingen daktuin (tegels en riolering), op grond van artikel 36 UAV

• -

  viii) verlate start blok 5, op grond van artikel 36 UAV

• -

  ix) opnieuw vertraging in blok 5 (suskasten c.a.), op grond van artikel 36 UAV.

2.3.

De rechtbank heeft in het tussenvonnis van 22 maart 2017 geoordeeld dat vertragingsoorzaken (i), (ii), (iii), (iv) en (viii) zijn ‘afgekocht’ door Bemog (zie r.o. 5.1.5. en 5.1.6.), zodat de Bouwcombinatie geen recht heeft op vergoeding van schade voor wat betreft die vertragingsoorzaken. Voor wat betreft vertragingsoorzaken (v), (vi) en (ix) heeft de rechtbank vastgesteld dat deze toerekenbaar zijn aan Bemog. Vertragingsoorzaak (vii) levert volgens de rechtbank geen grond op voor schadevergoeding. De rechtbank heeft het vervolgens noodzakelijk geacht dat een of meerdere deskundigen een oordeel zouden geven over de vraag of en zo ja in welke omvang de aan Bemog toerekenbare vertragingsoorzaken (v), (vi) en (ix) bij de Bouwcombinatie schade hebben veroorzaakt. Ten aanzien van vertragingsoorzaak (vi) heeft de rechtbank in het tussenvonnis van 17 januari 2018 reeds vastgesteld dat de kosten in ieder geval € 8.937,02 bedragen voor de huur van steigers (r.o. 2.12). Voor het overige is in dit tussenvonnis overwogen dat de vraag of de vertraging tot vertraging in de voortgang van de bouw heeft geleid en hoe de overige schade moet worden begroot, moet worden voorgelegd aan de deskundigen.

2.4.

Voorts heeft de rechtbank in verband met de reconventionele vordering onder h2 behoefte aan voorlichting door de deskundigen over de vraag of (en zo ja, in welke mate) aan de Bouwcombinatie toerekenbaar is dat later dan gepland verschillende deelprojecten zijn opgeleverd (mede gelet op haar beroep op bouwtijdverlenging); zie daarvoor het tussenvonnis van 22 maart 2017, r.o. 5.1.16. Bij de beoordeling van het recht op bouwtijdverlenging kunnen voornoemde ‘afgekochte’ onderdelen wel van invloed zijn op het recht op bouwtijdverlenging, zodat de rechtbank de vertragingsoorzaken (i), (ii), (iii), (iv) en (viii) wel heeft meegenomen in de vraagstelling over het recht op bouwtijdverlenging (tussenvonnis van 28 maart 2018, r.o. 2.5).

2.5.

De rechtbank heeft in het tussenvonnis van 28 maart 2018 twee deskundigen (mr. ing. P. Smeets en ing. J.M.A. Kuijper) benoemd ter beantwoording van de volgende vragen:

1. hebben vertragingsoorzaak (i) tot en met (vi), (viii) en/of (ix) - ieder afzonderlijk te beoordelen - tot vertraging in de voortgang van de bouw geleid, oftewel: lagen de vertragingen op het kritieke pad? Zo ja, in hoeverre is de voortgang van de bouw hierdoor beïnvloed? Heeft de Bouwcombinatie op basis van deze vertragingsoorzaken, individueel en/of onderling beschouwd, recht op bouwtijdverlenging en zo ja voor welke duur?

2. heeft de Bouwcombinatie schade geleden als gevolg van vertragingsoorzaak (v), (vi) en/of (ix) en zo ja wat is daarvan de omvang per vertragingsoorzaak?

3. in hoeverre zijn er deelprojecten later dan de uiterste contractuele opleverdatum opgeleverd als gevolg van aan de Bouwcombinatie toerekenbare omstandigheden?

4. indien vraag 3 positief moet worden beantwoord: heeft Bemog schade geleden als gevolg van de aan de Bouwcombinatie toerekenbare latere oplevering van deelprojecten en wat is daarvan de omvang per deelproject? Kunt u daarbij het (eventuele) recht op bouwtijdverlenging van de Bouwcombinatie betrekken?

5. zijn er nog andere punten die u naar voren wilt brengen waarvan de rechter volgens u kennis dient te nemen bij de verdere beoordeling?

2.6.

De rechtbank zal allereerst de gevolgen van de bevindingen van de deskundigen voor wat betreft de vragen 1 en 2 bespreken. Deze bevindingen zijn van belang voor de vraag of aan de Bouwcombinatie schadevergoeding toekomt vanwege vertraging in de voortgang van de bouw. De antwoorden op de vragen 3 en 4 zullen hieronder bij de reconventie worden besproken. De conclusies van de deskundigen met betrekking tot de vragen 1 en 2 luiden als volgt:

“Conclusies vraag 1:

Vertragingsoorzaak i Deskundigen hebben niet kunnen vaststellen dat vertragingsoorzaak i op het kritieke pad lag, waardoor niet is komen vast te staan dat de voortgang van de bouw aantoonbaar is beïnvloed. De Bouwcombinatie heeft op basis van deze vertragingsoorzaak geen recht op bouwtijdverlenging.

Vertragingsoorzaak ii lag wel op het kritieke pad maar heeft de voortgang van de bouw niet beïnvloed.

Vertragingsoorzaak iii lag wel op het kritieke pad en kan de voortgang van de bouw hebben beïnvloed. De Bouwcombinatie heeft echter niet aangetoond wat deze vertraging geweest zou zijn, dit wordt uit de overgelegde producties niet duidelijk en er is ook geen schatting van te maken.

Vertragingsoorzaak iv lag wel op het kritieke pad en heeft de voortgang van de bouw beïnvloed. De Bouwcombinatie heeft op basis van deze vertragingsoorzaak recht op een bouwtijdverlenging van 4 maanden.

Vertragingsoorzaak v lag wel op het kritieke pad en heeft de voortgang van de bouw beïnvloed. De Bouwcombinatie heeft op basis van deze vertragingsoorzaak recht op een bouwtijdverlenging van 12 weken.

Vertragingsoorzaak vi lag wellicht op het kritieke pad, echter de Bouwcombinatie heeft geen recht op bouwtijdverlenging.

Indien en voor zover de rechtbank haar aanvankelijk oordeel handhaaft (tussenvonnis 28 maart 2018), dan mag er naar het oordeel van deskundigen van uitgegaan worden dat de zinkwerkzaamheden op het kritieke pad van de planning liggen en dat aan Bemog een vertraging van 2 maanden (…) toegerekend kan worden.

Vertragingsoorzaak viii lag wellicht op het kritieke pad, echter het is door het gebrek aan onderbouwing voor deskundigen niet mogelijk hier een uitspraak over te doen.

Vertragingsoorzaak ix lag wellicht op het kritieke pad van blok 5 echter hierdoor is niet bepaald dat deze ook op het kritieke pad van het project als geheel ligt. Vanwege het ontbreken van een onderbouwing kan geen bouwtijdverlenging worden toegekend.

(…)

Behandeling van vraag 2:

Ad 1) directe kosten:

Directe kosten komen in het kader van vertragingsschade niet voor vergoeding in aanmerking. De directe kosten worden verondersteld als meerwerk verrekend te zijn bij de respectievelijke wijzigingen die tot de vertraging hebben geleid.

Indien een aan Bemog toerekenbare vertragingsoorzaak niet tot een wijziging via meerwerk heeft geleid (…) dan worden de hiermee...