Uitspraak Nº C/16/510965 / KG ZA 20-539. Rechtbank Midden-Nederland, 2020-12-23
| ECLI | ECLI:NL:RBMNE:2020:5647 |
| Date | 23 Diciembre 2020 |
| Docket Number | C/16/510965 / KG ZA 20-539 |
| Court | Rechtbank Midden-Nederland (Neederland) |
Civiel recht
handelskamer
locatie Utrecht
zaaknummer / rolnummer: C/16/510965 / KG ZA 20-539
Vonnis in kort geding van 23 december 2020
in de zaak van
[eiser] ,
wonende te [woonplaats] ,
eiser,
advocaat mr. E.C. Timmer te Rotterdam,
tegen
1. de naamloze vennootschap
DE VOLKSBANK N.V.,
statutair gevestigd en kantoorhoudende te Utrecht,
advocaat mr. M.H. Berrevoets te Utrecht,
2. de stichting
STICHTING KLACHTENINSTITUUT FINANCIËLE DIENSTVERLENING (KIFID),
statutair gevestigd en kantoorhoudende te Den Haag,
advocaat mr. E. Jagt te Amsterdam,
gedaagden.
Partijen worden hierna [eiser] , Volksbank en Kifid genoemd.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
-
-
de dagvaarding van 23 oktober 2020 met producties 1 tot en met 11
-
-
de op 19 november 2020 van Volksbank ontvangen producties 1 tot en met 4
-
-
de op 23 november 2020 van Kifid ontvangen conclusie van antwoord met producties 1 tot en met 13
-
-
de mondelinge behandeling van 25 november 2020
-
-
de pleitnota van [eiser]
-
-
de pleitnota van Volksbank
-
-
de pleitnota van Kifid.
Daarna is besloten dat er een vonnis komt. Partijen hebben er mee ingestemd dat dit vonnis – gelet op de omvang en het belang van het geschil – op een termijn van vier weken wordt gewezen. Volksbank heeft toegezegd de dienstverlening aan [eiser] tot die tijd te continueren.
[eiser] heeft de Nederlandse nationaliteit. Hij is in de Verenigde Staten (hierna: VS) geboren, omdat zijn vader daar op dat moment was gelegerd. Als gevolg van zijn geboorteplaats is [eiser] ook Amerikaans staatsburger. Ongeveer een jaar na zijn geboorte heeft het gezin de VS verlaten en is teruggekeerd naar Nederland.
De Amerikaanse fiscale wetgeving verplicht Amerikaanse staatsburgers om, ongeacht waar zij wonen, belastingaangifte te doen in de VS (“citizen based taxation”). Deze plicht geldt ook voor personen die door hun geboorteplaats in de VS de Amerikaanse als tweede nationaliteit hebben, maar overigens geen (noemenswaardige) band met de VS hebben, de zogenaamde “Accidental Americans”. [eiser] behoort tot deze groep personen. De VS is een van de weinige landen ter wereld die dit belastingsysteem hanteert. Een gebruikelijker systeem is dat landen belastingaangifte vereisen door fiscaal inwoners van dat land (dat zijn personen die daar hun vaste woon- en verblijfplaats hebben).
De Amerikaanse wet “Foreign Account Tax Compliance Act” (hierna: FATCA) strekt ertoe dat buitenlandse financiële instellingen jaarlijks aan de Amerikaanse Belastingdienst (de “Internal Revenu Service”, hierna: IRS) rapporteren over rekeningen van personen die aangifteplichtig zijn in de VS (hierna: U.S. persons). Met de FATCA wil de VS belastingontduiking door U.S. persons tegengaan.
De FATCA heeft geleid tot een door de VS en Nederland gesloten International Governmental Agreement (voluit: het Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Verenigde Staten van Amerika tot verbetering van de internationale naleving van de belastingplicht en tenuitvoerlegging van de FATCA; hierna: NL IGA), ter bevordering van de doelstellingen van de FATCA in Nederland. Aan de NL IGA is uitvoering gegeven door de Wet op de internationale bijstandverlening bij de heffing van belastingen (hierna: WIB) en het daarbij behorende Uitvoeringsbesluit internationale bijstandverlening bij de heffing van belastingen (hierna: UB WIB) en de Leidraad FATCA/CRS met technische toelichting bij de NL IGA en de CRS-regelgeving (hierna: de Leidraad).
Om in Amerika belastingaangifte te kunnen doen, is een Amerikaans fiscaal identificatienummer (U.S. Taxpayer Identification Number, hierna: TIN) nodig.
Het doen van belastingaangifte in de VS is kostbaar, zelfs al zou er geen heffing volgen, omdat veelal inschakeling van een belastingadviseur gewenst zal zijn, in verband met de complexiteit van de materie. Afstand doen van de Amerikaanse nationaliteit (door middel van het aanvragen van een “Certificate of Loss of Nationality”, hierna: CLN) kost een paar duizend euro en ook in dat geval moet er nog over de voorafgaande vijf jaar belastingaangifte worden gedaan, met alle kosten van dien.
In 1990 heeft [eiser] bij een rechtsvoorganger van Volksbank twee pensioenproducten afgesloten (ten aanzien van deze producten hanteert Volksbank tegenwoordig de handelsnaam BLG wonen). Op 12 juli 2018 heeft [eiser] via een tussenpersoon bij Volksbank (handelend onder de handelsnaam Regiobank) drie bankrekeningen geopend: twee betaalrekeningen en een spaarrekening.
