Uitspraak Nº 200.182.016/01. Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 2020-04-28
| ECLI | ECLI:NL:GHARL:2020:3373 |
| Docket Number | 200.182.016/01 |
| Date | 28 Abril 2020 |
| Court | Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (Nederland) |
GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN
locatie Leeuwarden
afdeling civiel recht, handel
zaaknummer gerechtshof 200.182.016/01
(zaaknummer rechtbank Noord-Nederland 105091)
arrest van 28 april 2020
in de zaak van
Bos Total Cleaning B.V.,
gevestigd te Groningen,
appellante,
in eerste aanleg: eiseres,
hierna: Bos,
advocaat: mr. M.J. Blokzijl, kantoorhoudend te Groningen,
tegen
Klok Schilderwerken B.V.,
gevestigd te Assen,
geïntimeerde,
in eerste aanleg: gedaagde,
hierna: Klok,
advocaat: mr. J.M. Pol, kantoorhoudend te Assen.
Het hof neemt de inhoud van het tussenarrest van 26 juni 2018 hier over.
Het verdere verloop blijkt uit:
- het proces-verbaal van comparitie van partijen van 28 januari 2019;
- de akte na comparitie van Bos;
- de akte na comparitie van Klok met producties;
- de antwoordakte van Bos;
- de antwoordakte van Klok.
Vervolgens heeft het hof arrest bepaald.
Na eiswijziging vordert Bos in hoger beroep het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Assen, van 22 april 2015 (hierna: het tussenvonnis) en 16 september 2015 (hierna: het eindvonnis) te vernietigen en opnieuw rechtdoende de vorderingen van Bos alsnog toe te wijzen met veroordeling van Klok in de proceskosten in beide instanties.
De rechtbank heeft onder de rechtsoverwegingen 2.1 tot en met 2.13 van het tussenvonnis van 22 april 2015 de feiten vastgesteld. Tegen (een deel van) die feitenvaststelling is grief II gericht. Met inachtneming van deze grief zal het hof de feiten, voor zover van belang voor de beoordeling van het geschil, in hoger beroep opnieuw vaststellen. Aangevuld met wat in hoger beroep is komen vast te staan luiden de feiten als volgt.
Klok heeft van woningbouwcorporatie Actium opdracht gekregen voor het uitvoeren van renovatie- c.q. onderhoudswerkzaamheden aan een aantal woningen aan de Omloop en de Stelling te Assen. Klok heeft in dat kader, voor het verrichten van reinigingswerkzaamheden, Bos als onderaannemer ingeschakeld.
Bos heeft Klok op 16 mei 2013 een schriftelijke prijsopgaaf gedaan, waarin onder meer is vermeld:
“(…) Volgens de onderstaande en de bijgevoegde algemene voorwaarden bieden wij u het volgende aan:
1. 848 m² coating op betonnen daken van de fietsenbergingen verwijderen d.m.v. gritstralen voor het totaalbedrag van € 16.960,00
2. Omloop: 14 st betonnen trappen ontdoen van de coatinglaag d.m.v. gritstralen voor het bedrag van € 7.500,00
3. Stelling: 11 st betonnen trappen ontdoen van de coatinglaag d.m.v. gritstralen voor het bedrag van € 6.000,00
4. Twee geschilderde kopgevels ontdoen van de verflaag voor het totaalbedrag van
€ 4.500,00
Totaalbedrag punt 1 t/m 4 = € 34.690,00 (…)
Prijsopgave uitgaande van
(…)
- Ramen, kozijnen etc worden tijdens het stralen beschermd met platen hardboard. Deze platen worden d.m.v. spijkertjes in het kozijn en met tape op het kozijn bevestigd. De kans is aanwezig, afhankelijk van de kwaliteit van het schilderwerk, dat er verf tijdens het verwijderen van het tape wordt losgetrokken (…)
- Indien de werkzaamheden tijdens de uitvoering afwijken van bovengenoemde werkzaamheden dan kan dit leiden tot een prijsverhoging
- Alle genoemde prijzen zijn exclusief 21 % BTW (…)”
Klok heeft Bos een op 17 mei 2013 gedateerde opdrachtbevestiging gestuurd, waarin zij onder meer meldt:
“Hierbij geven wij u opdracht voor het uitvoeren van werkzaamheden aan de appartementen van cluster 1076 van Actium, Omloop/Stelling te Assen.
Omschrijving werkzaamheden
Het betreft een deelopdracht van de werkzaamheden uit te voeren in 2013, zoals omschreven in uw offerte gedateerd op 16 mei 2013 (…). De opdracht voor de werkzaamheden in 2014 volgt in een later stadium. (…)
De werkzaamheden uit te voeren conform de aan u verstrekte contractstukken en opname ter plaatse:
* Werkomschrijving Actium (…)
* Plattegrond (…)
* Verftechnisch advies Wijzenol (…)
Aanvullingen eisen zoals besproken tijdens vergadering 26-04-2013
* werkzaamheden worden gefaseerd uitgevoerd
* schaftgelegenheid is aanwezig
* planning zal spoedig volgen (…)
Prijsopgave
- Uw prijsopgave (excl. 21 % BTW) voor deze werkzaamheden bedraagt: € 25.200,00 (…)
De prijs inclusief 21 % BTW bedraagt € 30.492,00
Aanvang werkzaamheden
* Aanvang en exacte planning nader overleggen met projectleider voor dit werk (…)
Meerwerk
Meerwerk kan worden uitgevoerd onder de volgende condities
* Onder meerwerk verstaan wij werkzaamheden die buiten uw offerte en deze opdracht vallen.
* Meerwerk dient op een aparte factuur te worden vermeld.
* Meerwerk kan uitsluitend in rekening worden gebracht, vergezeld door een opdrachtbon met handtekening van onze projectleider.
Geen opdrachtbon of een opdrachtbon zonder handtekening betekent dat wij niet over kunnen gaan tot betaling en dat de factuur onbetaald retour wordt gezonden. (…)
Termijnen
Termijnbetaling vindt plaats volgens onderstaand betalingsschema. De eindtermijn wordt voldaan als het door u uitgevoerde werk met u is opgeleverd:
* 1e termijn 47,5% € 11.970,00
* 2e termijn 47,5% € 11.970,00
* Eindtermijn 5% € 1.260,00
Voorwaarden
De Algemene Inkoopvoorwaarden van Klok (…) zijn van toepassing op al onze opdrachten. Een exemplaar hiervan is bijgevoegd en maakt deel uit van deze overeenkomst. (…)”
Bos heeft Klok per e-mail van 29 mei 2013 om een verduidelijking van de in de opdrachtbevestiging genoemde prijsopbouw gevraagd. Hierop is door Klok per e-mail van 30 mei 2013 gereageerd. In deze e-mail geeft Klok aan:
“De opdracht zit als volgt in elkaar:
2013:
1. Coating op betonnen daken fietsbergingen verwijderen d.m.v. gritstralen. Omloop 80% van € 16.960,00 => € 13.568,00
2. Omloop: 14 betontrappen ontdoen van de coatinglaag d.m.v. gritstralen € 7.500,00
3. Twee geschilderde kopgevels ontdoen van verflaag € 4.500,00
Korting: € 368,00
Totaal: € 25.200,00 excl. BTW
2014:
1. Coating op betonnen daken fietsbergingen verwijderen d.m.v. gritstralen. Stelling 20% van € 16.960,00 => € 3.392,00
2. Stelling: 11 betontrappen ontdoen van de coatinglaag d.m.v. gritstralen € 6.000,00
Korting: € 92,00
Totaal: € 9.300,00 excl. BTW
Totaal werkzaamheden volgens offerte 16-5-2013 en overleg met dhr. [A] , € 34.500,00.”
Bos reageert diezelfde dag per e-mail:
“Het is ons nu geheel duidelijk. Bedankt.”
Bos is op 19 augustus 2013 begonnen met het verwijderen van de coatinglaag op de daken van de fietsbergingen. Bos heeft de coatinglaag niet verwijderd door middel van gritstralen maar heeft daarvoor de methode van stofvrij stralen toegepast.
Bos heeft Klok per e-mail van 4 oktober 2013 geïnformeerd over meerwerkkosten van € 22.712,00 exclusief btw (17 dagen à € 1.336,- per dag) voor het verwijderen van de bitumenlaag op de daken van de fietsenbergingen. Daartoe stelt Bos in deze e-mail:
“(…) we hebben t/m heden op ongeveer de helft van de daken de bitumen verwijderd
Deze meerwerkkosten vloeien voort uit het feit dat het schilder- en glaswerk reeds was uitgevoerd voordat wij zouden beginnen met het verwijderen van de coating op de daken. Hierdoor was het niet mogelijk om onze werkzaamheden conform offerte uit te voeren. Dit vanwege grote kans op beschadigingen aan het schilder- en glaswerk en het “vast vreten” van bitumen resten aan het schilderwerk.”
In reactie op deze e-mail heeft Klok Bos per e-mail van 11 oktober 2013 bericht:
“(…) graag ontvang ik van u een specificatie op onderdeel zoals, uurloon, manuren, materialen, apparatuur en staartkosten van de kostenopgaaf (…)”
Bos heeft per e-mail van 15 oktober 2013 de navolgende specificatie gegeven:
“De dagprijs is als volgt opgebouwd:
16 mu à 42,50 per mu = 680,00
Verbruik 1,5 st diamantkomschijf 125 mm dubbel segment à 68,00 per st = 102,00
Inzet straal-unit = 125,00
Inzet generator en verbruik diesel = 175,00
Inzet kniklader en verbruik diesel = 80,00
Inzet 2 flexen met stofafzuiging = 30,00
Inzet 2 stofzuigers = 60,00
Filters t.b.v. stofzuigers = 45,00
65 km transport v.v. à 0,60 per km = 39,00
Totaalbedrag = EUR 1.336,00 excl. BTW”
Klos heeft Bos in haar e-mail van 25 oktober 2013 laten weten:
“In navolging van ons gesprek gisteren 24 oktober 2013 kunnen wij u meedelen dat wij uw claim en uw voorstel om de helft van de claim te betalen, zoals gesteld in uw mail 4-10-2013, op extra werkzaamheden niet zullen accepteren.
Wij zijn zoals genoemd in ons gesprek ervan overtuigd dat de werkzaamheden binnen de opdracht valt. Wij verwijzen u dan ook naar de opdrachtbevestiging en algemene voorwaarden (…) en het daarbij behorend verftechnisch rapport (…). Wij gaan ervan uit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en gaan er vanuit dat de werkzaamheden conform de opdracht naar ieders tevredenheid wordt uitgevoerd.”
Bos heeft in eerste aanleg gevorderd Klok te veroordelen tot betaling van de hoofdsom van € 47.428,-, de wettelijke handelsrente over dit bedrag vanaf 25 oktober 2013, de openstaande tweede termijn van €...
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT