Uitspraak Nº 200.256.350/01. Gerechtshof Den Haag, 2022-05-03

• ECLI: ECLI:NL:GHDHA:2022:738
• Docket Number: 200.256.350/01
• Date: 03 Mayo 2022
• Court: Gerechtshof Den Haag (Nederland)

GERECHTSHOF DEN HAAG

Afdeling Civiel recht

Zaaknummer : 200.256.350/01

Zaaknummer rechtbank : C/10/431475 / HA ZA 13-860

arrest van 3 mei 2022

inzake

1 Stichting Tinsel Group,

gevestigd te Rotterdam,

2. Tinsel Group S.A.,

gevestigd te Luxemburg, Luxemburg,

3. Vitol Holding II S.A.,

gevestigd te Munsbach, Luxemburg,

4. [appellant 4],

wonende te [woonplaats] ,

appellanten,

hierna te noemen: Stichting Tinsel, Tinsel Group, Vitol Holding en [appellant 4] , en gezamenlijk ook Tinsel c.s.,

advocaat: mr. B. Winters te Amsterdam,

tegen

Planck Investments LP,

gevestigd te Westport, Connecticut, Verenigde Staten van Amerika,

geïntimeerde,

hierna te noemen: Planck,

advocaat: mr. R. van de Klashorst te Den Haag.

0 Inhoudsopgave

0.	Inhoudsopgave
1.	Waar het in deze zaak om gaat
2.	Definities
3.	Processtukken
4.	Feiten
5.	Vorderingen en vonnissen in eerste aanleg
6.	Vorderingen in het hoger beroep
7.	Grondslag van de vorderingen
8.	Het primaire verweer van Tinsel c.s.
9.	Juridisch kader
9.1.	Centraal geschilpunt
9.2.	Toepasselijk recht
9.3.	Bewijslastverdeling
10.	Beoordeling van het primaire verweer
10.1.	Doorwerking mechanisme b veronderstelt doorwerking mechanisme a
10.2.	Feitelijk transactieverloop Tinsel bewijst volgens Planck geen rechtsuitoefening
10.3.	De doorwerking en de ratio daarvan, volgens Tinsel c.s.
10.4.	Het door Tinsel c.s. aangedragen (tegen)bewijs
10.4.2	[betrokkene 4]
10.4.3.	[betrokkene 5]
10.4.4.	[betrokkene 6]
10.4.5.	[betrokkene 7]
10.4.6.	[betrokkene 8]
10.4.7.	[betrokkene 2]
10.5.	Beoordeling van dit (tegen)bewijs, op zichzelf beschouwd
10.6.	Tegenwerpingen van Planck en bijbehorende bewijsmiddelen
	a. Objectieve-uitlegmaatstaf
	b. Afstand van recht in Share Transfer Agreements
	c. Onherroepelijke schenking/overdracht
	d. Garantie aan EY
	e. Het belang van geschreven documentatie binnen de Vitol Groep
	f. Waarderingen HFBE en deposition [betrokkene 10]
	g. Inkomstenbelasting en capital gains tax
	h. Postcontractuele gedragingen van [betrokkene 1] en andere betrokkenen
	Schenkbelasting
	Fiduciary duty
	Vervreemdingsverbod in echtscheidingsprocedure
	Gerechtelijk bevel ten behoeve van Sentinel
	i. (Overige) verklaringen [betrokkene 2] en [betrokkene 9]
	j. Wisselende stellingen Tinsel c.s. en overige (getuigen)verklaringen
10.7.	Beoordeling van deze tegenwerpingen
10.7.1.	Ad a (objectieve-uitlegmaatstaf)
10.7.6.	Ad b (afstand van recht in Share Transfer Agreements)
10.7.7.	Ad c (onherroepelijke schenking/overdracht)
10.7.12.	Ad d (garantie aan EY)
10.7.13.	Ad e (het belang van geschreven documentatie binnen de Vitol Groep)
10.7.14.	Ad f (waarderingen HFBE en deposition [betrokkene 10] )
10.7.18.	Ad g (inkomstenbelasting en capital gains tax)
10.7.23.	Ad h (postcontractuele gedragingen van [betrokkene 1] en andere betrokkenen)
10.7.24.	Ad i ((overige) verklaringen [betrokkene 2] en [betrokkene 9] )
10.7.34.	Ad j (wisselende stellingen Tinsel c.s. en overige (getuigen)verklaringen)
10.7.35.	Getuigen onderschrijven standpunt Planck?
10.7.48.	Niet-eenduidige stellingen en verklaringen
10.7.50.	Thans primair verweer is pas in een laat stadium van het geschil aangevoerd
10.7.52.	Antedatering van (en overige onjuistheden in) de joint resolutions
10.8.	Eindoordeel “permanentie”
10.9.	Was voor de conversie 2011 een besluit van [betrokkene 1] nodig/was dat er?
11.	Bewijsaanbod Planck
12.	Slotsom; proceskosten
13.	Beslissing

1 Waar het in deze zaak om gaat

1.1.

Planck is een partnership dat onderdeel uitmaakt van een trustvermogen ten behoeve van de kinderen van [betrokkene 1] . [betrokkene 2] , een broer van [betrokkene 1] , is trustee van dit trustvermogen. [betrokkene 1] werkte voor het Vitol-concern. [betrokkene 1] en zijn toenmalige echtgenote [betrokkene 3] hadden certificaten van winstgevende aandelen in Vitol Holding aan Planck overgedragen. Planck heeft deze certificaten omgeruild in certificaten van winstgevende aandelen in Tinsel Group, onderdeel van een fiscale structuur voor Amerikaanse werknemers van het Vitol-concern voor het houden van certificaten van aandelen in Vitol Holding: de Tinsel-structuur. Stichting Tinsel, ook onderdeel van de Tinsel-structuur, hield deze certificaten ten behoeve van Planck. Stichting Tinsel heeft deze certificaten deels per begin 2009 voor het overige per begin 2011 geconverteerd in certificaten van niet-winstgevende aandelen in Tinsel Group.

1.2.

Planck vordert in deze procedure ongedaanmaking van de tweede conversie. Volgens haar had Stichting Tinsel helemaal niet de bevoegdheid om deze door te voeren. Tinsel c.s. verweert zich met onder meer de stelling dat de conversie is ingegeven door een (bevoegdelijk genomen) besluit daartoe van [betrokkene 1] .

1.3.

Vóór de invoering van de Tinsel-structuur gold binnen Vitol Holding, en nadien is voor niet-deelnemers aan de Tinsel-structuur binnen Vitol Holding ook blijven gelden, het volgende winstdelingssysteem (hierna ook: het Vitol-winstdelingssysteem):

1. elke twee jaar beslist het bestuur van Vitol Holding welke werknemers voor welk deel voor de komende twee jaar mogen participeren in de bedrijfswinsten van het Vitol-concern, in de vorm van certificaten van winstgevende aandelen in Vitol Holding;

2. in de periode 2005-2010 konden deze geselecteerde werknemers/certificaathouders desgewenst, onder voorbehoud van toestemming van het bestuur van Vitol Holding, de aan hen toegekende certificaten of een deel daarvan overdragen of laten toekennen aan hun echtgeno(o)t(e) en/of kinderen dan wel een voor hen ingestelde trust: de permitted assignee(s).

Na afloop van de twee jaar worden alle (certificaten van) winstgevende aandelen Vitol Holding geconverteerd in (certificaten van) niet-winstgevende aandelen, en vindt een nieuwe uitdeling van certificaten van (nieuwe) winstgevende aandelen Vitol Holding plaats volgens de hiervoor onder a en (tot 2011:) b beschreven regels.

1.4.

In de Vitol-structuur hadden geselecteerde werknemers/certificaathouders met een permitted assignee die na twee jaar opnieuw werden geselecteerd voor participatie, effectief dus (steeds) de bevoegdheid om te beslissen – onder voorbehoud van goedkeuring van het Vitolbestuur – of en zo ja in hoeverre hun permitted assignee voor de komende twee jaar weer mocht delen in het aan hen toegekende aandeel in de winsten van Vitol Holding. De vraag die in dit geding centraal staat is of werknemers/certificaathouders die – met hun permitted assignee – zijn overgestapt van de Vitol- naar de Tinsel-structuur, deze bevoegdheid zijn blijven behouden, of althans of [betrokkene 1] deze bevoegdheid tegenover Planck is blijven behouden.

1.5.

Het springende punt hierbij is dat binnen de Tinsel-structuur, anders dan in de Vitol-structuur, niet elke twee jaar alle winstgevende aandelen/certificaten worden ingetrokken en weer nieuwe worden uitgegeven. De fiscale pointe van de Tinsel-structuur is juist dat werknemers (certificaten van) “permanente” aandelen hebben, niet alleen maar steeds nieuwe. Volgens Tinsel c.s. is dit echter om louter fiscale redenen zo opgezet, en is nooit de bedoeling geweest iets fundamenteel te wijzigen in het winstdelingssysteem ten aanzien van de achterliggende waarden (afgezien van fiscaal noodzakelijk geachte aanwending door Tinsel Group van een relatief gering deel van het Vitol-dividend aan eigen niet-Vitol-investeringen voor rekening en risico van de houders van winstgevende Tinsel-certificaten. Volgens haar mocht [betrokkene 1] daarom beslissen dat Planck vanaf 2011 niet meer zou meedelen in de winstrechten die hem vanaf 2011 mochten worden toegekend, en heeft hij dat ook gedaan, en is met de conversie aan die beslissing uitvoering gegeven. Planck stelt echter dat van die bevoegdheid op geen enkele wijze blijkt uit de statutaire of contractuele documentatie van de Tinsel-structuur, en dat deze ook helemaal niet door partijen is bedoeld. In tegendeel: dat zou de (wél bedoelde) fiscale effectiviteit van de Tinsel-structuur juist helemaal onderuithalen – aldus Planck.

1.6.

De rechtbank heeft Planck in het gelijk gesteld en haar vorderingen grotendeels toegewezen. Tinsel c.s. is van deze beslissing in hoger beroep gekomen. Het hof stelt Tinsel c.s. in het gelijk en wijst de vorderingen van Planck alsnog af. Naar het oordeel van het hof blijkt genoegzaam uit het voorhanden bewijsmateriaal, waaronder getuigenverklaringen van (oud-)bestuurders van Vitol Holding en Tinsel Group, en van [betrokkene 2] (wiens kennis en bedoelingen aan Planck moeten worden toegerekend), dat de bedoeling van de Tinsel-structuur was om de Amerikaanse Vitol-werknemers en – tot 2011 – hun permitted assignees zo mogelijk fiscaal te faciliteren, niet om de zeggenschap van Vitol Holding over de winstgerechtigdheid van die werknemers, en, voor zover van toepassing, die van die werknemers over die van hun permitted assignees, wezenlijk te wijzigen ten opzichte van wat voor hen voorheen gold en voor...