Besluit van 3 oktober 2022 tot vaststelling van het wettelijk minimumloon met ingang van 1 januari 2023 vanwege een bijzondere verhoging van 8,05% en de halfjaarlijkse indexatie en tot wijziging van het Besluit inkomensondersteuning AOW-ers teneinde de inkomensondersteuning te verlagen
Besluit van 3 oktober 2022 tot vaststelling van het wettelijk minimumloon met ingang van 1 januari 2023 vanwege een bijzondere verhoging van 8,05% en de halfjaarlijkse indexatie en tot wijziging van het Besluit inkomensondersteuning AOW-ers teneinde de inkomensondersteuning te verlagen
Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Op de voordracht van Onze Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 13 juli 2022, nr. 2022-0000147512, gedaan in overeenstemming met Onze Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen; Gelet op artikel 14, eerste, tiende, dertiende en vijftiende lid, van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag en artikel 33a, vijfde lid, van de Algemene Ouderdomswet; De Afdeling advisering van de Raad van State gehoord (advies van 24 augustus 2022 nr. W12.22.00089/III); Gezien het nader rapport van Onze Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 28 september 2022, nr. 2022-0000200455, gedaan in overeenstemming met Onze Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen; Hebben goedgevonden en verstaan:
De bedragen, genoemd in artikel 8, eerste lid, onderdelen a, b en c, van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag worden met ingang van 1 januari 2023 onderscheidenlijk als volgt vastgesteld: 1. Onderdeel a: € 1.934,40; 2. Onderdeel b: € 446,40; 3. Onderdeel c: € 89,28.
van het Besluit inkomensondersteuning AOW-ers wordt als volgt gewijzigd:1. Het eerste lid komt te luiden: 1. De inkomensondersteuning bedraagt bruto € 5,00 per kalendermaand. 2. Er wordt een lid toegevoegd, luidende: 4. Aan het tweede en derde lid wordt voor het berekeningsjaar 2023 geen toepassing gegeven.
Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 januari 2023.
Lasten en bevelen dat dit besluit met de daarbij behorende nota van toelichting in het Staatsblad zal worden geplaatst. ’s-Gravenhage, 3 oktober 2022Willem-AlexanderDe Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, C.E.G. van Gennip
Uitgegeven de zevende oktober 2022 De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius
NOTA VAN TOELICHTING
-
Algemeen
-
Inleiding
De inflatie in de eerste helft van 2022 bevindt zich op het hoogste niveau in veertig jaar. De energieprijzen stijgen sinds het vierde kwartaal van 2021. Door de oorlog in Oekraïne lopen deze prijzen nog verder op, met negatieve gevolgen voor de koopkracht van Nederlandse huishoudens in het algemeen en van huishoudens met een laag inkomen in het bijzonder. Het Centraal Planbureau (CPB) laat zien dat een langdurig hoog prijsniveau tot betaalbaarheidsproblemen kan leiden bij 670.000 tot 1,2 miljoen huishoudens.1 Het betreft met name de werkenden, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden met de laagste inkomens. Het CPB beveelt beleid aan dat het besteedbaar inkomen en de financiële buffers van lagere inkomens structureel verbetert, zoals het bijzonder verhogen van het minimumloon2. Tijdens de voorjaarsbesluitvorming 2022 en de augustusbesluitvorming 2022 heeft het kabinet besloten3 om de in het coalitieakkoord voorgenomen bijzondere verhoging van het minimumloon – met in totaal 7,5 procent – al per 1 januari 2023 door te voeren en deze verder te verhogen tot 8,05 procent. Tevens heeft het kabinet, in tegenstelling tot de vormgeving bij het coalitieakkoord, besloten dat de AOW wel meestijgt met de verhoging van het minimumloon. Op die manier wordt de basis van het inkomensgebouw en het inkomen van AOW-gerechtigden (vooral die zonder of met een klein aanvullend pensioen) versneld verstevigd. Hiermee geeft het kabinet invulling aan in de Tweede Kamer en Eerste Kamer aangenomen moties bij het debat over de regeringsverklaring.4
Met het onderhavige besluit wordt het minimumloon met 8,05 procent verhoogd en vervolgens regulier geïndexeerd, dit leidt tezamen tot de minimumloonbedragen per 1 januari 2023. Omdat de bijzondere verhoging per 1 januari 2023 samenvalt met een reguliere indexatie, wordt dit met één algemene maatregel van bestuur (AMvB) geregeld.5 Als dekking voor het koppelen van de AOW is onder meer besloten om de Inkomensondersteuning AOW (IOAOW) per 1 januari 2023 te verlagen tot een bedrag van € 5 bruto per maand en – middels wetswijziging – af te schaffen (beoogd) per 1 januari 2025. De verlaging naar € 5 bruto per maand wordt ook geregeld met dit besluit. Het afschaffen van de IOAOW per 2025 is opgenomen in het Belastingplan pakket 2023.
Door dit besluit hoeft niet meer te worden voorzien in de in de hoofdlijnenbrief bijzondere verhoging wettelijk minimumloon aangekondigde wetswijziging voor een bijzondere verhoging van het minimumloon per 1 januari 2024 en 1 januari 2025.6
-
Hoofdlijnen besluit
-
Toelichting bijzondere verhoging
Coalitieakkoord: keuze voor hoger minimumloon om bestaanszekerheid te verstevigen
Met de keuze in het coalitieakkoord om het minimumloon met in totaal 7,5 procent te verhogen, zet het kabinet een unieke stap. Voor het eerst sinds de invoering van het minimumloon in 1969 wordt een bijzondere verhoging doorgevoerd. Met de invulling in het coalitieakkoord zouden alle minimumuitkeringen die zijn gekoppeld aan het minimumloon ook worden verhoogd, behalve de AOW.
Voorjaars- en augustusbesluitvorming 2022: uitzonderlijke economische omstandigheden maken verhoging van het minimumloon in 2023 met een AMvB passend
De regering kiest ervoor de voorgenomen bijzondere verhoging uit het coalitieakkoord te vervroegen naar 2023 en deze verder te verhogen tot 8,05 procent. De regering kiest er verder voor om de AOW mee te laten stijgen met de bijzondere verhoging van het minimumloon. Dit wijkt af van het coalitieakkoord waarin een verhoging in twee stappen in 2024 en 2025 is opgenomen en de AOW wordt uitgezonderd van de verhoging. Er is geen handeling van of aanvraag door de betrokken burger nodig om het hogere minimumloon, uitkeringsniveau of AOW te ontvangen, de maatregel legt zodoende geen (extra) beslag op het doenvermogen van de burger.
De minimumloonsverhoging wordt geregeld met het onderhavige besluit. Artikel 14, dertiende lid, van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (Wml) biedt een wettelijke grondslag voor een bijzondere wijziging van het minimumloon met een AMvB. Volgens dit artikel kan het minimumloon bijzonder worden verhoogd indien de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) constateert dat er omstandigheden zijn die hiertoe aanleiding geven. Blijkens de wetsgeschiedenis bij deze grondslag zijn verschillende omstandigheden denkbaar die een bijzondere aanpassing van het wettelijk minimumloon wenselijk zouden kunnen doen zijn. Een voorbeeld dat wordt genoemd is een verschil in ontwikkeling tussen verdiende lonen en contractlonen. De wetgever merkt voorts op dat ook andere factoren een rol zouden kunnen spelen.7 De regering is van mening dat met het uitzonderlijk hoge inflatieniveau en de onzekerheid van de prijsontwikkeling in de komende periode, sprake is van uitzonderlijke economische omstandigheden die het gebruik van deze mogelijkheid rechtvaardigen, welk uitzonderlijk gebruik past binnen de systematiek van de wet, waarbij reguliere wetswijziging niet kan worden afgewacht. Het is de eerste keer dat de mogelijkheid tot bijzondere verhoging die wordt geregeld met een AMvB wordt gebruikt.
Met de onderhavige AMvB wordt het minimumloon per 1 januari 2023 met 8,05 procent (extra) verhoogd en vervolgens regulier geïndexeerd. Op basis van de meest actuele raming (Macro Economische Verkenning (MEV) 2023 uit september 2022) komt dit in totaal neer op een stijging van het minimumloon met in totaal 10,15 procent tussen 1 juli 2022 en 1 januari 2023. Met de verhoging geregeld in deze AMvB wordt het minimumloon verhoogd met generieke doorwerking op andere regelingen. Het doel is om de basis van het inkomensgebouw versneld te verstevigen. Dit helpt huishoudens met lagere inkomens om de effecten van de uitzonderlijk hoge inflatie beter te kunnen dragen.
De verhoging werkt door in alle aan het minimumloon gekoppelde regelingen. Zo hebben ook ontvangers van een bovenminimale uitkering, bijvoorbeeld een loongerelateerde uitkering voor ziekte of werkloosheid, baat bij het hogere minimumloon.
Hieronder wordt nader ingegaan op de omstandigheden die de verhoging, die wordt geregeld met deze AMvB, naar de opvatting van de regering passend en mogelijk maken. In bijlage 1 wordt nader ingegaan op de doelmatigheid, doeltreffendheid en evaluatie van de in deze AMvB genomen maatregelen.
Hoge inflatie en onzekerheid over prijsontwikkeling zorgen voor uitzonderlijke economische omstandigheid en betaalbaarheidsproblemen voor de laagste inkomens
De inflatie is in de eerste helft van 2022 uitzonderlijk hoog en dit zet druk op de koopkrachtontwikkeling. Figuur 1 laat zien dat het prijspeil in augustus 2022 12,0 procent hoger lag dan in augustus 2021; dit is het hoogste percentage sinds het begin van de meting (consumentenprijsindex ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder). De prijzen die consumenten betalen stijgen sinds het vierde kwartaal van 2021. Dit komt onder meer door de economische schokken van de coronapandemie en stijgende energieprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Uit analyse van het CPB blijkt dat bij stijgende energieprijzen de kosten van levensonderhoud juist bij de laagste inkomens relatief sterk toenemen.8 Dit komt doordat energiekosten een relatief groot deel van de totale bestedingen van lage inkomens vormen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ziet ook tekenen van...
-
Om verder te lezen
PROBEER HET UIT