Besluit van 20 december 2023, houdende wijziging van Besluit kwaliteit leefomgeving in verband met een instructieregel voor hyperscale datacentra
Besluit van 20 december 2023, houdende wijziging van Besluit kwaliteit leefomgeving in verband met een instructieregel voor hyperscale datacentra
Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Op de voordracht van Onze Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening van 4 april 2023, nr. 2023-0000109564; Gelet op artikel 2.24, eerste lid, van de Omgevingswet;De Afdeling advisering van de Raad van State gehoord (advies van 14 juni 2023, nr. W04.23.00081/I); Gezien het nader rapport van Onze Minister van Binnenlandse Zaken van 18 december 2023, nr. 2023-0000766906; Hebben goedgevonden en verstaan:
Het Besluit kwaliteit leefomgeving wordt als volgt gewijzigd:AArtikel 5.149 wordt als volgt gewijzigd:1. In het eerste lid wordt «5.1.7.5 en 5.1.7.6» vervangen door «5.1.7.5, 5.1.7.6 en 5.1.7.7». 2. Na het tweede lid wordt een lid toegevoegd, luidende: 3. De bepalingen in paragraaf 5.1.7.7 zijn niet van toepassing voor zover activiteiten zijn toegestaan op grond van een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit. BAan paragraaf 5.1.7 wordt een paragraaf toegevoegd, luidende:
§ 5.1.7.7 Hyperscale datacentra
ba (toepassingsbereik).
-
Deze paragraaf is van toepassing op hyperscale datacentra. 2. Onder een hyperscale datacentrum wordt verstaan het exploiteren van een rekencentrum of datacentrum, als bedoeld in artikel 3.235 van het Besluit activiteiten leefomgeving, voor zover het gaat om een bebouwd vloeroppervlakte van meer dan 10 ha en een elektrisch aansluitvermogen van 70 MW of meer. 3. Een hyperscale datacentrum omvat ook andere activiteiten die worden verricht op dezelfde locatie en die het hyperscale datacentrum functioneel ondersteunen.
bb (aanwijzing uitsluitingsgebied hyperscale datacentra).
Het uitsluitingsgebied hyperscale datacentra, zijnde het gebied waar geen hyperscale datacentra zijn toegelaten, is het grondgebied van Nederland met uitzondering van enkele locaties gelegen in de gemeenten Het Hogeland en Hollands Kroon, waarvan de geometrische begrenzing bij ministeriële regeling is vastgelegd.
bc (geen hyperscale datacentra).
Voor zover een omgevingsplan van toepassing is op het uitsluitingsgebied hyperscale datacentra, bedoeld in artikel 5.161bb, laat het omgevingsplan geen hyperscale datacentrum toe. CVoor artikel 12.27 wordt in afdeling 12.4 een artikel ingevoegd, luidende:
d (overgangsfase paragraaf 5.1.7.7).
Uiterlijk op het tijdstip bedoeld in artikel 22.5, eerste lid, van de wet geeft het bevoegd gezag uitvoering aan artikel 5.161bc. DIn bijlage I, onderdeel A, wordt in de alfabetische volgorde ingevoegd:hyperscale datacentrum:
hyperscale datacentrum als bedoeld in artikel 5.161ba;
Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 januari 2024
Lasten en bevelen dat dit besluit met de daarbij behorende nota van toelichting in het Staatsblad zal worden geplaatst. ’s-Gravenhage, 20 december 2023Willem-AlexanderDe Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.M. de Jonge
Uitgegeven de tweeëntwintigste december 2023 De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius
NOTA VAN TOELICHTING
I Algemeen deel
-
Inleiding
Dit besluit stelt regels voor de vestiging van hyperscale datacentra in Nederland.
Digitale technologieën hebben een grote invloed op onze manier van werken en leven. In datacentra staan servers opgesteld die vele digitale processen bij bedrijven, overheden en organisaties ondersteunen. Het is vaak efficiënter, veiliger en goedkoper voor een bedrijf of organisatie om dit aan een datacentrum uit te besteden, in plaats van hier zelf inpandig servers voor op te stellen.
De ruimte in Nederland is echter schaars en Nederland wordt geconfronteerd met grote opgaven die allemaal gepaard gaan met ruimtelijke claims. Hierbij valt te denken aan de energietransitie, landbouw, natuurverbetering en de woningbouwopgave. In Nederland is daarom maar beperkt ruimte voor de bouw en ingebruikname van hyperscale datacentra vanwege het ruimtebeslag, de landschappelijke impact, het hoge energiegebruik, de beschikbaarheid van water en de belasting van de landelijke energie-infrastructuur. In het Coalitieakkoord 2021–2025 (hierna: coalitieakkoord) is aangegeven dat hyperscale datacentra een onevenredig groot beslag leggen op de beschikbare duurzame energie in verhouding tot de maatschappelijke en/of economische meerwaarde en dat daarom de landelijke regie en de toelatingscriteria bij de vergunningverlening door de regering worden aangescherpt.1 Met dit besluit wordt deze landelijke regie ingevuld en wordt op nationaal niveau geregeld waar de vestiging van hyperscale datacentra door het Rijk is toegestaan. Dit laat onverlet de rol van provincies, gemeenten en waterschappen bij de inrichting van Nederland.
Hiervoor wordt met dit besluit het Besluit kwaliteit leefomgeving (hierna: Bkl) onder de Omgevingswet gewijzigd.
-
Hoofdlijnen van het voorstel
2.1 Hyperscale datacentra
Belang datacentra en vestigingsklimaat
Dit besluit stelt slechts regels voor de categorie grootste datacentra in Nederland, de hyperscale datacentra. Datacentra zijn nodig en hebben een rol te spelen in de digitalisering van Nederland. De regering acht het tegelijkertijd noodzakelijk om regels te stellen die de groei en realisatie van nieuwe hyperscale datacentra begrenzen.
Hyperscale datacentra zijn een belangrijk onderdeel van de digitale infrastructuur. Ze faciliteren veel gebruikte digitale dienstverlening van de grote technologiebedrijven, zoals applicaties en clouddiensten, aan bedrijven, organisaties en burgers in Nederland en daarbuiten. De aanwezigheid van hyperscale datacentra heeft ook een aanzuigende werking op andere onderdelen van het digitale ecosysteem, zoals onderzeese datakabels. De vestiging van hyperscale datacentra in Nederland wordt dan ook niet onmogelijk gemaakt, maar wel aangescherpt conform het coalitieakkoord en de Nationale Omgevingsvisie (hierna: NOVI).
De lokale impact – zowel positief als negatief – van hyperscale datacentra heeft de regering tot de keuze gebracht ruimtelijk aan te geven waar zij ontwikkeling van deze categorie grootste datacentra wenselijk of niet wenselijk vindt. Het is tegelijkertijd aan decentrale overheden om op die locaties waar het Rijk geen bezwaar heeft tegen de ontwikkeling van hyperscale datacentra invulling te geven aan hun bevoegdheden om zelf regels te stellen in hun ruimtelijke plannen en verordeningen. Daarvoor kunnen bevoegd gezagen bijvoorbeeld randvoorwaarden opnemen. Hetzelfde geldt voor datacentra buiten de definitie van een hyperscale datacentrum zoals opgenomen in dit besluit. In de afweging tussen economische meerwaarde en ruimte- en energiegebruik is de ruimte die het Rijk laat voor groei voor de categorie grootste datacentra uiteindelijk beperkt.
Met het ruimtelijk beperken van de vestiging van hyperscale datacentra in Nederland wordt getracht een balans te vinden tussen het beslag dat deze voorzieningen leggen op de ruimte, energie en water en het faciliteren van de digitale ambities van Nederland. Op twee locaties in Nederland is de groei van bestaande (Hollands Kroon en Hogeland) en realisatie van nieuwe hyperscale datacentra (Hogeland) nog steeds mogelijk, bovendien is de groei en realisatie van datacentra niet zijnde hyperscales ook nog steeds mogelijk.
Definitie 70 MW en 10 HA
In dit besluit is de definitie van een hyperscale datacentrum; het exploiteren van een rekencentrum of datacentrum waar ondersteuning wordt gegeven aan dataverkeer of dataopslag, met een bebouwd oppervlak van meer dan 10 ha (hectare) en een elektrisch aansluitvermogen 70 MW (megawatt) of meer. Andere activiteiten die worden verricht op dezelfde locatie en die het hyperscale datacentrum functioneel ondersteunen zijn ook onderdeel van een hyperscale datacentrum.
De omvang van meer dan 10 hectare en een aansluitvermogen van 70 MW of meer geeft in de praktijk een te onderscheiden categorie zeer grote datacentra waarvan er in Europa een paar per land aanwezig zijn.
In dit besluit wordt onder een hyperscale datacentrum ook een verzameling van bouwwerken met deze functie, deze omvang en dit energieverbruik verstaan die in onderlinge samenhang als één geheel functioneren. Gebouwen die ondersteuning geven aan het hyperscale datacentrum (zoals koeltorens en kantoren) worden hier ook toe gerekend. Het gaat dan om bijgebouwen die in de nabijheid van het hyperscale datacentrum liggen en die in onderlinge samenhang als één geheel functioneren met het hyperscale datacentrum. Er moet sprake zijn van geografische, technische, functionele of organisatorische samenhang van de bebouwing. In dat geval telt het bebouwd oppervlak van alle gebouwen mee voor de vraag of sprake is van een hyperscale datacentrum van meer dan 10 ha en 70 MW of meer op die locatie. Het moet dan wel gaan om gebouwen die in hetzelfde gebied liggen en één afzonderlijk hyperscale datacentrum met elektriciteitsaansluiting vormen.
Alleen in het geval dat een datacentrum aan de criteria van meer dan 10 ha en 70 MW of meer voldoet valt deze onder de reikwijdte van dit besluit. Middelgrote datacentra (met een oppervlakte tussen de 5 en 10 hectare) of datacentra die slechts aan één criterium voldoen vallen onder het afwegingskader voor grootschalige bedrijfsvestigingen dat in GRIP wordt opgenomen en daarnaast uiteraard onder de regels die gemeenten, provincies en waterschappen in hun regels en verordeningen eraan stellen.
Nadere onderbouwing 70 MW
Het type hyperscale datacentrum is een datacentrum met een grootschalig karakter...
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT