Uitspraak Nº C/10/462552 / HA ZA 14-1099. Rechtbank Rotterdam, 2015-12-02

• ECLI: ECLI:NL:RBROT:2015:8824
• Date: 02 Diciembre 2015
• Docket Number: C/10/462552 / HA ZA 14-1099

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team haven en handel

zaaknummer / rolnummer: C/10/462552 / HA ZA 14-1099

Vonnis van 2 december 2015

in de zaak van

1. de vennootschap onder firma

BOSKALIS/RIJNLAND V.O.F.,

gevestigd te Rotterdam,

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

BOSKALIS NEDERLAND B.V.,

gevestigd te Rotterdam,

3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

GROND-EN ZANDEXPLOITATIE-MAATSCHAPPIJ RIJNLAND B.V,

gevestigd te Gouda,

eiseressen in conventie,

verweersters in reconventie,

advocaat mr. H.D.L.M. Schruer te Rotterdam,

tegen

de publiekrechtelijke rechtspersoon

GEMEENTE ROTTERDAM,

zetelend te Rotterdam,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaat mr. G. 't Hart te Rotterdam.

Eiseressen in conventie zullen hierna gezamenlijk worden aangeduid met BKR c.s. en gedaagde in conventie met de Gemeente. Eiseressen in conventie zullen afzonderlijk worden aangeduid met BKR, Boskalis en Rijnland.

1 De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• -

  het tussenvonnis van 18 februari 2015, waarbij een comparitie van partijen is bepaald, en de daaraan ten grondslag liggende processtukken;

• -

  de zittingsagenda van 30 april 2015;

• -

  de conclusie van antwoord in reconventie;

• -

  de korte samenvatting van het standpunt van BKR c.s.;

• -

  de akte van BKR c.s. houdende overlegging van producties 48 tot en met 70;

• -

  de tekening met titel “Bijlage A” en referentie “nesselnd_ovz_zandwin”, waarop BKR c.s. een “zandwinput” heeft ingetekend aan de hand van de ontgrondingenvergunning;

• -

  het proces-verbaal van comparitie van 15 juni 2015.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2 De feiten

2.1.

Op 17 februari 1999 is tussen Boskalis, Rijnland en de Gemeente een “overeenkomst inzake Nesselande” (hierna: de overeenkomst) tot stand gekomen met betrekking tot (kort gezegd) de uitbreiding van de Zevenhuizerplas, waarbij Boskalis en Rijnland zich (onder meer) hebben verplicht tot:

1. overdracht van haar grond in het plangebied aan de Gemeente;

2. realisatie van inrichtingswerken ter waarde ƒ 26,5 miljoen v.o.n.;

3. de aanleg van werken in het gebied Nesselande voor ƒ 25 miljoen exclusief btw.

Daartegenover heeft de Gemeente zich (onder meer) verplicht tot:

betaling van de koopprijs van de grond ad ƒ 12,7 miljoen v.o.n.;

het verlenen aan Boskalis en Rijnland van het recht tot ontwikkeling en bouw van 205 woningen in het plangebied (hierna: de bouwclaim);

het verlenen aan Boskalis en Rijnland van de in het kader van een (nog door de provincie te verlenen) ontgrondingenvergunning noodzakelijke toestemming tot zandwinning in het gebied in en rond de Zevenhuizerplas.

2.2.

De overeenkomst bevat, voor zover thans relevant, de volgende bepalingen:

“1. Boskalis/Rijnland verkoopt circa 116 ha van de aan haar in eigendom toebehorende gronden in het plangebied Nesselande, (...) Van deze verkoop maken uitdrukkelijk geen deel uit de eventuele zandwinrechten op de Gronden.

Koopprijs

2. De koopprijs van de Gronden bedraagt totaal NLG 12.700.000 (…) vrij op naam (v.o.n.) (…)

4. De levering van de Gronden vindt plaats in de staat waarin deze zich ten tijde van de ondertekening van deze overeenkomst bevinden (te weten: agrarische gronden) en op een in onderling overleg vast te stellen datum zo spoedig mogelijk nadat de, op haar aanvrage, aan Boskalis/Rijnland door de provincie Zuid-Holland te verlenen ontgrondingenvergunning voor delen van het plangebied Nesselande, aan partijen genoegzaam bekend, onherroepelijk is geworden.

(…)

13. De Gemeente verleent, mede namens het recreatieschap Rottemeren (“Recreatieschap “), onder de hierna volgende voorwaarden aan Boskalis/Rijnland de in het kader van de in artikel 4 genoemde ontgrondingenvergunning noodzakelijke toestemming tot zandwinning op de aan de Gemeente en het recreatieschap thans toebehorende gronden in en rond de Zevenhuizerplas gedurende de periode dat de zandwinning voortduurt, zoals aangegeven op bijlage A onder III. (…)

15. Boskalis/Rijnland stelt een hoeveelheid van tenminste 3.500.000 m³ zand uit het zandwinninggebied Nesselande ter beschikking ten behoeve van de woningbouwlocatie Nesselande. (…) De Aannemer danwel, indien de Gemeente daartoe bij het opstellen van het bestek ten behoeve van het hiervoor genoemde werk besluit, de Gemeente, betaalt aan Boskalis/Rijnland een pro rata vergoeding voor de door Boskalis/Rijnland in verband met in deze overeenkomst bedoelde ontgronding gemaakte c.q. te maken kosten per m³ in situ gewonnen zand. Partijen stellen de hoogte van deze vergoeding hierbij in redelijkheid vast op NLG 10,79 per door de aannemer gewonnen m³ zand (gemeten in profiel van ophoging). In deze prijs van NLG 10,79 is de verwachte kostenstijging reeds verdisconteerd. (... )

16. Boskalis/Rijnland voert ter voldoening aan haar inrichtingsverplichting ingevolge de ontgrondingenvergunning het als bijlage C aan deze overeenkomst gehechte inrichtingsplan uit. De Gemeente wenst de aanleg van een aantal werken van grond-, weg- en waterbouw in het plangebied Nesselande in aanvulling op het inrichtingsplan. De Gemeente draagt met inachtneming van haar publiekrechtelijke bevoegdheden en verplichtingen de uitvoering van deze werken op aan Boskalis/Rijnland tot een waarde van totaal NLG 25 miljoen (exclusief BTW; prijspeil 1-1-1999, CBS prijsindexcijfer voor de wegenbouw). Partijen stellen voor zover de waarde van de ingevolge de hiervoor genoemde inrichtingsverplichting uit te voeren werkzaamheden op NLG 26,5 miljoen vrij op naam en inclusief 7,5% toegerekende algemene kosten (prijspeil 1-1-1991, CBS prijsindex voor de wegenbouw). (…)

Wijziging van omstandigheden

21. In geval van wijziging van publiekrechtelijke en/of andere wettelijke (waaronder fiscale) regelingen of een andersoortige verandering van omstandigheden die gevolgen heeft voor de onderlinge rechtsverhouding van partijen (waaronder met name de weigering van de in artikel 4 genoemde ontgrondingenvergunning aan Boskalis/Rijnland en/of het ontbreken van de in artikel 13 genoemde toestemming van het recreatieschap en/of het ontbreken van goedkeuring van het Hoogheemraadschap Schieland voor het deponeren van bij de zandwinning vrijkomende overtollige grond in de Zevenhuizerplas), zijn partijen gehouden in onderling overleg te treden teneinde te trachten een aanvaardbare oplossing te vinden voor de gerezen problemen, waarbij zij rekening houden met elkaars gerechtvaardigde belangen. (…)

24. Op deze overeenkomst is Nederlands recht van toepassing. Geschillen trachten partijen eerst op te lossen door bemiddeling. Leidt bemiddeling niet binnen een redelijke termijn tot overeenstemming, dan is de rechter te Rotterdam bevoegd het geschil te beslechten. (…)

2.3.

Bij besluit van 6 juli 1999 heeft Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland aan BKR een ontgrondingenvergunning verleend. Dit besluit bevat, voor zover thans relevant, de volgende overwegingen:

“Economische aspecten

Om te kunnen voldoen aan het Vinex uitvoeringsconvenant en om het project kostendekkend te kunnen uitvoeren, dient er circa 12,5 miljoen m³ zand te worden gewonnen. Van deze hoeveelheid zal circa 3,5 miljoen m³ worden gebruikt voor de woonwijk Nesselande. De resterende hoeveelheid zand zal worden gebruikt voor toekomstige werken, die in de omgeving worden verwacht.

(...)

Besluit

(…) aan Boskalis/Rijnland (…) tot twaalf jaar na het van kracht worden van deze beschikking, machtiging en vergunning te verlenen krachtens de Ontgrondingenwet voor de winning van circa 12,5 miljoen m³ ophoogzand en circa 5,6 miljoen m³ klei in de uitbreiding van de Zevenhuizerplas te Rotterdam (...)”

2.4.

Op 9 januari 2003 deed zich in de oostelijke oever van de Zevenhuizerplas een grote oeverval voor, die een bres in die oever veroorzaakte. BKR heeft vervolgens al het zand gewonnen op een talud van 1:6 (behoudens de voor de gemeente gereserveerde hoeveelheid zand voor de Olympische roeibaan). BKR heeft de zandwinning op 26 augustus 2010 beëindigd.

2.5.

Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland hebben bij besluit van 31 januari 2011 de voorschriften van de ontgrondingenvergunning aangepast/aangevuld. Deze wijziging heeft betrekking op a) de zekerstelling van veilige en stabiele oevers van de Zevenhuizerplas, b) de monitoring van de werkprocessen en de effecten daarvan en c) de samenstelling en de functie van de begeleidingscommissie.

Voorschrift 1.16 luidt als volgt.

“Vanaf het moment van het van kracht worden van dit besluit mogen de onderwatertaluds van het nog te vergraven zandpakket de taludhelling van 1:6 niet onderschrijden.”

2.6.

Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland hebben bij beschikking van 5 maart 2012 besloten tot restitutie van de ontgrondingenheffing inzake ontgronding Zevenhuizerplas. De beschikking luidt, voor zover thans relevant, als volgt:

“Uit de ons ter beschikking staande gegevens van de afdeling Handhaving blijkt, dat u op 26 augustus 2010 de zandwinning heeft beëindigd en dat er in totaal 9.113.650 m³ zand is gewonnen uit de uitbreiding van de Zevenhuizerplas. In uw brief van 5 maart 2011, kenmerk HRD.05032011, vermeldt u dezelfde hoeveelheid gewonnen zand.

(…)

Besluit

Gelet op het bovenstaande besluiten wij op basis van het verschil tussen de vergunde te winnen hoeveelheid zand en de daadwerkelijke gewonnen hoeveelheid zand u de te veel betaalde heffing te...