Eerste aanleg - meervoudig van Gerechtshof Amsterdam (Nederland), Ondernemingskamer, 19 de Abril de 2013

• Spreker: gepubliceerd
• Datum uitspraak: 19 de Abril de 2013
• Uitgevende instantie: Ondernemingskamer

beschikking

__________________________________________________________

GERECHTSHOF AMSTERDAM

ONDERNEMINGSKAMER

zaaknummer: 200.114.757/01 OK

beschikking van de Ondernemingskamer van 19 april 2013

inzake

de CLIËNTENRAAD van de STICHTING ILMARINEN,

gevestigd te Groningen,

VERZOEKER,

advocaat: mr. E.A.C. van de Wiel, kantoorhoudende te Groningen,

tegen

de stichting

STICHTING ILMARINEN,

gevestigd te Groningen,

VERWEERSTER,

advocaat: mr. L. Sandberg, kantoorhoudende te Groningen.

1. Het verloop van het geding

   1.1 Verzoeker zal hierna worden aangeduid als de cliëntenraad (door partijen in hun correspondentie ook wel aangeduid als CR) en verweerster als Ilmarinen.

   1.2 De cliëntenraad heeft bij verzoekschrift, ingekomen ter griffie van de Ondernemingskamer per fax zonder producties op 11 oktober 2012 en per post met producties op 15 oktober 2012, de Ondernemingskamer - zakelijk weergegeven - verzocht bij beschikking,

1. een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Ilmarinen over de periode vanaf 1 januari 2010;

2. bij wijze van onmiddellijke voorziening:

   a. het besluit van 25 mei 2012 van het bestuur van Ilmarinen tot opzegging van de samenwerking met de cliëntenraad te schorsen;

   b. een onafhankelijk bestuurder bij Ilmarinen te benoemen, en te bepalen dat die bestuurder in het bestuur het aantal stemmen van de andere bestuurders tezamen plus één zal hebben.

   1.3 Ilmarinen heeft bij verweerschrift, ingekomen ter griffie van de Ondernemingskamer op 21 november 2012 per fax zonder producties en op 22 november 2012 per post met producties, de Ondernemingskamer verzocht de cliëntenraad niet-ontvankelijk te verklaren, althans zijn verzoek af te wijzen.

   1.4 Het verzoek is behandeld ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 6 december 2012. Mr. Van de Wiel en mr. Sandberg hebben de standpunten van de door ieder van hen vertegenwoordigde partij nader toegelicht, beiden aan de hand van aan de Ondernemingskamer en de andere partij overgelegde pleitaantekeningen en onder overlegging van (een) op voorhand aan de Ondernemingskamer en de andere partij toegezonden productie(s). Voorts hebben partijen en hun advocaten geantwoord op vragen van de Ondernemingskamer. De zaak is vervolgens op het ter zitting door partijen gedane verzoek gedurende twee weken aangehouden voor overleg. Dat heeft echter niet tot een minnelijke regeling geleid.

2. De feiten

   2.1 Ilmarinen is opgericht op 9 december 1985. Zij houdt een centrum in stand voor zorg, begeleiding en wonen van kinderen en volwassenen met een ernstige verstandelijke en/of meervoudige handicap. Ilmarinen heeft een kinderdagcentrum (“KDC”), werkplaatsen voor

   (jong)volwassenen, woonhuizen en een logeerhuis. Ilmarinen draagt de zorg voor in totaal 67 personen van wie 18 inwonend zijn. Sinds 2000 heeft Ilmarinen een AWBZ-erkenning.

   2.2 Bij Ilmarinen zijn circa 100 medewerkers werkzaam (ongeveer 80 fte). S. de Jonge (hierna De Jonge te noemen) en E. Troudes-Mulder (hierna Mulder te noemen) vormen het bestuur van Ilmarinen. Voorts heeft Ilmarinen een raad van toezicht. De raad van toezicht is samengesteld uit zes leden.

   2.3 Ilmarinen heeft een cliëntenraad als bedoeld in de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ) ingesteld. De cliëntenraad bestaat thans uit twee leden, te weten G. Biesterbos (hierna Biesterbos te noemen) en M. Nijenhuis (hierna Nijenhuis te noemen). Biesterbos, voorzitter van de cliëntenraad, is in maart 2006 toegetreden en Nijenhuis in maart 2008.

   2.4 De cliëntenraad en Ilmarinen hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten. De samenwerkingsovereenkomst, gedateerd 4 juli 2007, bepaalt onder meer:

   “Artikel 3 Samenstelling en benoeming van de cliëntenraad

   3.1 De cliëntenraad bestaat uit minimaal 5 leden.

   (…)

   3.4 De leden van de raad treden om de twee jaar voor ten minste de helft af. Zij zijn terstond herkiesbaar.

   3.5 De leden van de raad worden op voordracht door de zittende cliëntenraad benoemd door [Ilmarinen].

   (…)

   Artikel 14 Duur van de overeenkomst

   (…)

   14.2 De overeenkomst wordt aangegaan voor onbepaalde tijd.

   14.3 De overeenkomst eindigt door schriftelijke opzegging door een van beide partijen met een opzegtermijn van zes maanden en met schriftelijke opgaaf van redenen.”

   2.5 Partijen hebben ieder een versie van het huishoudelijk reglement van de cliëntenraad in het geding gebracht. De cliëntenraad verschilt met Ilmarinen van mening over de vraag welke versie van het huishoudelijk reglement van kracht is. In beide versies is bepaald dat de cliëntenraad uit minimaal vijf leden bestaat die worden benoemd door Ilmarinen. De door Ilmarinen overgelegde versie bevat verder onder meer:

   - de bepaling dat de cliëntenraad bij voorkeur uit zes leden bestaat waarbij zo veel mogelijk de cliënten van iedere kernactiviteit van Ilmarinen (wonen, werkplaats en KDC) door twee leden zijn vertegenwoordigd,

   - de bepaling dat leden van de cliëntenraad in beginsel maximaal twee achtereenvolgende periodes van in beginsel twee jaar zitting kunnen hebben in de cliëntenraad, waarna zij één periode niet herkiesbaar zijn, en

   - een uitgewerkte benoemingsprocedure (inclusief procedureregels voor eventuele verkiezingen).

   Daarmee overeenstemmende bepalingen ontbreken in de volgens de cliëntenraad geldende versie van het huishoudelijk reglement.

   2.6 In de notulen van een vergadering van 13 april 2011, die plaatsvond tussen de cliëntenraad (destijds bestaande uit vijf leden) en het bestuur, staat onder het onderwerp “Vacature voor lid CR”:

   “Binnenkort uitnodigingsbrief naar ouders die een kind hebben op het KDC. Er is 2 maal aandacht aan besteed in Aanbeeld extern [het informatieblad van Ilmarinen voor ouders/cliëntvertegenwoordigers; toev. Ondernemingskamer]. Er gaat nu een brief naar alle ouders van het KDC”.

   2.7 Naar aanleiding van een klacht van een ouder over medicijnverstrekking aan een cliënt, waarover de cliëntenraad tijdens een overlegvergadering van 16 februari 2011 is geïnformeerd, heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: IGZ) een onderzoek ingesteld. Zij heeft in augustus 2011 een rapport (hierna: het IGZ-rapport) uitgebracht waarin zij aan Ilmarinen een aantal aanwijzingen met betrekking tot haar medicatiebeleid heeft gegeven.

   2.8 In de door het bestuur opgestelde “Notitie doelgroepen en bezetting Ilmarinen concept

   d.d. 3-11-11” (hierna: notitie doelgroepenbeleid), op 25 november 2011 aan de cliëntenraad toegezonden, staat onder meer:

   “De laatste maanden zien we binnen Ilmarinen de vraag naar zorg afnemen. Er zijn minder kinderen op het KDC, het aantal gegeven dagdelen begeleiding binnen de werkplaatsen neemt iets af en ook de bezetting van het logeerhuis loopt terug. Door het minder leveren van zorg, ontvangt Ilmarinen ook minder geld. Uitgaven kunnen niet in dezelfde mate verminderd worden, waardoor Ilmarinen in een moeilijke financiële positie komt. Doel van deze notitie is om alle geledingen (RvT, CR en OR) de plannen en ideeën voor te leggen hoe Ilmarinen de huidige situatie kan ombuigen.”

   De notitie doelgroepenbeleid bevat voor elk van de door Ilmarinen bestreken zorgonderdelen een samenvatting van huidig beleid, beleidskeuzes, alternatieven en acties, een en ander in verband met de ongunstige financiële ontwikkelingen. Deze notitie voorziet niet in een financiële uitwerking daarvan.

   2.9 In de notulen van een overlegvergadering van 14 december 2011 staat onder meer:

   - over de jaarrekening 2011 en de begroting voor 2012:

   “De CR wijst, om tot een goede beoordeling te kunnen komen, met name op de noodzaak om informatie te ontvangen over de post personele kosten: koppeling van deze kosten aan de diverse onderdelen van de organisatie conform het organigram van Ilmarinen. [Biesterbos] heeft een overleg met [De Jonge] gepland om dit punt te bespreken.”

   - en over een in het najaar van 2011 door onderzoeksbureau Effectory uitgevoerd cliënttevredenheidsonderzoek:

   “In januari 2012 zullen de resultaten bekend worden gemaakt.”

   2.10 Over het boekjaar 2011 heeft Ilmarinen een verlies van circa € 485.000 geleden.

   2.11 In december 2011 heeft het bestuur de begroting voor 2012 aan de raad van toezicht toegezonden.

   2.12 Tot 2011 telde de cliëntenraad zes leden. Na het vertrek van twee leden in de loop van 2011 en van één lid begin 2012 was de cliëntenraad in februari 2012 uit nog drie leden samengesteld, te weten Biesterbos, Nijenhuis en B. Kesztyüs (hierna Kesztyüs te noemen).

   2.13 In “Aanbeeld” (het informatieblad van Ilmarinen voor haar medewerkers) van 31 januari 2012 is vermeld dat het bestuur de resultaten van het cliënttevredenheidsonderzoek heeft ontvangen. De conclusies uit dit rapport (hierna: het Effectory-rapport) zijn in dat informatieblad samengevat weergegeven. Eerder in januari 2012 heeft het onderzoeksbureau Effectory (een deel van) de onderzoeksresultaten aan het bestuur gepresenteerd.

   2.14 In februari 2012 heeft de cliëntenraad drie personen (hierna de drie kandidaat-leden te noemen) voor benoeming in de cliëntenraad aan het bestuur voorgedragen.

   2.15 Biesterbos heeft namens de cliëntenraad bij e-mail van 3 februari 2012 aan S.M. Goorhuis-Brouwer (hierna Goorhuis te noemen), voorzitter van de raad van toezicht, verzocht om “binnenkort een gesprek te hebben met de Raad van Toezicht”.

   2.16 Op 17 februari 2012 heeft De Jonge in een gesprek met Biesterbos de begroting voor 2012 toegelicht. Voorts heeft het bestuur op die dag aan de cliëntenraad het Effectory-rapport overhandigd.

   2.17 Bij e-mail van 28 februari 2012 heeft Biesterbos aan Goorhuis een notitie van de cliëntenraad over de relatie tussen de cliëntenraad en het bestuur gezonden en voorgesteld om op 14 maart 2012 een gesprek met de raad van toezicht te hebben “over de ontstane situatie, die het functioneren van de CR ernstig belemmert”. In de notitie staat onder meer: “Maar het tijdig en adequaat informeren van de CR laat steeds...