Op 19 juli 2018 heeft een medewerkster van de tussenpersoon formulieren aan [eiser] gezonden en daarbij meegedeeld dat hij belastingplichtig is in de VS en dat hij daarom verplicht is een TIN aan de bank door te geven. [eiser] heeft de formulieren op 24 juli 2018 samen met de medewerkster ingevuld. Daarbij heeft hij, naar zijn zeggen op aanraden van die medewerkster, achter de vraag “Bent u een U.S. person?” het vakje aangekruist dat hoorde bij het antwoord ”Ja, het fiscale identificatienummer is nog in aanvraag”. Zo’n aanvraag heeft hij echter nooit gedaan. Daarom ontving hij een aantal herinneringen van Volksbank om dit alsnog te doen. In plaats daarvan heeft [eiser] bij Volksbank bezwaar gemaakt tegen het verzoek een TIN aan te leveren.
Inmiddels maakte Volksbank [eiser] (ook) het verwijt dat hij op 12 juli 2018 op het aan hem voorgelegde formulier “Klantgegevens” met “Nee” heeft geantwoord op de vraag of hij fiscaal inwoner is van een ander land dan Nederland.
[eiser] ervaart het als zeer onrechtvaardig dat van hem wordt verlangd dat hij een TIN (of CLN) aanvraagt en belastingaangifte in de VS doet, terwijl hij daar maar heel kort heeft gewoond en geen band met dat land heeft. Volksbank heeft aan [eiser] gemeld dat zij, gezien zijn weigering die TIN (of CLN) aan te leveren, voornemens is de relatie met [eiser] te verbreken en dat zij hem ook geen basisbetaalrekening wil geven.
In reactie daarop heeft [eiser] op 27 mei 2019 een klacht tegen Volksbank ingediend bij Kifid. Dat heeft op 30 juli 2020 geleid tot een niet-bindend advies van de geschillencommissie Financiële Dienstverlening van Kifid (hierna: de geschillencommissie). Op 30 september 2020 is een hersteluitspraak gevolgd naar aanleiding van bezwaren van [eiser] . Kifid heeft een geanonimiseerde versie van de uitspraak gepubliceerd op haar website, net als een persbericht met de titel “Kifid: bank mag betaalrekening beëindigen als consument geen US TIN of CLN wil aanvragen” dat een link naar de uitspraak bevat.
De geschillencommissie heeft de klacht van [eiser] afgewezen. Zij oordeelde – kort gezegd – als volgt:
-
Het identificatie- en acceptatieproces bij Volksbank is niet goed doorlopen doordat [eiser] geen TIN of CLN heeft aangeleverd en Volksbank is op grond daarvan bevoegd de overeenkomst te ontbinden. Ook is Volksbank bevoegd de relatie met [eiser] te beëindigen op de grond dat hij de bank bewust onjuist heeft voorgelicht door in te vullen dat hij niet in een ander land dan Nederland belastingplichtig is en dat hij een TIN heeft aangevraagd, terwijl hij dat niet heeft gedaan en ook niet van plan is geweest. Dat is valsheid in geschrift. Ook heeft het feit dat [eiser] geen TIN aan de Volksbank verstrekt, tot gevolg dat zij niet aan haar verplichtingen jegens de Belastingdienst kan voldoen. Ook hierom is Volksbank bevoegd de relatie met [eiser] te beëindigen. Tot slot volgt de geschillencommissie het verweer van Volksbank dat zij de bankrekeningen op grond van de Leidraad moet sluiten omdat een TIN ontbreekt en dat [eiser] moedwillig belasting probeert te ontduiken. Hij heeft immers in een radio-uitzending gezegd dat hij niet meewerkt aan het verkrijgen van een TIN, omdat hij bang is belasting te moeten betalen over de winst na verkoop van zijn woning. De geschillencommissie komt daarom tot de slotsom dat Volksbank op meerdere gronden bevoegd is de relatie met [eiser] te beëindigen.
-
Volksbank hoeft [eiser] geen basisbetaalrekening te verstrekken, omdat dit mag worden geweigerd bij een (hoog) risico op (opzettelijk) witwassen en/of belastingontduiking. Volgens de geschillencommissie is belastingontduiking via een basisbetaalrekening mogelijk en moet ook voor zo’n rekening een TIN worden aangeleverd. [eiser] heeft geen TIN, wil die ook niet aanvragen en hij heeft verklaard dat hij geen belastingaangifte in de VS wil doen, terwijl hij daartoe wel verplicht is. De geschillencommissie oordeelt daarom dat er een reëel risico is op belastingontduiking en dat Volksbank het verstrekken van een basisbetaalrekening op die grond mag weigeren.
In het nieuwsbericht op de website van Kifid wordt de inhoud van de uitspraak van de geschillencommissie samengevat weergegeven.
In een brief van 24 september 2020 heeft Volksbank de bankrekeningen van [eiser] opgezegd tegen 24 november 2020. De inhoud van die brief luidt – kort gezegd en voor zover hier van belang – als volgt:
Volksbank schrijft dat [eiser] valsheid in geschrift heeft gepleegd door op een formulier aan te geven dat hij een TIN had aangevraagd, terwijl hij dit niet heeft gedaan en hij daartoe niet de intentie had. Daarnaast schrijft Volksbank dat zij uit een verklaring van [eiser] op de radio in combinatie met het niet aanvragen van een TIN, afleidt dat hij – ondanks dat hij daartoe verplicht is – geen aangifte doet in de VS, waardoor sprake is van belastingontduiking, wat zij gelijk stelt aan witwassen. In beide gevallen noemt Volksbank de procedure bij Kifid. Tot slot schrijft Volksbank dat de vertrouwensrelatie met [eiser] is geschonden, doordat hij verkeerde informatie heeft verstrekt en er...
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT