Uitspraak Nº 200.206.820. Gerechtshof Den Haag, 2018-12-18

• ECLI: ECLI:NL:GHDHA:2018:3706
• Docket Number: 200.206.820
• Date: 18 Diciembre 2018
• Court: Gerechtshof Den Haag (Nederland)

GERECHTSHOF DEN HAAG

Afdeling Civiel recht

Zaaknummer: 200.206.820/01

Rolnummer Hoge Raad der Nederlanden : 15/02090

Zaaknummer gerechtshof Amsterdam : 200.136.210/01

Zaak/rolnummer rechtbank Noord-Holland : C/15/185685 / HA ZA 11-1013

Arrest van 18 december 2018

in de zaak van

1. Distriport Noord-Holland C.V.,

gevestigd te Scharwoude,

2. Distriport Noord-Holland B.V.,

gevestigd te Scharwoude,

3. [appellant 3] Ontwikkeling B.V.voorheen genaamd [A] ),

gevestigd te Scharwoude,

hierna te noemen: [appellant 3] of [A] ,

4. Distriport Vastgoed B.V.voorheen genaamd Zeeman Vastgoed B.V.),

gevestigd te Hoorn,

hierna te noemen: Distriport of Zeeman,

appellanten,

tevens incidenteel geïntimeerden,

[appellant 3] en Distriport hierna gezamenlijk ook te noemen: [appellant 3] c.s.,

advocaat: mr. J.F. de Groot te Amsterdam,

tegen

Provincie Noord-Holland,

zetelend te Haarlem,

geïntimeerde,

tevens incidenteel appellante,

hierna te noemen: de Provincie,

advocaat: mr. G.J. Huith te ’s-Gravenhage.

Het verloop van het geding

1.1

Voor het verloop van het geding tot dan toe verwijst het hof naar het arrest van de Hoge Raad van 4 november 2016 (ECLI:NL:HR:2016:2516, NJ 2017/61), gewezen tussen Distriport Noord-Holland C.V., Distriport Noord-Holland B.V., [appellant 3] en Distriport als eiseressen tot cassatie, verweersters in het incidenteel cassatieberoep, en de Provincie als verweerster in cassatie, eiseres in het incidenteel cassatieberoep (hierna: het verwijzingsarrest).

1.2

Bij het verwijzingsarrest heeft de Hoge Raad in het principaal cassatieberoep het arrest van het gerechtshof Amsterdam van 27 januari 2015 (ECLI:NL:GHAMS:2015:127) vernietigd en het geding naar dit hof verwezen ter verdere behandeling en beslissing. Het incidenteel cassatieberoep heeft de Hoge Raad verworpen.

1.3

[appellant 3] c.s. hebben een memorie na verwijzing, met producties, genomen en de Provincie een memorie van antwoord na verwijzing, eveneens met producties. Distriport Noord-Holland C.V. en Distriport Noord-Holland B.V. hebben na cassatie en verwijzing geen processtuk ingediend.

1.4

Vervolgens hebben partijen op 22 mei 2018 de zaak doen bepleiten door hun advocaten, die zich hebben bediend van aan het hof overgelegde pleitnotities. Van de pleidooizitting is een proces-verbaal opgemaakt dat zich bij de stukken bevindt. De schriftelijke reacties van mr. Huith en mr. De Groot op het proces-verbaal zijn daaraan gehecht.

1.5

Tot slot hebben partijen arrest gevraagd, waarvan de uitspraak nader is bepaald op heden.

De beoordeling van het hoger beroep na cassatie en verwijzing

2.1

Voor de in deze zaak vaststaande feiten verwijst het hof naar de feitenvaststelling door het gerechtshof Amsterdam in rov. 2 van zijn arrest van 27 januari 2015. Kort samengevat en voor zover na cassatie en verwijzing van belang, gaat het in deze zaak om het volgende.

i. i) Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord N.V. (hierna: NHN) is belast met de uitvoering van de diensten van algemeen economisch belang voor de Provincie.

De Provincie houdt 50% van de aandelen in NHN. De Kamer van Koophandel en 26 gemeenten houden de andere 50% van de aandelen in NHN. NHN houdt 100% van de aandelen in NHN Vastgoed B.V. (hierna: NHN Vastgoed), die op haar beurt 100% van de aandelen houdt in NHN Projectbeheer B.V. (hierna: NHN Projectbeheer).

ii) Op 20 juni 2007 hebben de Provincie, NHN, [A] en Zeeman in een als ‘Afsprakenkader’ getiteld stuk (hierna: het Afsprakenkader) de intentie vastgelegd gezamenlijk het bedrijventerrein Jaagweg te Koggenland te ontwikkelen. Ter uitvoering hiervan heeft de Provincie gronden in eigendom verworven met als doel deze bouwrijp te maken en door te leveren aan een nog op te richten commanditaire vennootschap die de ontwikkeling ter hand zal nemen.

iii) NHN Vastgoed, [A] en Zeeman hebben op 19 juni 2008 een samenwerkingsovereenkomst gesloten (hierna: de samenwerkingsovereenkomst), waarbij zij zich jegens elkaar verbonden om zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen zes maanden na de inwerkingtreding van die overeenkomst, een commanditaire vennootschap aan te gaan en een besloten vennootschap op te richten die als beherend vennoot daarvan zou optreden.

iv) Op dezelfde datum is tussen de Provincie, NHN, [A] , Zeeman en Distriport Noord-Holland C.V. i.o., een overeenkomst tot stand gekomen over de verkoop en levering van de gronden aan deze laatste partij (hierna: de grondverkoopovereenkomst). Distriport Noord-Holland C.V. i.o. is hierbij vertegenwoordigd door haar beherend vennoot Distriport Noord Holland B.V. i.o. Eveneens op die datum is tussen deze partijen een overeenkomst tot stand gekomen waarbij de Provincie zich heeft verbonden tot een borgstelling jegens de financiële instelling die de ontwikkeling van het bedrijventerrein zal financieren.

v) Grontmij heeft op 27 januari 2009 een Milieueffectenrapportage voor het bedrijventerrein Distriport Noord-Holland opgesteld.

vi) Op 9 juni 2009 is Distriport Noord-Holland B.V. opgericht. De aandelen in Distriport Noord-Holland B.V. worden gehouden door NHN Vastgoed, [A] en (naar de stelling van [appellant 3] c.s.) Zeeman Bestuur B.V. of (naar de stelling van de Provincie) Zeeman. Het bestuur van Distriport Noord-Holland B.V. bestaat uit NHN Vastgoed, Zeeman Bestuur en [A] . Zij zijn gezamenlijk bevoegd.

vii) Op 24 juni 2009 is Distriport Noord-Holland C.V. aangegaan tussen Zeeman, NHN Projectbeheer en [B] B.V. (hierna: [B] ) als commanditaire vennoten en Distriport Noord-Holland B.V. als beherend vennoot. [A] houdt 100% van de aandelen in [B] .

viii) De Provincie heeft (tevergeefs) verschillende termijnen gesteld aan Distriport Noord-Holland C.V. voor afname van de gronden. Zij heeft Distriport Noord-Holland C.V. bij brief van 22 oktober 2010 (verzonden op 16 november 2010 en gericht aan beherend vennoot Distriport Noord-Holland B.V.) in gebreke gesteld. Bij brief van 21 februari 2011 heeft de Provincie een ontbindingsverklaring uitgebracht wat betreft art. 2.1 van de grondverkoopovereenkomst. Dat artikel ziet op de verkoop van de gronden aan Distriport Noord-Holland C.V.

ix) Op 27 juni 2011 hebben Distriport Noord-Holland C.V., Distriport Noord-Holland B.V., [A] en Zeeman, na daartoe verkregen verlof, conservatoir leveringsbeslag gelegd op de betreffende gronden.

x) De Provincie heeft, na daartoe verkregen verlof, op 14 mei 2012 conservatoir beslag gelegd op aan Zeeman toebehorende gronden, en op diezelfde datum ten laste van Zeeman onder de Rabobank conservatoir derdenbeslag gelegd.

xi) Bij akte van 30 december 2013 heeft Zeeman nagenoeg haar gehele vastgoedportefeuille verkocht en geleverd aan Zeeman Real Estate B.V.

2.2

In eerste aanleg, voor zover na cassatie en verwijzing relevant, heeft de Provincie in reconventie gevorderd [A] en Zeeman (en ook Distriport Noord-Holland C.V. en Distriport Noord-Holland B.V.) hoofdelijk te veroordelen tot schadevergoeding, nader op te maken bij staat, en tot betaling van een voorschot daarop. Bij (eind)vonnis van 29 mei 2013, het vonnis waarvan beroep, heeft de rechtbank Noord-Holland de vordering van de Provincie in reconventie toegewezen, behalve voor zover deze de hoofdelijke veroordeling van [A] en het voorschot betrof.

2.3

Bij het arrest van 27 januari 2015 heeft het gerechtshof Amsterdam, voor zover na cassatie en verwijzing van belang, het in reconventie gewezen vonnis vernietigd maar uitsluitend voor zover daarbij zijn afgewezen de vorderingen van de Provincie tot hoofdelijke veroordeling van [A] tot schadevergoeding en tot hoofdelijke veroordeling van [A] en Zeeman (en ook Distriport Noord-Holland C.V. en Distriport Noord-Holland B.V.) tot betaling van een voorschot. In zoverre opnieuw rechtdoend heeft het [A] hoofdelijk veroordeeld tot vergoeding aan de Provincie van de schade die de Provincie lijdt of zal lijden als gevolg van de toerekenbare tekortkoming door Distriport Noord-Holland C.V. in de nakoming van haar contractuele verplichtingen jegens de Provincie, op te maken bij staat. Daarnaast heeft het hof [A] en Zeeman (en ook Distriport Noord-Holland C.V. en Distriport Noord-Holland B.V.) hoofdelijk veroordeeld tot voldoening van een bedrag van € 2.289.249,38, bij wijze van voorschot op de vergoeding van de schade van de Provincie. Daartoe heeft het gerechtshof Amsterdam onder andere het volgende overwogen:

‘3.30 Vervolgens moet worden nagegaan, of de commanditaire vennoten [A] [ [A] ; hof] en Zeeman Vastgoed oud [Zeeman; hof] naast Distriport CV [Distriport Noord-Holland C.V.; hof] hoofdelijk aansprakelijk zijn. Dat is het geval indien zij beheershandelingen hebben verricht als bedoeld in artikel 21 lid 2 WvK.

3.30.1.

De Provincie heeft in onderdeel 4.4 van haar memorie van antwoord deze vraag bevestigend beantwoord met de stelling dat de heren [X] en [Y] (hierna: [X] en [Y] ) - handelend in hun hoedanigheid van vertegenwoordigers van Zeeman Vastgoed oud en [A] - ook (de) feitelijke beleidsbepalers waren binnen de CV, zonder daarbij in de externe communicatie een duidelijk onderscheid te maken in welke hoedanigheid zij handelden. Distriport c.s. [Distriport Noord-Holland C.V., Distriport Noord-Holland B.V., [A] en Zeeman; hof] hebben verweer gevoerd met het betoog dat besluitvorming binnen de CV, waar ook NHN bij betrokken was, op basis van unanimiteit geschiedde (paragraaf 2.1.5 memorie van antwoord in incidenteel appel) maar daarmee onweersproken gelaten dat [X] en [Y] in hun externe communicatie hun hoedanigheid in het ongewisse lieten, zodat dat als vaststaand zal worden aangenomen.

3.30.2.

Het hof heeft aan de hand van de stukken in het dossier (waaronder het Afsprakenkader, de borg-, grondverkoop- en samenwerkingsovereenkomst, alsmede verschillende vergaderstukken en correspondentie met de Provincie en de Belastingdienst) geconstateerd dat [X] en [Y] directeur...