Uitspraak Nº 200.169.898/01. Gerechtshof Amsterdam, 2021-02-23

• ECLI: ECLI:NL:GHAMS:2021:516
• Date: 23 Febrero 2021
• Docket Number: 200.169.898/01
• Court: Gerechtshof Amsterdam (Nederland)

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht, team I

zaaknummer : 200.169.898/01

zaak- en rolnummer rechtbank Amsterdam : C/13/5119899 / HA ZA 12-744

arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 23 februari 2021

inzake

YUKOS INTERNATIONAL UK B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

appellante,

tevens incidenteel geïntimeerde,

advocaat: mr. E.R. Meerdink te Amsterdam,

tegen

1. de rechtspersoon naar het recht van de Russische Federatie

OOO PROMNEFTSTROY,

gevestigd te Moskou, Russische Federatie,

2. [geïntimeerde],

wonend te [woonplaats] , [locatie] ,

geïntimeerden,

tevens incidenteel appellanten,

advocaat: mr. R.S. Meijer te Amsterdam.

Partijen worden hierna Yukos International, Promneftstroy en [geïntimeerde] genoemd.

1 De zaak in het kort

In 2008 heeft (onder meer) Promneftstroy een kort geding aangespannen tegen (onder meer) Yukos International. In dat kort geding stelde Promneftstroy dat zij door koop op een veiling rechthebbende was geworden op de aandelen in Yukos Finance; dat zij daardoor gerechtigde was geworden tot de vermogensbestanddelen van Yukos Finance, waaronder verkoopopbrengsten van een oliemaatschappij en een deelneming; en dat die vermogensbestanddelen waren ondergebracht in Yukos International. In dat kort geding heeft de voorzieningenrechter Yukos International bevolen om de bedoelde verkoopopbrengsten en de deelneming op een afzonderlijke bankrekening te storten en te houden. Yukos International heeft dat bevel nageleefd. In 2011 heeft de Hoge Raad het bevel van de voorzieningenrechter vernietigd en de gevraagde voorziening alsnog geweigerd. Jaren later, in 2019, heeft de Hoge Raad in een bodemzaak een arrest van dit hof bekrachtigd, waarin het hof voor recht heeft verklaard dat Promneftstroy geen rechthebbende is geworden op de aandelen in Yukos Finance. [geïntimeerde] is statutair bestuurder (geweest) van Promneftstroy.

In dit geding is de vraag aan de orde of Promneftstroy onrechtmatig jegens Yukos International heeft gehandeld door naleving af te dwingen van het bevel van de voorzieningenrechter. Ook is aan de orde of [geïntimeerde] onrechtmatig jegens Yukos International heeft gehandeld. Zo ja, dan moet beoordeeld worden

(i) of Yukos International schade heeft geleden door de onrechtmatige gedragingen van Promneftstroy en [geïntimeerde] ,

(ii) hoe die schade dan moet worden begroot, en

(iii) of de schadevergoedingsplicht moet worden verminderd wegens eigen schuld van Yukos International.

2 Verder verloop van het geding in hoger beroep

Bij arrest van 1 augustus 2017 (hierna: het tussenarrest) heeft het hof de zaak naar de rol verwezen. Yukos International heeft op de rol van 5 februari 2019 een akte ingediend, met een productie. Daarna is weer arrest gevraagd.

Twee raadsheren zijn vervangen. Partijen hebben desgevraagd te kennen gegeven geen behoefte te hebben aan een nadere mondeling behandeling.

3 Verdere beoordeling

Promneftstroy heeft onrechtmatig gehandeld

3.1

Bij het tussenarrest heeft het hof overwogen dat de zaak wordt aangehouden totdat in rechte onherroepelijk is komen vast te staan dat Promneftstroy al dan niet rechthebbende op de aandelen in Yukos Finance is geworden.

3.2

Daarna heeft Yukos International het arrest van de Hoge Raad van 18 januari 2019, zaaknr. 17/03826, ECLI:NL:HR:2019:54 in het geding gebracht. Bij dat arrest heeft de Hoge Raad het principale cassatieberoep verworpen tegen arresten van dit hof van 21 juni 2016 en 9 mei 2017, gewezen in de bodemzaak die genoemd is in het tussenarrest (hierna: de bodemzaak).

3.3

Bij het aldus in cassatie in stand gebleven arrest van 9 mei 2017 heeft het hof voor recht verklaard dat Promneftstroy geen rechthebbende op de aandelen in Yukos Finance is geworden. Het arrest is in kracht van gewijsde gegaan. Tussen de procespartijen in de bodemzaak staat dat dus onherroepelijk vast. In de bodemzaak was Promneftstroy procespartij. [geïntimeerde] was erbij betrokken doordat Yukos Finance, zoals voorheen vertegenwoordigd door onder meer [geïntimeerde] , procespartij was. Yukos International was echter geen procespartij in de bodemzaak en [geïntimeerde] was dat zelf ook niet.

3.4

In dit geding heeft Yukos International (primair) betoogd dat reeds uit het arrest van de Hoge Raad van 7 januari 2011 volgt dat Promneftstroy onrechtmatig heeft gehandeld door Yukos International te houden aan het bevel dat de voorzieningenrechter op 6 maart 2008 heeft gegeven (hierna: de freezing order). Dat betoog heeft het hof verworpen in het tussenarrest.

In de stellingname van Yukos International ligt voldoende kenbaar als haar subsidiaire standpunt besloten dat de gestelde onrechtmatige daad van Promeftstroy volgt uit de onherroepelijk geworden eindbeslissing in de bodemzaak, inhoudende dat Promneftstroy geen rechthebbende op de aandelen in Yukos Finance is geworden, en als haar meer subsidiaire standpunt dat de gestelde onrechtmatige daad van Promeftstroy volgt uit het in deze zaak door de rechter te geven oordeel dat Promneftstroy geen rechthebbende op de aandelen in Yukos Finance is geworden.

3.5

In de stellingen van Yukos International in deze zaak ligt voldoende kenbaar als haar stelling besloten dat Promneftstroy geen rechthebbende op de aandelen in Yukos Finance is geworden. Promneftstroy en [geïntimeerde]...