Uitspraak Nº 11/00860. Hoge Raad, 2013-09-13

• ECLI: ECLI:NL:HR:2013:BZ5668
• Docket Number: 11/00860
• Date: 13 Septiembre 2013

13 september 2013

Eerste Kamer

nr. 11/00860

RM/EE

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

in de zaak van:

1. De rechtspersoon naar het recht van de Russische Federatie OOO PROMNEFTSTROY,

gevestigd te Moskou, Russische Federatie,

2. YUKOS FINANCE B.V. (vertegenwoordigd door [betrokkene 1] en [betrokkene 2]),

gevestigd te Amsterdam,

EISERESSEN tot cassatie, verweersters in het incidentele cassatieberoep,

advocaat: mr. R.S. Meijer,

t e g e n

1. [verweerder 1],

wonende te [woonplaats], Verenigde Staten van Amerika,

VERWEERDER in cassatie, eiser in het incidentele cassatieberoep,

advocaat: aanvankelijk mr. R.A.A. Duk, en mr. P.A. Ruig, thans mr. J. de Bie Leuveling Tjeenk,

2. [verweerder 2],

wonende te [woonplaats], Verenigde Staten van Amerika,

3. YUKOS FINANCE B.V. (vertegenwoordigd door [verweerder 1] en [verweerder 2]),

gevestigd te Amsterdam,

VERWEERDERS in cassatie, eisers in het incidentele cassatieberoep,

advocaten: aanvankelijk mr. K.G.W. van Oven, thans mr. R.J. van Galen en mr. F.E. Vermeulen.

Partijen zullen hierna tezamen worden aangeduid als Promneftstroy c.s. en [verweerders]; verweerders afzonderlijk ook als [verweerder 1], [verweerder 2] en Yukos Finance.

1 Het verdere verloop van het geding in cassatie

Voor het verloop van het geding tot dusver verwijst de Hoge Raad naar zijn arrest van 29 juni 2012, ECLI:NL:HR:2012:BU5630, NJ 2012/424.

Na de uitspraak van het voornoemde arrest is de zaak nader toegelicht door de advocaten van partijen.

De conclusie van de Advocaat-Generaal P. Vlas strekt i) in het principale beroep tot verwerping, ii) in het door [verweerder 1] en [verweerder 2] ingestelde incidentele beroep tot verwerping, iii) in het door [verweerders] ingestelde incidentele beroep tot verwerping.

De advocaat van Promneftstroy c.s. heeft bij brief van 5 april 2013 op de conclusie gereageerd.

2 Uitgangspunten in cassatie

2.1

In cassatie kan worden uitgegaan van de feiten als weergegeven in het hiervoor in 1 vermelde arrest van 29 juni 2012 onder 3.1.

2.2

Bij het in cassatie bestreden arrest heeft het hof de vorderingen van Promneftstroy c.s. als tussenkomende partijen in alle onderdelen afgewezen en voor recht verklaard dat Promneftstroy geen rechthebbende op de aandelen Yukos Finance is geworden. Samengevat weergegeven, en voor zover in cassatie nog van belang, heeft het hof daartoe met name het volgende overwogen.

Volgens het Nederlandse internationaal privaatrecht kan het in gezag van gewijsde gegane vonnis van een buitenlandse rechter hier te lande niet worden erkend indien (voor zover thans van belang) hetzij de uitvoering van het buitenlandse vonnis tot een inbreuk op de Nederlandse (internationale) openbare orde zou leiden, hetzij dat buitenlandse vonnis tot stand is gekomen in een procedure waarin naar Nederlandse maatstaven op onaanvaardbare wijze tekort is gedaan aan de beginselen van een behoorlijke rechtspleging (rov. 3.3.1).

Wanneer het Russische faillissementsvonnis hier te lande kan worden erkend, is de vraag naar het bestaan en de inhoud van bevoegdheden van de vreemde curator een vraag van faillissementsrecht die wordt beheerst door het recht dat van toepassing is op het desbetreffende faillissement, in dit geval het Russische recht. Nu geen internationale regeling bestaat die anders bepaalt, moet worden onderzocht of het naar Nederlands internationaal privaatrecht geldende beginsel van de territoriale werking van het faillissement eraan in de weg staat dat de curator bepaalde – hem naar Russisch recht toekomende – bevoegdheden uitoefent. (rov. 3.3.2)

Het Russische faillissementsvonnis heeft territoriale werking, niet alleen in die zin dat het faillissementsbeslag op het vermogen van Yukos Oil zich niet uitstrekt tot haar in Nederland aanwezige baten, maar ook in dier voege dat de naar Russisch recht aan het faillissement verbonden rechtsgevolgen in Nederland niet kunnen worden ingeroepen voor zover die rechtsgevolgen ertoe zouden leiden dat onvoldane crediteuren zich niet meer kunnen verhalen op – tijdens of na afloop van het faillissement – in Nederland aanwezige vermogensbestanddelen van (het voormalige) Yukos Oil. (rov. 3.3.3)

Het territorialiteitsbeginsel is gebaseerd op het souvereiniteitsbeginsel, dat de handhaving met dwang van het gezag van de ene staat op...