Uitspraak Nº 201709167/1/R3 en 201807375/1/R3. Raad van State, 2019-04-03

• ECLI: ECLI:NL:RVS:2019:1064
• Date: 03 Abril 2019
• Docket Number: 201709167/1/R3 en 201807375/1/R3
• Court: Council of State (Netherlands)

201709167/1/R3 en 201807375/1/R3

Datum uitspraak: 3 april 2019

AFDELING

BESTUURSRECHTSPRAAK

Uitspraak in het geding tussen:

1. [appellante sub 1A] en [appellante sub 1B], beide gevestigd te Nieuwe-Tonge, gemeente Goeree-Overflakkee (hierna tezamen en in enkelvoud: [appellante sub 1]),

2. Stichting Mallemolens, gevestigd te Oude-Tonge, gemeente Goeree-Overflakkee ,

3. [appellant sub 3A], wonend te Oude-Tonge, gemeente Goeree-Overflakkee, en anderen (hierna: [appellant sub 3A] en anderen),

4. [appellant sub 4], wonend te Oude-Tonge, gemeente Goeree-Overflakkee,

5. [appellant sub 5] en anderen, allen wonend te Oude-Tonge, gemeente Goeree-Overflakkee (hierna: [appellant sub 5] en anderen),

en

de raad van de gemeente Goeree-Overflakkee,

verweerder;

alsmede uitspraak op de hoger beroepen van:

1. [appellante sub 1],

2. Stichting Mallemolens,

3. [appellant sub 3A] en anderen,

4. [appellant sub 5] en anderen,

tegen de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 25 juli 2018 in zaken nrs. 17/6703, 17/6704, 17/6706, 17/6707, 17/6709, 17/6740 en 17/6741 in het geding tussen:

[appellante sub 1],

Stichting Mallemolens,

[appellant sub 3A] en anderen,

[appellant sub 5] en anderen

en

het college van burgemeester en wethouders van Goeree-Overflakkee.

Procesverloop

Bij besluit van 28 september 2017 heeft de raad het bestemmingsplan "Windlocatie Battenoord" vastgesteld. Tegen dit besluit hebben [appellante sub 1], Stichting Mallemolens, [appellant sub 3A] en anderen, [appellant sub 4] en [appellant sub 5] en anderen beroep ingesteld bij de Afdeling.

Bij besluit van 29 september 2017 heeft het college van burgemeester en wethouders aan [belanghebbende] een omgevingsvergunning verleend op grond van artikel 2.1, eerste lid, onder a, c en e, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: Wabo) voor de realisatie van windpark Blaakweg. Tegen dit besluit hebben [appellante sub 1], Stichting Mallemolens, [appellant sub 3A] en anderen en [appellant sub 5] en anderen beroep ingesteld bij de rechtbank.

Bij besluit van 29 september 2017 heeft het college van burgemeester en wethouders aan Windpark Suyderlandt B.V. een omgevingsvergunning verleend op grond van artikel 2.1, eerste lid, onder a, c en e, van de Wabo voor de realisatie van windpark Suyderlandt. Tegen dit besluit hebben Stichting Mallemolens, [appellant sub 3A] en anderen en [appellant sub 5] en anderen eveneens beroep ingesteld bij de rechtbank.

Bij uitspraak van 25 juli 2018 heeft de rechtbank de ingestelde beroepen tegen de voor de windparken Blaakweg en Suyderlandt verleende omgevingsvergunningen, voor zover ontvankelijk, ongegrond verklaard. Deze uitspraak is aangehecht.

Tegen de uitspraak van de rechtbank hebben [appellante sub 1], Stichting Mallemolens, [appellant sub 3A] en anderen en [appellant sub 5] en anderen hoger beroep ingesteld bij de Afdeling.

De raad heeft een verweerschrift ingediend en het college van burgemeester en wethouders heeft naar aanleiding van de beroepschriften in hoger beroep een schriftelijke uiteenzetting gegeven.

De Stichting Advisering Bestuursrechtspraak voor Milieu en Ruimtelijke Ordening (hierna: StAB) heeft desverzocht in de beroepsprocedure over het bestemmingsplan een deskundigenbericht uitgebracht. Stichting Mallemolens, [appellant sub 3A] en anderen, [appellant sub 4], [appellant sub 5] en anderen en [belanghebbende] hebben hun zienswijze daarop naar voren gebracht.

De Afdeling heeft op 15 november 2018 - gevoegd met de zaken 201703385/1/R3 en 201708737/1/R3 - ter zitting uitsluitend de beroepsgronden behandeld die voortvloeien uit het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 27 oktober 2016, D’Oultremont e.a., ECLI:EU:C:2016:816. Ter zitting van 15 november 2018 zijn voor windlocatie Battenoord de volgende partijen verschenen:

- [appellante sub 1], vertegenwoordigd door mr. B.J.W. Walraven, advocaat te Rotterdam;

- Stichting Mallemolens, [appellant sub 3A] en anderen en [appellant sub 4], vertegenwoordigd door mr. P.A. de Lange en mr. J.J.M. Vrancken, advocaten te Barendrecht;

- de raad en het college van burgemeester en wethouders, vertegenwoordigd door mr. A.H. Gaastra, advocaat te Schiphol, vergezeld door ing. J. Moelker.

Tevens zijn op de zitting van 15 november 2018 als partij gehoord:

- Eneco Wind B.V. namens [belanghebbende], vertegenwoordigd door [gemachtigde];

- Windpark Suyderlandt B.V.; vertegenwoordigd door [gemachtigde], vergezeld door [persoon].

Voorts is gehoord de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, vertegenwoordigd door mr. H.J.M. Besselink, advocaat te Den Haag, vergezeld door mr. J.H. Keinemans, mr. K.M. van Leeuwen-Gerkema, drs T. Lavrijsen en mr. G.J. de Haan-Kamphorst.

De overige beroepsgronden heeft de Afdeling ter zitting behandeld op 3 december 2018. Voorafgaand aan deze zitting hebben [appellante sub 1], Stichting Mallemolens, [appellant sub 3A] en anderen, [appellant sub 5] en anderen, het college van burgemeester en wethouders en Windpark Suyderlandt B.V. nadere stukken ingediend.

Ter zitting van 3 december 2018 zijn de volgende partijen verschenen:

- [appellante sub 1], vertegenwoordigd door mr. B.J.W. Walraven;

- Stichting Mallemolens, vertegenwoordigd door mr. P.A. de Lange en mr. J.J.M. Vrancken;

- [appellant sub 3A] en anderen, bij monde van [appellant sub 3A], bijgestaan door mr. P.A. de Lange en mr. J.J.M. Vrancken;

- [appellant sub 4], eveneens bijgestaan door mr. P.A. de Lange en mr. J.J.M. Vrancken;

- [appellant sub 5] en anderen, bij monde van [appellant sub 5] en [gemachtigde], bijgestaan door mr. R. van Domselaar, advocaat te Utrecht;

- de raad en het college van burgemeester en wethouders, vertegenwoordigd door mr. drs. F.J. Webbink, advocaat te Schiphol, vergezeld door ing. J. Moelker en R. Wigbels.

Voorts zijn op de zitting van 3 december 2018 als partij gehoord [belanghebbende] en Windpark Suyderlandt B.V., vertegenwoordigd door [gemachtigde], vergezeld door [personen].

Overwegingen

INLEIDING

1. De windparken Blaakweg en Suyderlandt bestaan ieder uit drie windturbines met een tiphoogte tot 150 m. Windpark Blaakweg is voorzien in de omgeving van de Blaakweg nabij het dorp Nieuwe-Tonge in de gemeente Goeree-Overflakkee. Dit windpark zal worden geëxploiteerd door [belanghebbende], een samenwerking van Eneco Wind B.V. en Coöperatie Deltawind U.A. Windpark Suyderlandt is voorzien aan de Zuiderlandsezeedijk nabij het dorp Oude-Tonge in de gemeente Goeree-Overflakkee. Dit windpark zal worden geëxploiteerd door Windpark Suyderlandt B.V. Nabij de windparken Blaakweg en Suyderlandt bevindt zich het bestaande windpark Battenoert. Dit windpark bestaat uit vier windturbines met een tiphoogte van 149,5 m. De windparken Blaakweg, Suyderlandt en Battenoert vormen samen windlocatie Battenoord.

2. Het bestemmingsplan en de omgevingsvergunningen zijn niet gecoördineerd voorbereid en bekendgemaakt met toepassing van de gemeentelijke coördinatieregeling neergelegd in artikel 3.30 van de Wet ruimtelijke ordening (hierna: Wro). Tegen de verleende omgevingsvergunningen heeft daarom afzonderlijk beroep opengestaan bij de rechtbank.

3. [appellant sub 3A] en anderen, Pietsere en [appellant sub 5] en anderen wonen in de omgeving van de voorziene windparken Blaakweg en Suyderlandt. Zij verzetten zich tegen de realisatie van deze windparken vanwege de negatieve effecten die de windparken volgens hen hebben op hun woon- en leefklimaat.

Stichting Mallemolens komt blijkens haar statuten op voor de belangen van omwonenden van de windparken Blaakweg en Suyderlandt die, afhankelijk van de locatie van hun woning, belanghebbende kunnen zijn bij de realisatie van de windparken.

[appellante sub 1] is eigenaresse en gebruiker van een agrarisch perceel dat grenst aan de gronden waar de drie windturbines van windpark Blaakweg zijn voorzien. Zij verzet zich uitsluitend tegen de realisatie van windpark Blaakweg vanwege de mogelijke belemmeringen voor haar bedrijfsvoering als gevolg van dit windpark.

OPZET VAN DE UITSPRAAK

4. In het onderstaande zal de Afdeling de beroepsgronden gericht tegen het vastgestelde bestemmingsplan en de uitspraak van de rechtbank over de omgevingsvergunningen gelijktijdig onderwerpsgewijs bespreken. Daarbij zal als eerste worden ingegaan op het aspect ontvankelijkheid (overwegingen 6 - 15) en het toetsingskader (overwegingen 16 en 17). Vervolgens komen de procedurele beroepsgronden aan de orde (overwegingen 18 - 24).

De Afdeling zal na de bespreking van de procedurele beroepsgronden ingaan op de inhoudelijke beroepsgronden waarbij achtereenvolgens de volgende onderwerpen aan de orde komen:

- milieueffectrapport (overweging 25);

- nut en noodzaak (overweging 26);

- alternatieve locaties (overweging 27);

- provinciale plaatsingsvisie voor nieuwe windturbines (overweging 28);

- D’Oultremont (overwegingen 29 en 30);

- normen voor windturbinegeluid (overwegingen 31 - 40);

- het cumulatieve geluidniveau bij de woningen van appellanten (overwegingen 41 - 52);

- slagschaduw (overweging 53);

- landschap (overweging 54);

- archeologie en cultuurhistorie (overweging 55);

- ecologie (overwegingen 56 - 58);

- schadevergoeding (overweging 59);

- overige beroepsgronden van [appellante sub 1] (overweging 60);

Aan het einde van de uitspraak staat de conclusie (overwegingen 61 - 63).

5. De relevante regelgeving is opgenomen in de uitspraak dan wel in de bijlage bij deze uitspraak. De in de bijlage opgenomen regelgeving betreft de regelgeving geldend ten tijde van het vaststellen van het bestemmingsplan en het verlenen van de omgevingsvergunningen. De bijlage maakt deel uit van de uitspraak.

ONTVANKELIJKHEID

6. Uit artikel 8:1 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb), in samenhang gelezen met artikel 8:6 van de Awb en artikel 2 van bijlage 2 bij de Awb, volgt dat uitsluitend belanghebbenden beroep kunnen instellen bij de bestuursrechter.

In artikel 1:2, eerste lid, van de Awb is bepaald dat onder...